Ukraine cho rằng, việc Ba Lan, Hungary và Slovakia cấm nhập khẩu ngũ cốc Ukraine là "vi phạm nghĩa vụ quốc tế của họ".
Bà Yulia Svyrydenko, Phó Thủ tướng thứ nhất Ukraine, cho biết trong một tuyên bố: "Điều quan trọng là chúng tôi phải chứng minh rằng 5 quốc gia thành viên EU này không thể cấm nhập khẩu hàng hóa Ukraine. Đó là lý do tại sao chúng tôi đệ đơn kiện họ"; "Đồng thời, chúng tôi hy vọng các quốc gia này sẽ dỡ bỏ lệnh hạn chế và chúng tôi sẽ không phải giải quyết vấn đề tại tòa trong thời gian tới. Chúng tôi cần đoàn kết với họ và bảo vệ lợi ích của nông dân".
Theo bà Svyrydenko, các thương nhân Ukraine đã phải chịu thêm chi phí vận chuyển và khó khăn trong việc thực hiện các hợp đồng nước ngoài. Tuyên bố nói thêm: "Hành động đơn phương của các nước thành viên EU trong lĩnh vực thương mại là không thể chấp nhận được".
Đơn kiện được đệ trình vào tối 18/9 lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WHO) nhằm tiến hành "các cuộc tham vấn" với ba nước Đông Âu này.
Thông tin trên xuất hiện ba ngày sau khi Ủy ban châu Âu đạt được thỏa thuận với Kiev và dỡ bỏ các hạn chế tạm thời áp đặt đối với ngũ cốc của Ukraine.
Lệnh cấm lần đầu tiên được ban hành vào ngày 2/5 và được áp dụng cho 5 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu, láng giềng với Ukraine gồm Ba Lan, Hungary, Slovakia, Romania và Bulgaria. Các nước này cho biết, ngũ cốc giá rẻ, được miễn thuế từ Ukraine đổ bộ đang làm mất giá sản phẩm sản xuất trong nước, gây ảnh hưởng tới nông dân địa phương và nền kinh tế của họ.
Theo các hạn chế, bốn sản phẩm nông nghiệp của Ukraine gồm lúa mì, ngô, hạt cải dầu và hạt hướng dương được phép vận chuyển qua 5 quốc gia Đông Âu trên, nhưng không thể ở lại các nước này để tiêu thụ hoặc lưu trữ trong nước.
Kiev liên tục cáo bộc, các lệnh cấm ngũ cốc Ukraine là đi ngược lại tinh thần đoàn kết của châu Âu đối với nước này kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tại Ukraine. Một số quốc gia thành viên EU, bao gồm Đức, Pháp và Hà Lan, đã đưa ra "mối lo ngại nghiêm trọng" về các biện pháp hạn chế tạm thời và tác động bất lợi của chúng đối với thị trường toàn cầu.
Ủy ban châu Âu cam kết sẽ dỡ bỏ dần các lệnh cấm trước ngày 15/9, bất chấp việc 5 nước Đông Âu công khai đe dọa sẽ đơn phương hành động và đưa ra các lệnh cấm của chính họ.
Vài giờ trước khi hết thời hạn, Ủy ban châu Âu đã công bố một thỏa thuận, theo đó các lệnh cấm sẽ được dỡ bỏ và có hiệu lực ngay lập tức. Đổi lại, Kiev cam kết thắt chặt kiểm soát thương mại và tránh tăng đột biến lượng sản phẩm nông nghiệp.
Tuy nhiên, giải pháp này không làm hài lòng Ba Lan, Hungary và Slovakia, những nước đã nhanh chóng tuyên bố ý định đơn phương áp đặt lệnh cấm trên toàn quốc, một kịch bản mà Brussels muốn tránh bằng mọi giá.
Các lệnh cấm mới có phạm vi và thời hạn khác nhau, nhắm vào các nhóm nông sản Ukraine khác nhau. Theo đó, Hungary đã đóng cửa thị trường với 24 sản phẩm của Ukraine, trong đó có thịt, trứng và mật ong, những mặt hàng không nằm trong danh sách đen trước đó.
Lệnh cấm của Slovakia có hiệu lực đến cuối năm, trong khi biện pháp hạn chế của Ba Lan được đưa ra "vô thời hạn".
Về phần mình, Romania cho biết, họ sẽ đợi Kiev đệ trình kế hoạch hành động của mình lên Ủy ban châu Âu trước khi thực hiện bất kỳ động thái nào. Bulgaria vào tuần trước tuyên bố, các hạn chế không còn cần thiết để bảo vệ nền kinh tế quốc gia.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!