Việc tiêm vaccine không có nghĩa là không thể mắc COVID-19. Và mắc rồi thì cũng không có nghĩa là không truyền virus cho người khác. Đây là những điều đã được làm rõ ngay từ khi các loại vaccine COVID-19 được cấp phép lưu hành.
Vaccine phòng COVID-19 bảo vệ chúng ta không bị bệnh nặng
Vaccine ngăn chặn các ca bệnh COVID-19 nặng - Ảnh: The Times of Israel
Đó là điều quan trọng nhất. COVID-19 cho tới nay đã cướp đi sinh mạng của hơn 4 triệu người. Vậy nên khi tiêm vaccine là chúng ta đã chắc được mình rất khó có thể bị tiến triển nặng đến mức phải nhập viện hay mất mạng vì COVID-19. Ở Mỹ chẳng hạn, thống kê chính thức cho thấy 99,5% người tử vong vì COVID-19 là những người chưa tiêm vaccine. Đó là bằng chứng thuyết phục thực sự về sức mạnh của vaccine phòng COVID-19.
Dĩ nhiên, vaccine cũng bảo vệ chúng ta không mắc bệnh, với tỷ lệ không phải là 100%. Và với sự xuất hiện của biến thể Delta, các vaccine COVID-19 có thể sẽ bị giảm hiệu quả đối với COVID-19 thể nhẹ. Có nghĩa là người đã tiêm vaccine khi nhiễm biến thể Delta có thể dễ bị COVID-19 thể nhẹ hơn. Nhưng một điều chắc chắn là Delta khó có thể khiến người đã tiêm vaccine trở nặng khi mắc COVID-19.
Người đã tiêm đủ vaccine vẫn cần thận trọng - Ảnh: Globalnews.ca
Những người đã tiêm vaccine phòng COVID-19 vẫn cần thận trọng những gì?
Theo bác sĩ Leana Wen, bác sĩ cấp cứu và là giáo sư thỉnh giảng về chính sách và quản lý y tế tại Đại học George Washington (Mỹ), khi người đã tiêm vaccine vào nơi có nhiều người mắc COVID-19 vẫn phải hết sức cẩn thận, vì khả năng nhiễm virus cao. Điều này có nghĩa là đã tiêm vaccine rồi thì chúng ta vẫn phải để ý đến việc đi vào khu vực nào. Vaccine bảo vệ chúng ta rất tốt. Nhưng nếu chúng ta cứ liên tục tiếp xúc với những người nhiễm virus SARS-CoV-2 thì đến một lúc nào đó dù đã tiêm vaccine, chúng ta vẫn có thể sẽ nhiễm virus SARS-CoV-2.
Bác sĩ Leana Wen lấy ví dụ về chiếc áo mưa. Vaccine là một chiếc áo mưa tuyệt vời. Khi ta gặp mưa phùn, ta chắc sẽ không sao. Nhưng nếu ta đi qua hết cơn dông này đến cơn dông khác thì đến một lúc nào đó chúng ta có thể bị ướt.
Đây cũng là lý do vì sao chỉ số ít người tiêm vaccine thôi là không đủ, điều làm thay đổi "cuộc chơi" là mọi người cũng tiêm vaccine.
Tỷ lệ mắc COVID-19 sau tiêm phòng là bao nhiêu và khả năng người đã tiêm mắc COVID-19 truyền bệnh cho người khác là thế nào?
Những câu hỏi này hiện chưa có câu trả lời chắc chắn.
Các nghiên cứu ban đầu cho thấy vaccine giảm đáng kể lượng virus xâm nhập vào người đã tiêm vaccine. Và họ ít có khả năng truyền bệnh cho người khác. Thế nhưng các nghiên cứu này được tiến hành từ trước khi biến thể Delta xuất hiện. Còn các nghiên cứu về biến thể Delta thì cho thấy người nhiễm biến thể này có tải lượng virus cao gấp 1.000 lần người nhiễm chủng gốc. Mà tải lượng virus càng cao thì càng dễ truyền bệnh cho người khác.
Với sự thống trị của biến thể Delta hiện nay, những người đã tiêm vaccine cần chú ý những gì?
Những điểm đột biến chính trên biến thể Delta (được định vị bằng mũi tên màu ghi và tên được viết bằng màu trắng). Trong ảnh cũng cho thấy protein gai của virus (màu đỏ) bắt vào thụ thể trên tế bào người (màu xanh) - Ảnh: NPR
Các chuyên gia cho rằng giữa những người đã tiêm đủ vaccine với nhau thì tương đối an toàn. Nhưng nếu một người đã tiêm vaccine liên tục tiếp xúc với người chưa tiêm trong không gian kín, đông người và không ai đeo khẩu trang thì người đã tiêm đủ vẫn có thể nhiễm virus SARS-CoV-2; và có thể truyền bệnh cho người khác. Thế nên, nếu người đã tiêm đủ vaccine sống trong cùng nhà với những người chưa tiêm hoặc có hệ miễn dịch yếu thì vẫn phải hết sức thận trọng, và vẫn phải đeo khẩu trang trong những không gian kín, tránh những nơi có nguy cơ cao như đông người, không nhiều người đeo khẩu trang hay không rõ ai đã tiêm vaccine.
Điều cốt yếu được rút ra vẫn là…
Để chặn đứng đại dịch, chúng ta phải đạt được miễn dịch cộng đồng để virus SARS-CoV-2 không còn nơi nào để lây nhiễm. Chúng ta có thể đạt được điều này nếu tất cả chúng ta cùng phòng dịch và tiêm vaccine khi đến lượt, vaccine bảo vệ từng người và bảo vệ tất cả những người quanh ta.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!