Thời đại "bùng nổ" hẹn hò qua mạng
Chị Tugce Yılmaz là một nhân viên tổ chức phi lợi nhuận 34 tuổi tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Chia sẻ với Yahoo Finance về mối tình gần đây nhất của mình, kéo dài 2 năm rưỡi, chị cho biết: "Chúng tôi quyết định sống chung chỉ 2 tuần sau khi hẹn hò. Đúng hơn là, một ngày anh ấy dọn vào ở và không về nhà nữa".
Câu chuyện lãng mạn này thực ra bắt đầu chỉ bằng một nút "Like". Chị và người bạn trai đã gặp nhau thông qua ứng dụng hẹn hò. Trong một xã hội hiện đại và những kết nối qua Internet trở nên thuận tiện, câu chuyện của Yilmaz cũng đã trở thành quen thuộc.
Vows (Những lời thề), một mục trên New York Times chuyên đăng tải câu chuyện về một cặp đôi sắp hay mới kết hôn mỗi tuần, chứng kiến rõ nhất xu thế này: Tính đến năm 2018, 7 trong số 53 câu chuyện được chia sẻ trên Vows bắt đầu từ gặp gỡ trực tuyến. Mục thông báo đám cưới của tòa soạn, cũng có khoảng hơn 90 trong số 1000 thông báo mỗi năm đến từ các cặp đôi hẹn hò qua Internet.
Ảnh 1: Mục Vows của tờ New York Times ngày càng quen thuộc với các cặp đôi hẹn hò trực tuyến (Nguồn: nytimes.com)
Bob Woletz, biên tập viên mảng xã hội của NYT bình luận: "Thời kỳ đầu, hầu hết các cặp đôi đều gặp nhau nhờ được bạn bè hay gia đình giới thiệu, hay là gặp nhau ở trường đại học. Nhưng kể từ cuối thập niên 1990, nhiều người đã bắt đầu ngại ngùng thừa nhận, là họ biết nhau nhờ 1 bản giới thiệu cá nhân ở đâu đó, trên mạng chẳng hạn"
Một nghiên cứu từ đại học Stanford về các cặp đôi tại Mỹ trong giai đoạn từ 2009 đến 2017 đã tái khẳng định xu thế này: Online hiện là phương thức gặp gỡ kết duyên phổ biến nhất tại Mỹ hiện nay với số lượng lên tới gần 40% các cặp đôi nam-nữ. Trong khi hẹn hò qua mạng tăng trưởng với tốc độ tên lửa, hầu hết các cách thức gặp gỡ truyền thống, như thông qua bạn bè, đồng nghiệp, hay gia đình, đều giảm đáng kể.
Ảnh 2: Gặp gỡ qua mạng đã trở thành phương thức hẹn hò phổ biến nhất tại Mỹ (Nguồn: Đại học Stanford, ft.com đăng tải)
Lịch sử phát triển của ứng dụng hẹn hò
Không nhiều người biết rằng, trào lưu hẹn hò qua ứng dụng bắt đầu từ những người đồng tính nam, với các ứng dụng Grindr và Scruff, ra đời vào cuối thập niên 2000, tìm kiếm đối tượng lân cận trong một vòng bán kính cụ thể. Nhưng phải đến năm 2012, khi Tinder ra mắt, thì người dùng thuộc đủ mọi giới, tuổi tác và hay cộng đồng mới có thể dễ dàng tìm kiếm nửa kia, người hẹn hò hay đơn giản chỉ là bạn bè, ngay trên chiếc smartphone của mình.
Đơn giản và dễ dàng sử dụng, nó nhanh chóng trở thành một trong những ứng dụng điện thoại phổ biến nhất, và khởi đầu một làn sóng ứng dụng hẹn hò liên tục ra thị trường: Bumble, Coffee Meets Bagel, Happn… Thậm chí, còn có những ứng dụng hẹn hò đặc biệt dành riêng cho một cộng đồng dân cư cụ thể, như JSwipe dành cho người Do Thái, hay MuzMatch với cộng đồng Hồi giáo.
Các ứng dụng hẹn hò phổ biến nhất tại Mỹ
Tinder: 8,2 triệu
Plenty of Fish: 6,7 triệu
Match.com: 5,1 triệu
OkCupid: 5,1 triệu
Grindr: 1,9 triệu
Bumble: 1,4 triệu
(Đơn vị: người dùng; Nguồn: Verto Analytics, số liệu tới hết năm 2017)
Năm 2019 đánh dấu bước ngoặt, khi Tinder trở thành ứng dụng hẹn hò đầu tiên đạt vị trí ứng dụng di động kiếm tiền số 1 thế giới, với tổng doanh thu khoảng 1,2 tỷ USD, vượt qua 2 tên tuổi sừng sỏ là gã khổng lồ streaming Netflix và dịch vụ Tencent Video, theo số liệu nghiên cứu của hãng phân tích App Annie. Lượng thuê bao trả phí của ứng dụng này đã tăng trưởng mạnh hơn 1,5 triệu vào năm ngoái. Một điểm thú vị là dù người dùng nam giới đông đảo hơn, nhưng nữ giới lại là người "xuống tiền" nhiều hơn cho các ứng dụng hẹn hò.
Tăng trưởng thuê bao trả phí của ứng dụng Tinder năm 2019
Q1/2019: 4,73 triệu
Q2/2019: 5,23 triệu
Q3/2019: 5,67 triệu
Q4/2019: 5,90 triệu
(Nguồn: Match Group, Inc)
Sức hấp dẫn của thị trường ứng dụng hẹn hò, đang nhanh chóng lôi kéo những người chơi mới vào cuộc, và không ngạc nhiên khi trong đó có những tên tuổi lớn. Giữa năm 2018, Facebook chính thức công bố tính năng hẹn hò trên ứng dụng của mình, với mục tiêu theo lời CEO Mark Zuckerberg: "Tính năng mới sẽ giúp tạo ra các mối quan hệ có thật và lâu dài, chứ không phải chỉ nhằm vui chơi qua đường".
Ảnh 3: Mark Zuckerberg công bố tính năng Facebook Dating tại Hội nghị Nhà phát triển của Facebook năm 2018 (Nguồn: Facebook Live)
Sau khi tung ra một cách khá chậm rãi tại các thị trường đang phát triển như châu Mỹ và Đông Nam Á, Facebook Dating đã được chuẩn bị ra mắt tại châu Âu ngay trước lễ Tình nhân 14/2 năm nay. Tuy nhiên, kế hoạch đã phải trì hoãn sau khi giới chức EU phát đi tín hiệu rằng, tính năng này có thể sẽ vi phạm đạo luật quyền riêng tư GDPR.
Bình luận về tham vọng của Facebook, Didier Rappaport, nhà đồng sáng lập ứng dụng hẹn hò Happn của Pháp ví von: "Nửa kia thường không phải từ trên từ trên trời rơi xuống. Facebook đã có hơn 1 năm triển khai tính năng của mình, và chúng tôi vẫn không thấy có quá nhiều thay đổi về thị phần"
Ứng dụng hẹn hò đang thay đổi xã hội như thế nào?
Hẹn hò qua ứng dụng lợi hay hại, vẫn là cuộc tranh luận không có hồi kết. Nhưng một điều mà cả hai phía đều phải thừa nhận, đó là phương thức này đang tạo ra những biến chuyển lớn về cách nhiều người trong xã hội đang gặp gỡ, giao tiếp và cả chi tiêu.
Theo The Atlantic, có vô số lời chỉ trích và mỉa mai với các ứng dung này rằng, chúng biến hẹn hò trở thành "một cuộc shopping vô tận", giống như một Amazon về tri kỷ, hay ngược lại, trở thành một nơi ban phát miễn phí các cuộc tình chóng vánh, như là Uber cho tình một đêm.
Ảnh 4: Các ứng dụng hẹn hò hàng đầu có thể được định giá tới 30 tỷ USD (Nguồn: AFP)
Dan McMurtrie, một nhà đầu tư trẻ và là đồng sáng lập quỹ Tyro Partners tại New York lại cho rằng, sự cởi mở này chính là một lợi thế. Trả lời AFP, McMurtrie bình luận: "Trong lịch sử, con người thường chỉ gặp gỡ và kết hôn bên trong nhóm cộng đồng của mình – tối đa là khoảng 100 đến 200 người. Và chẳng hạn, nếu một mối do bạn bè thân giới thiệu bất thành, thì bạn sẽ rất khó xử. Hẹn hò qua mạng giúp giảm đáng kể rủi ro này, nhờ cho phép chúng ta quen và gặp gỡ với một số lượng lớn hơn, dễ dàng hơn".
Một thống kê mới cũng gây bất ngờ: Đó là trong khi tỷ lệ hẹn hò qua mạng ngày càng tăng lên, thì số lượng các vụ ly hôn lại đang có xu hướng giảm.
Tất nhiên, hẹn hò qua ứng dụng, đồng nghĩa với không ít rủi ro, đặc biệt là về bảo mật dữ liệu, hay tệ hơn là lừa đảo. Một báo cáo từ giới chức Nauy cho thấy, 10 ứng dụng phổ biến trong đó có Tinder, Grindr và OkCupid đã chuyển dữ liệu người dùng cho hơn 100 công ty bên thứ 3 vì mục đích quảng cáo – một hành vi vi phạm GDPR tại châu Âu. Mỹ cũng ghi nhận người dân nước này mất hơn 200 triệu USD từ lừa đảo hẹn hò online vào năm ngoái.
Ảnh 5: Hẹn hò qua mạng trở thành… môi giới bảo hiểm (Nguồn: Reddit, CNA đăng tải)
Một câu chuyện hy hữu được Channel News Asia chia sẻ từ một người dùng mạng xã hội: Sau một cuộc hẹn hò có vẻ suôn sẻ, anh này mới phát hiện ra rằng, thực chất người bạn hẹn qua ứng dụng của mình là 1 đại lý bảo hiểm, đang thu thập thông tin và tìm cách lôi kéo khách hàng mới. CNA bình luận hóm hỉnh: "Có vẻ như không gian để tìm kiếm tình yêu đích thực ở Singapore đang ngày càng thu nhỏ".
The Atlantic cũng cho rằng, các thách thức truyền thống trong các mối quan hệ, như sự cô đơn hay việc không đáp ứng được kỳ vọng của đối phương vẫn luôn hiện diện, và ứng dụng hẹn hò chỉ thay đổi cách thể hiện chứ không làm mất đi những vấn đề này. Dù vậy, chuyên gia đầu tư McMurtrie vẫn lạc quan rằng, tương lai của một xã hội với đa số hẹn hò qua ứng dụng là tương đối sáng sủa:
"Về mặt kinh tế, tôi ước tính tổng giá trị của những ứng dụng hàng đầu có thể lên đến 30 tỷ USD. Còn về mặt xã hội, thì xu hướng này sẽ còn liên tục mở rộng và không thể đảo ngược. Đó thật sự là một bước ngoặt lớn mà chúng ta vẫn chưa thể đánh giá hết được"
Nguồn: Tổng hợp từ Yahoo Finance, FT, The Atlantic, NYT, AFP & Channel News Asia.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!