Mới đây, Bộ Quốc phòng Thụy Sĩ đã treo giải thưởng gần 54.000 USD cho các sáng kiến an toàn và thân thiện với môi trường để trục vớt số đạn dược khổng lồ nằm bên dưới các hồ nước tại quốc gia này. Cuộc thi trục vớt đạn này không chỉ thu hút sự quan tâm của giới học thuật và công nghiệp mà còn thể hiện quyết tâm của Thụy Sĩ trong việc bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá của mình.
Cuộc thi được phát động bởi Armasuisse - cơ quan liên bang về mua sắm quốc phòng của Thụy Sĩ. Với giải thưởng tổng cộng 50.000 Franc Thụy Sĩ (khoảng 57.800 USD) cho 3 ý tưởng xuất sắc nhất, cuộc thi này hứa hẹn thu hút sự tham gia của nhiều cá nhân và tổ chức với những giải pháp sáng tạo.
Theo Armasuisse, mặc dù các ý tưởng chiến thắng sẽ không được triển khai ngay lập tức nhưng chúng có thể là cơ sở cho các nghiên cứu trong tương lai nhằm giải quyết vấn đề đạn dược chìm dưới đáy hồ.
Từ năm 1918 đến năm 1964, hàng nghìn tấn đạn - bao gồm các loại đạn dư thừa, lỗi thời - đã bị chìm xuống các hồ Thun, Brienz và Lucerne. Chỉ tính riêng hồ Lucerne đã có tới 3.300 tấn đạn dược nằm bên dưới đáy hồ. Chúng nằm ở độ sâu 150 - 220 mét nhưng có những quả nằm ngay dưới bề mặt hồ Neuchatel và chỉ cách mặt nước vỏn vẹn khoảng 7 mét, gây ra một mối đe dọa tiềm tàng đối với môi trường và an toàn công cộng. Mặc dù chính quyền Thụy Sĩ đã thực hiện các biện pháp giám sát liên tục nhưng nguy cơ về sự phát thải chất ô nhiễm từ các loại đạn dược này vẫn còn đó, đặc biệt là nếu có sự xáo trộn xảy ra.
Theo các chuyên gia, số đạn này vẫn có nguy cơ phát nổ trong tương lai do chưa được tháo ngòi trước khi vứt xuống hồ. Bên cạnh đó, còn có nguy cơ tiềm ẩn là ô nhiễm nguồn nước và đất vì chất hóa học TNT bên trong các viên đạn này có độc tính cao.
Việc thu hồi đạn chìm dưới đáy hồ không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Các thách thức bao gồm tầm quan sát kém dưới nước, nguy cơ nổ, độ sâu, dòng chảy và tình trạng của đạn dược. Một số loại đạn dược có trọng lượng lên tới 50 kg, với thành phần làm từ đồng, đồng thau hoặc nhôm không nhiễm từ, gây khó khăn cho việc sử dụng các thiết bị từ tính để thu hồi. Những yếu tố này đòi hỏi các giải pháp phải đảm bảo an toàn và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái nhạy cảm của hồ.
Cuộc thi lần này sẽ kéo dài đến hết ngày 6/2/2025 và dự kiến công bố người chiến thắng vào tháng 4 cùng năm. Dù không có kế hoạch triển khai ngay lập tức các ý tưởng chiến thắng nhưng việc phát động cuộc thi là bước tiến quan trọng trong việc thu hút sự quan tâm và hợp tác từ nhiều phía để giải quyết vấn đề này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!