Trung Quốc không chỉ là khách hàng nhập khẩu năng lượng hàng đầu của Trung Đông mà cũng là nhà đầu tư rất lớn tại khu vực này. Vùng Vịnh chính là một trong những ưu tiên trong Sáng kiến "Một vành đai, Một con đường" của Trung Quốc.
Khu vực này là điểm kết nối giữa châu Á và châu Phi, giàu năng lượng và tiếp giáp với những đường biển trọng yếu như Biển Đỏ hay eo biển Hormuz. Với Saudi Arabia, Trung Quốc đã đầu tư gần 45 tỷ USD từ năm 2005 tới nay. Các nước vùng Vịnh trong thời gian gần đây có thể dư dả ngân sách vì giá dầu cao, nhưng với số tiền đầu tư như vậy từ Trung Quốc, những dự án hợp tác trong các lĩnh vực đến như một lẽ tất yếu.
Ngoài ra, còn có một yếu tố rất quan trọng khác. Việc hợp tác với Trung Quốc từ công nghệ, y tế cho tới an ninh quốc phòng nằm trong một chiến lược đa dạng hóa mối quan hệ của các nước vùng Vịnh.
Lễ đón chính thức Chủ tịch Trung Quốc Tập cận Bình tại Cung điện Yamamah ở Riyadh hôm 8/12. (Ảnh: Getty)
Tổng thống Mỹ Joe Biden trong chuyến công du tới Saudi Arabia cách ít tháng đã nhấn mạnh một thông điệp, Mỹ sẽ không để tạo ra các khoảng trống quyền lực tại Trung Đông để cho Nga hay Trung Quốc có thể điền vào. Tuy nhiên, nhiều nước vùng Vịnh trong thời gian qua đã cảm thấy những nhược điểm khi một thời quá phụ thuộc vào mối quan hệ đồng minh với Mỹ, đặc biệt trong giai đoạn Tổng thống Obama với chiến lược rút dần sự hiện diện tại Trung Đông. Hiện các nước vùng Vịnh vì thế không ngừng nhấn mạnh họ sẽ không nghiêng về bên nào, dù biết điều này có thể sẽ làm phật ý phương Tây.
Hiện gần 1/3 tổng lượng dầu xuất khẩu của Saudi Arabia là bán cho Bắc Kinh. Mặt hàng dầu hay khí đốt từ trước đến nay vẫn bị ảnh hưởng rất lớn bởi các yếu tố chính trị. Sự hợp tác về năng lượng giữa Riyadh và Bắc Kinh trong thời gian tới được nhận định sẽ càng nhận được cú hích khi các nước phương Tây đang buộc Saudi Arabia phải chọn một bên giữa họ hoặc Nga, trong khi Trung Quốc thì không.
Thời gian qua, Saudi Arabia cũng đã đầu tư trở lại 35 tỷ USD vào các dự án lọc hóa dầu tại Trung Quốc. Hai nước này cho thấy họ đang gắn chặt những lợi ích của mình với nhau.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!