Nước Anh thuê Rwanda để phân loại người di cư trái phép
Nghị viện Anh cuối cùng đã thông qua dự luật Rwanda. Luật cho phép chính phủ Anh thuê máy bay, đưa người di cư trái phép đã đến được nước Anh sang Rwanda. Tại đó người di cư sẽ được phân loại và làm thủ tục xin tỵ nạn.
Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết: "Tôi xác nhận rằng chúng tôi đã chuẩn bị một sân bay với máy bay sẵn sàng, và đã đào tạo xong 500 nhân viên sẽ áp tải những người xin tỵ nạn đến Rwanda. Sẽ có thêm 300 nhân viên nữa trong vài tuần tới".
Ý tưởng hình thành từ cách đây 5 năm. Thuê đất ở bên ngoài nước Anh để lập trại phân loại người di cư trái phép đã tới được nước Anh. Rwanda là một quốc gia nhỏ ở chính giữa châu Phi. Năm 2022, hai nước ký hiệp định, và Rwanda đã tạo lập một khu tạm cư cùng bộ máy hành chính xử lý đơn xin tỵ nạn.
Dự luật Rwanda của Anh được cho là thiếu nhân văn. (Ảnh: Telegraph)
Ông Alice Mukamama, một người dân Rwanda, vui vẻ nói: "Chúng tôi rất biết ơn khi nhận người di cư từ Vương quốc Anh, vì điều này sẽ giúp đất nước chúng tôi phát triển, và cũng có lợi cho người dân Rwanda".
Nhưng chuyến bay đầu tiên đã không thể thực hiện, do Toà án Nhân quyền châu Âu và sau đó là Toà án tối cao Vương quốc Anh ngăn chặn. Chính phủ Anh đã sửa đi sửa lại dự luật, cho tới khi được Nghị viện Anh chấp thuận. Hôm thứ Năm tuần trước, vua Charles III đã ký ban hành.
Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết: "Chuyến bay đầu tiên dự kiến sẽ sau 10 đến 12 tuần nữa, muộn hơn so với chúng tôi mong muốn. Khởi đầu luôn cần nhiều thời gian".
Nước Anh sẽ chuyển cho Rwanda khoản tiền ban đầu 370 triệu Bảng Anh. Cứ tiếp nhận một người di cư trái phép từ Anh, Ruanda sẽ có thêm 20.000 Bảng Anh. Với mỗi người trong số đó đủ điều kiện tỵ nạn, nhận thêm 150.000 Bảng nữa. 120 triệu Bảng sẽ được rót tiếp nếu Ruanda tiếp nhận nhiều hơn 300 người di cư trái phép từ nước Anh.
Thủ tướng Rishi Sunak nhấn mạnh: "Điều quan trọng là biện pháp răn đe. Những người tới đây bất hợp pháp không thể ở lại. Đó là giải pháp duy nhất đối với di cư trái phép".
Từ nay, người nhập cư trái phép vào nước Anh sẽ bị tạm giam, chờ ngày bay sang Rwanda. Đơn xin tỵ nạn sẽ được xử lý tại Rwanda, nếu hội đủ quy chế tỵ nạn thì được phép định cư tại Rwanda, hoặc một nước nào đó khác, nhưng không phải là nước Anh. Một viễn cảnh mà chắc chắn những người trốn vào nước Anh không mong muốn.
Phân loại người tị nạn bên ngoài biên giới châu Âu
Phân loại người di cư trái phép bên ngoài lãnh thổ là biện pháp không chỉ nước Anh thực hiện mà còn có Italy và ngay cả Liên minh châu Âu cũng vẫn áp dụng cách này tại Thổ nhĩ kỳ và Tunisie.
Cụ thể, Italy thuê đất Albanie lập trại tạm, người vớt được trên biển Italy sẽ được đưa thẳng sang Albanie để nhân viên Italy tại đó phân loại, ai đủ điều kiện tỵ nạn thì mới cho phép định cư tại Italy.
Nước Anh thì thuê đất Rwanda và thuê luôn công đoạn phân loại, xét đơn tỵ nạn. Rwanda là một nước nằm giữa lục địa châu Phi, không có bờ biển, nhìn vào bản đồ chắc chắn người di cư sẽ thấy nản, không còn muốn tới bờ biển nước Anh nữa.
Châu Âu đang đối mặt với cuộc khủng hoảng người nhập cư trái phép. (Ảnh: AFP)
Cách làm của nước Anh vẫn đảm bảo cứu vớt người trong diện tỵ nạn, tức là cần đến sự bảo trợ quốc tế, do nếu tiếp tục sống ở nước mình thì có nguy cơ bị truy bức vì lý do chính trị hay nguy hiểm tính mạng do chiến tranh. Tuy nhiên, nước Anh bị nhiều tổ chức phi chính phủ phê phán về khía cạnh nhân đạo. Mặt tiêu cực của luật di cư mà nước Anh vừa ban hành là ngay cả người đủ điều kiện tỵ nạn cũng chỉ có thể xin Rwanda bảo trợ, có thể xin định cư tại Ruanda, là một nước có GDP bình quân đầu người chưa bằng 1/4 so với Việt nam. Thực tế cho thấy, người tỵ nạn đúng nghĩa rất ít, đa số là di cư vì mong có cuộc sống tốt hơn.
Ngay sau khi luật Rwanda được Nghị viện Anh thông qua, chính phủ Ireland đã lập tức tuyên bố sẽ ban hành luật khẩn cấp về tỵ nạn, do lo ngại dòng di cư trái phép sẽ chuyển sang Ireland, một đảo quốc ngay sát nước Anh và có điều kiện kinh tế - xã hội tương đương. Ireland là quốc gia thành viên Liên minh châu Âu nhưng không trong không gian đi lại tự do Schengen.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!