Một tòa nhà ở Kharvov bị trúng bom của lực lượng Nga cuối tuần vừa qua. (Ảnh: Nytimes)
Mỹ "bật đèn xanh" cho Ukraine
Các báo lớn như New York Times, Politico, NBC News… đều tiết lộ thông tin Tổng thống Mỹ Joe Biden đã âm thầm dỡ bỏ một phần lệnh hạn chế đối với Ukraine về việc sử dụng vũ khí viện trợ để tập kích vào lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Biden chỉ cho phép Ukraine nhắm vào các mục tiêu tại các vùng biên giới Nga gần tỉnh Kharkov.
Theo báo New York Times, các quan chức Nhà Trắng cho biết quyết định của ông Biden báo hiệu một sự thay đổi chính sách lớn, mở đường cho những hành động được mô tả là nhằm mục đích giúp Ukraine có thể bảo vệ Kharkov, thành phố lớn thứ hai của nước này, đồng thời mở ra một chương mới trong cuộc chiến ở Ukraine.
Quyết định của ông Biden cũng đánh dấu lần đầu tiên một Tổng thống Mỹ cho phép tấn công quân sự có giới hạn vào pháo binh, căn cứ tên lửa và trung tâm chỉ huy quân sự… bên trong biên giới một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân.
Tuy nhiên, các quan chức Nhà Trắng khẳng định việc cho phép chỉ nằm trong phạm vi mà theo như họ mô tả là "hành động tự vệ", để Ukraine có thể bảo vệ Kharkov và các khu vực xung quanh ở phía đông bắc khỏi hỏa lực không ngừng từ tên lửa, tàu lượn. bom và đạn pháo... từ bên kia biên giới phía Nga.
Hiện trường vụ lực lượng Nga tấn công các tòa nhà công nghiệp Ukraine ở Kharkov hồi đầu tháng, khiến ít nhất 2 người thiệt mạng và 25 người bị thương (Ảnh: Nytimes)
Báo New York Times tiết lộ vào tuần trước rằng sau chuyến thăm quan trọng tới Kiev, Ngoại trưởng Antony Blinken đã cảnh báo riêng với Tổng thống Biden rằng lệnh cấm sử dụng vũ khí Mỹ tấn công vào lãnh thổ Nga kéo dài 27 tháng của ông, đang làm tăng nguy cơ khiến Ukraine lâm nguy.
Trong hơn 2 năm qua, dù đã viện trợ quân sự hàng chục tỷ USD cho Ukraine, nhưng Washington luôn yêu cầu Kiev cam kết chỉ sử dụng trong phạm vi lãnh thổ nước này.
Hãng thông tấn TASS (Nga) ngày 29/5 cho biết, trang thông tin Liga Novosti (Ukraine) tiết lộ 10 nước NATO gồm Anh, Latvia, Litva, Hà Lan, Ba Lan, Phần Lan, Pháp, Cộng hòa Czech, Thụy Điển và Estonia sẵn sàng cho phép Ukraine tiến hành các cuộc tấn công vào sâu lãnh thổ Nga bằng vũ khí do phương Tây cung cấp.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng cho rằng, đã đến lúc Ukraine cần được phép dùng vũ khí viện trợ để đáp trả vào lãnh thổ Nga, coi đó là cách giúp Kiev tự vệ. Mặc khác, ông vẫn phản đối ý tưởng đưa quân vào Ukraine vì điều đó sẽ khiến NATO khó tránh khỏi bị cuốn vào một cuộc xung đột với Nga.
Chờ đợi phản ứng của Nga
Hôm 18/5, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cho biết Nga có thể phải mở rộng vùng đệm an ninh ở Ukraine đến biên giới Ba Lan nếu phương Tây tiếp tục chuyển vũ khí tầm xa cho Kiev. Ông cho rằng, Ukraine hiện sở hữu tên lửa Storm Shadow/SCALP-EG do phương Tây cung cấp với tầm bắn ít nhất 550km, trong khi khoảng cách giữa vùng biên giới Belgorod của Nga và thủ đô Kiev của Ukraine chỉ là 429km. Do vậy, Nga cần lập một vùng đệm có khoảng cách lớn hơn khoảng cách đó 70 - 100km.
Nga đã cảnh báo rằng sẽ đáp trả theo những cách chưa xác định nếu Mỹ thay đổi chính sách. Tuần trước, Nga đã tiến hành các cuộc tập trận cho các lực lượng di chuyển và triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật, động thái được xem như một tín hiệu gửi tới Washington.
Tổng thống Nga Putin nhiều lần cảnh báo phương Tây cần cân nhắc trước khi tấn công sâu vào lãnh thổ Nga (Ảnh: AFP)
Giờ đây, sự đảo ngược của Tổng thống Biden đặt ra một câu hỏi mới: Nga sẽ phản ứng thế nào trước các cuộc tấn công sử dụng vũ khí của Mỹ vào lãnh thổ của mình? Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ vạch ra "ranh giới đỏ" của mình ở đâu - vẫn là một câu hỏi lớn!
Ông Putin hôm 28/5 nhắc lại việc ông từng tuyên bố công khai cách đây 6 tháng rằng, nếu Ukraine tiếp tục tấn công vào các khu dân cư của Nga, Nga sẽ buộc phải lập vùng đệm quân sự. Thực tế cho thấy, hiện giờ Nga đang làm điều này ở Kharkov.
Tổng thống Putin đã cảnh báo về "hậu quả nghiêm trọng" nếu các nước phương Tây cho phép Ukraine sử dụng vũ khí mà họ viện trợ để tấn công lãnh thổ Nga. "Nhiều quốc gia trong khu vực có lãnh thổ nhỏ và dân số dày đặc nên lưu ý những vấn đề này trước khi bàn về việc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, đó là vấn đề nghiêm trọng đối với họ", ông Putin khẳng định.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!