Lực lượng gìn giữ hòa bình thuộc Phái bộ MONUSCO của Liên hợp quốc tại Goma, Congo, ngày 11/3/2023 (Ảnh: AFP)
Động thái trên sau khi các cuộc tấn công của phiến quân chống chính phủ gia tăng trong những tuần gần đây tại Congo.
Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc đã bàn giao thiết thiết bị tại trại Kamanyola ở tỉnh Nam Kivu cho cảnh sát CHDC Congo hôm 28/2 khi phái bộ bắt đầu rút quân dần dần khỏi quốc gia Trung Phi đang bị xung đột tàn phá này.
Theo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (UNSC) được thông qua vào tháng 12/2023, việc rút hơn 12.000 quân khỏi CHDC Congo sẽ diễn ra theo ba giai đoạn trong năm 2024.
MONUSCO đã hoạt động ở khu vực miền Đông Congo đầy biến động kể từ năm 1999 nhưng Tổng thống Congo Felix Tshisekedi đã yêu cầu lực lượng này rời đi "nhanh chóng", đồng thời tuyên bố rằng đã đến lúc Kinshasa phải tự vệ. Ông chỉ trích quân đội Liên hợp quốc đã không thực hiện nhiệm vụ chống phiến quân, giải quyết xung đột vũ trang và bảo vệ dân thường.
Binh sĩ MONUSCO tháo dỡ cơ sở hạ tầng, rút quân ở Kamanyola, miền Đông Congo, ngày 28/2 (Ảnh: AFP)
Phái bộ cũng là tâm điểm của các cuộc biểu tình gây chết người ở nước này, khi lực lượng của MONUSCO liên tục bị cáo buộc đã đàn áp dã man những người biểu tình. Theo giới chức Kinshasa, hơn 40 người đã thiệt mạng và một số người khác bị thương trong một vụ việc như vậy vào cuối năm 2023.
UNSC đã gia hạn nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của MONUSCO cho đến ngày 20/12/2023 với 14 căn cứ và cơ sở ở Nam Kivu sẽ đóng cửa vào tháng 6 năm nay.
Việc rút quân hôm 28/2 diễn ra trong bối cảnh diễn ra những cuộc đụng độ mới giữa quân đội Congo và nhóm M23. Mỹ và Liên hợp quốc cho rằng M23 được Rwanda hậu thuẫn, điều mà Kigali luôn phủ nhận.
Tuần trước, Liên Hợp Quốc thông báo rằng binh sỹ MONUSCO đang hỗ trợ quân đội Congo bảo vệ các tuyến đường chính dẫn đến thị trấn Sake và Goma, thủ phủ tỉnh Bắc Kivu, nhằm bảo vệ dân thường. Liên hợp quốc cho biết xung đột leo thang và thực trạng đánh bom bừa bãi đã khiến hàng nghìn người phải sơ tán trong nước ở miền Đông Congo.
Nhóm M23, một trong hàng chục liên minh vũ trang hoạt động ở miền Đông CHDC Congo trong nhiều thập kỷ qua, đã bị cáo buộc chiếm giữ những vùng đất rộng lớn ở Bắc Kivu, buộc hơn 800.000 người phải rời bỏ nhà cửa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!