Quan hệ song phương phát triển nhanh, thực chất và khá hiệu quả, đặc biệt từ khi Việt Nam và Australia thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện năm 2009 và ký Tuyên bố về quan hệ Đối tác Toàn diện tăng cường (3/2015). Hai nước cũng đã ký Chương trình Hành động giai đoạn 2016 - 2019. Australia đánh giá Việt Nam là đối tác then chốt trong ASEAN, đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong ASEAN, đề nghị hai bên đưa quan hệ hai nước nâng cấp lên Đối tác Chiến lược.
Các cơ chế hợp tác song phương được duy trì thường xuyên như: Đối thoại Chiến lược cấp Thứ trưởng Ngoại giao-Quốc phòng (lần thứ 5 ngày 27/9/2017 tại Canberra), Đối thoại Nhân quyền (lần 13 vào 8/2017 tại Canberra), Tư vấn Lãnh sự (lần 12 vào 5/2017 tại Canberra), Tham vấn cấp cao về viện trợ phát triển (4/2017), Uỷ ban Hợp tác Kinh tế Thương mại - JTEC (11/2011); Ủy ban Hỗn hợp về hợp tác khoa học và công nghệ (lần 1 vào 3/2016).
Việt Nam và Australia hợp tác tốt trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng thông qua việc trao đổi đoàn, ký thỏa thuận hợp tác, hợp tác phòng chống tội phạm, quản lý xuất nhập cảnh, chống di cư bất hợp pháp, trao đổi thông tin, kinh nghiệm, đào tạo tiếng Anh... Hai bên đã ký MOU về hợp tác đào tạo gìn giữ hòa bình và rà phá bom mìn (2016). Tàu hải quân Australia nhiều lần thăm Việt Nam (gần đây nhất là thăm cảng Đà Nẵng đầu tháng 6/2017). Australia là nước duy nhất đặt đại diện thường trực tại Trung tâm phòng chống tội phạm xuyên quốc gia Việt Nam (TP.HCM), qua đó hai bên thường xuyên trao đổi thông tin tình báo, hợp tác chống khủng bố, buôn người, tội phạm ma túy...
Australia hiện là bạn hàng thứ 8 của Việt Nam; kim ngạch thương mại hai nước tăng trưởng trung bình hơn 7% mỗi năm, năm 2017 đạt gần 6,5 tỉ USD (tăng 22,2% so với năm 2016). Việt Nam xuất sang Australia trên 520 triệu USD hàng năm, tập trung vào các mặt hàng thủy sản, trong đó tôm đông lạnh chiếm 25%. Australia đã mở cửa cho quả vải, xoài, thanh long xuất sang thị trường Australia. Việt Nam đang thúc đẩy Australia cho phép nhập khẩu nhãn, chôm chôm, vú sữa và tôm sống nguyên con vào thị trường Australia. Tính đến nay, Australia có 412 dự án đầu tư với tổng vốn đầu tư 1,8 tỷ USD, đứng thứ 20/126 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Trong khi đó, Việt Nam hiện có 44 dự án đầu tư trực tiếp vào Australia với tổng giá trị đạt 387,1 triệu USD.
Australia là một trong những đối tác song phương cung cấp ODA không hoàn lại lớn nhất cho Việt Nam (đạt trên 110 triệu AUD/năm trong giai đoạn từ 2010 tới nay). Australia viện trợ không hoàn lại cho ta 160 triệu AUD để xây cầu Cao Lãnh (lễ khởi công xây cầu diễn ra ngày 19/10/2013 và dự kiến hoàn thành vào tháng 5/2018). Australia đã thông qua kế hoạch viện trợ giai đoạn 2015-2020 cho Việt Nam trị giá khoảng 90 triệu AUD, tập trung lĩnh vực cải cách kinh tế, nâng cao năng lực, bình đẳng giới và cải thiện sinh kế.
Australia nới lỏng visa, mở rộng cơ hội cho du học sinh Việt Nam
Giáo dục là lĩnh vực hợp tác mạnh mẽ giữa hai nước. Australia cung cấp nhiều học bổng theo các chương trình dài hạn và ngắn hạn cho Việt Nam (thời điểm cao điểm lên tới 400 suất/năm, hiện nay duy trì khoảng gần 100 suất). Hiện có khoảng 30.000 sinh viên và nghiên cứu sinh Việt Nam đang học tập tại Australia (trong đó 90% theo diện tự túc). Bên cạnh đó, các trường đại học/học viện của hai nước đang có 18 chương trình liên kết đào tạo đang hoạt động.
Australia đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo; hai nước đã công bố chương trình Đối tác Đổi mới Việt Nam - Australia (Aus4Innovation) (11/2017); Australia hỗ trợ thành lập và tài trợ "Trung tâm đổi mới sáng tạo thích ứng với biến đổi khí hậu" tại Hà Nội nhằm hỗ trợ các start-up trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường.
Hai bên bắt đầu triển khai Chương trình Lao động Kỳ nghỉ (ký 3/2015) cho phép công dân Việt Nam sang Australia du lịch kết hợp làm việc (từ 01/3/2017). Năm 2017, số lượng khách du lịch Australia đến Việt Nam là gần 370.500 lượt, tăng 15,5%, đứng thứ 7 trong top 10 thị trường gửi khách hàng đầu vào Việt Nam. Cộng đồng Việt kiều đang sinh sống tại Australia có số lượng khoảng 300.000 người (đứng thứ 5 trong số các cộng đồng sắc tộc gốc nước ngoài tại Australia). Người Việt sống chủ yếu tại các bang Nam Australia, đông nhất là bang New South Wales (114.000 người) và bang Victoria (88.200 người).
Về hợp tác khu vực và quốc tế, Việt Nam và Australia hợp tác tốt tại các diễn đàn khu vực và quốc tế như ASEAN, EAS, APEC, LHQ. Việt Nam ủng hộ Australia ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực HĐBA/LHQ nhiệm kỳ 2013-2014 và Hội đồng Tổ chức hàng hải thế giới (IMO) nhiệm kỳ 2016-2017. Australia ủng hộ Việt Nam vào HĐNQ/LHQ nhiệm kỳ 2014-2016, thành viên Hội đồng chấp hành UNESCO nhiệm kỳ 2015-2019 và ECOSOC 2016-2018.
Hai bên đã có thỏa thuận về việc Việt Nam ủng hộ Australia làm thành viên HĐNQ/LHQ nhiệm kỳ 2018-2020 và Australia ủng hộ Việt Nam vào HĐBA/LHQ nhiệm kỳ 2020-2021 và thành viên Hội đồng Điều hành Liên minh bưu chính thế giới (UPU) nhiệm kỳ 2017-2021. Bạn đang đề nghị ta tiếp tục ủng hộ vào Hội đồng IMO nhiệm kỳ 2018-2019.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!