Luật đất đai được sửa đổi vào năm 2013 đã bước đầu tạo ra khung pháp lý để quản lý đất đai hiệu quả hơn trước. Tuy nhiên, những biến chuyển của quá trình tái cơ cấu nông nghiệp trong 3 năm qua đã cho thấy những quy định về hạn điền cũng như các điều kiện về tập trung ruộng đất hiện đang cản trở quá trình đưa sản xuất nông nghiệp lên quy mô lớn hiện nay.
Tại huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình, để phát triển một dự án trồng lúa công nghệ cao, nhiều năm nay, Công ty TNHH Hưng Cúc đã phải tìm mọi cách thuê lại đất nông nghiệp của dân.
Theo quy định của luật hiện hành cho phép hạn mức giao đất không quá 3 hecta đất trồng cây lâu năm đối với hộ gia đình cá nhân trực tiếp sản xuất ở khu vực Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long nhưng không quá 2 hecta cho mỗi loại đất với các hộ gia đình cá nhân các tỉnh còn lại. Vì vậy, muốn có diện tích lớn hơn để phát triển sản xuất, buộc các doanh nghiệp và các địa phương phải tìm cách lách luật.
Hiện ở Hà Nam, chính quyền đang đứng ra thuê lại đất của dân, sau đó cho doanh nghiệp thuê lại triển khai một dự án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
Một số chuyên gia cho rằng, để gỡ các vướng mắc trong sản xuất hiện tại, lách luật là cần thiết. Nhưng về lâu dài, đây là vấn đề tiềm ẩn nhiều rủi ro về mặt pháp lý. Muốn phát triển bền vững, cần phải có một hành lang pháp lý phù hợp.
Trong nhiều nghị quyết về phát triển nông nghiệp, Đảng đã chủ trương mở rộng mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp phù hợp với điều kiện cụ thể từng vùng, từng giai đoạn để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tập trung đất đai, từng bước hình thành những vùng sản xuất hàng hóa lớn.
Cần sớm cụ thể hóa chủ trương này thành các quy định cụ thể, phù hợp với luật pháp là vấn đề đặt ra lúc này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!