Một ứng dụng hoàn toàn mới do Hiệp hội Vận tải Quốc tế (IATA) phát triển nhằm quản lý hồ sơ tiêm vaccine COVID-19 của các hành khách sẽ được đưa vào sử dụng trong tháng 3 tới. Đó là thẻ thông hành IATA Travel Pass.
IATA Travel Pass được ví như chiếc chìa khóa vạn năng giảm thiểu gánh nặng về nhân lực và tài chính cho nhiều quốc gia khi phải thực hiện việc cách ly sau nhập cảnh. (Nguồn: CNN)
IATA Travel Pass được phát triển bởi chính IATA - hiệp hội có tới 290 hãng hàng không là thành viên tham gia. Đây được ví như chiếc chìa khóa vạn năng giảm thiểu gánh nặng về cả nhân lực lẫn tài chính cho nhiều quốc gia khi phải thực hiện việc cách ly các hành khách sau nhập cảnh. Người đứng đầu IATA - ông Alan Murray Hayden khẳng định, đây là ứng dụng blockchain sẽ mang lại lợi ích toàn cầu.
Phương thức hoạt động của IATA Travel Pass
Sau khi có kết quả âm tính với virus SARS-Cov-2, người dân có thể mang theo giấy xác nhận bản cứng hoặc giấy chứng nhận kỹ thuật số được tải trên ứng dụng. Kết quả liên quan tới sức khỏe tổng quan của mỗi công dân đã xét nghiệm/tiêm vaccine phòng ngừa sẽ được theo dõi và đăng tải trực tiếp.
Kết quả đã xét nghiệm/tiêm vaccine phòng ngừa của mỗi hành khách sẽ được theo dõi và đăng tải trực tiếp. (Nguồn: IATA)
Trước khi khởi hành, hành khách cũng hoàn toàn được chủ động đăng ký kiểm tra dịch tễ. Sau đó, các trung tâm kiểm nghiệm có ủy quyền sẽ gửi lại kết quả trực tiếp cho các hành khách thông qua ứng dụng IATA Travel Pass.
Cuối cùng, hành khách hoàn toàn có thể quản lý hồ sơ cá nhân của mình trực tuyến trên điện thoại di động cá nhân. Số hộ chiếu, giấy chứng nhận kết quả xét nghiệm/giấy tiêm chủng COVID-19 cũng như các loại giấy tờ tùy thân khác cũng sẽ được bổ sung trong ứng dụng.
Liệu việc sử dụng và cung cấp toàn bộ thông tin cá nhân cho một ứng dụng mới có an toàn?
Theo thông tin chính thức từ IATA, IATA Travel Pass sử dụng blockchain nhằm bảo mật dữ liệu. Ứng dụng được phát triển dựa trên nguyên tắc Nhận diện chủ quyền (SSI) tức là người dùng có toàn quyền kiểm soát danh tính của mình mà không cần sự can thiệp từ các bên khác, bao gồm cơ quan chức năng. Mọi dữ liệu sẽ được mã hóa một cách an toàn, tránh việc bị giả mạo danh tính.
Thời gian gần đây, các bệnh viện tại Anh cũng đang sử dụng loại công nghệ này để theo dõi nhiệt độ của vaccine COVID-19 trước khi được tiêm phòng cho các bệnh nhân.
Thẻ thông hành trực tuyến IATA Travel Pass có phải điều mới mẻ?
Trên thực tế, câu trả lời là không. Trước đó, nhiều quốc gia cũng đã yêu cầu các loại giấy chứng nhận của những bệnh khác như sốt vàng da, bại liệt. Các quốc gia hoàn toàn có thể từ chối du khách nhập cảnh nếu không có giấy chứng nhận. Tuy nhiên, sáng kiến về giấy thông hành IATA Travel Pass có chút khác biệt khi hành khách phải đem từ khi xuất cảnh, trái với những loại giấy chứng nhận khác – chỉ yêu cầu xuất trình khi nhập cảnh vào quốc gia thứ 2.
Các ý kiến trái chiều về IATA Travel Pass
Sau khi công bố về thẻ IATA Travel Pass, Hiệp hội Vận tải Quốc tế đã vấp phải nhiều ý kiến phản đối do các nguyên nhân liên quan tới vấn đề nhân quyền, như nguy cơ xảy ra phân biệt đối xử. Tuy vậy, Nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Đạo đức Thực hành Oxford lại cho rằng, việc giữ cách ly những người ít/ không có nguy cơ lây lan bệnh khi họ đã được tiêm phòng mới là "phi đạo đức". Nếu có ứng dụng hỗ trợ việc kiểm soát số lượng người không có nguy cơ cao thì nên sử dụng.
Hiệp hội Vận tải Quốc tế đã vấp phải nhiều phản đối do các nguyên nhân liên quan tới IATA Travel Pass. (Nguồn: Skynews)
Hiện nay, hãng hàng không Qantas (Australia) đang đi đầu trong việc yêu cầu hành khách phải xuất trình bản cứng giấy xác nhận đã tiêm vaccine COVID-19 khi lên máy bay. Một số các hãng hàng không khác như Etihad, Emirates sẽ bắt đầu sử dụng cuốn hộ chiếu kỹ thuật số với xác nhận đã tiêm phòng vaccine/xét nghiệm virus (âm tính).
Dù còn nhiều tranh cãi về IATA Travel Pass, song Hiệp hội Vận tải Quốc tế vẫn khẳng định quan điểm trên website chính thức rằng :"Để mở cửa lại biên giới mà không phải cách ly hành khách, các chính phủ cần tin tưởng rằng họ đang giảm thiểu rủi ro trước nguy cơ dịch bệnh diễn biến phức tạp. Thử nghiệm IATA Travel Pass chính là giải pháp".
Tương lai đáng mong đợi của thẻ thông hành IATA Travel Pass
Vào cuối tháng 3, IATA Travel Pass sẽ được phát hành dưới dạng ứng dụng miễn phí, dự kiến ra mắt tại 2 hệ điều hành là iOS và Android. Singapore Airlines hiện là hãng hàng không tiên phong và trở thành đối tác đầu tiên triển khai ứng dụng này đối với các phi công của hãng. Hơn 20 hãng hàng không lớn nhỏ khác cũng sẽ thử nghiệm triển khai ứng dụng, bao gồm Qatar Airways, Emirates, Eithad Airways…
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!