Hình thức BOT tức là đầu tư - kinh doanh - chuyển giao, vận dụng vốn của khu vực tư nhân để xây dựng hạ tầng, đổi lại tư nhân được thu phí của xe đi qua trong một số năm, rồi chuyển giao lại cho nhà nước. Gần đây, hoạt động này ngày càng phổ biến và tạo nên sự thay đổi ngoạn mục về đường sá. Mỗi một tuyến đường được khánh thành là một niềm vui và hy vọng phát triển của cả một vùng.
Tuy nhiên, một vài địa phương, ví dụ như Quảng Bình, Hải Dương đã ngỏ lời đề nghị các Bộ có chức năng và nhà đầu tư giảm phí BOT, vì người dân và doanh nghiệp cảm thấy quá sức chịu đựng; hoặc phàn nàn vì vị trí đặt trạm thu không hợp lý.
Để giải đáp các thắc mắc về việc thu phí BOT hiện nay, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh đã có nhiều chia sẻ trong chương trình Vấn đề hôm nay của Đài THVN.
Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh nhận định: "BOT là hợp đồng kinh tế có ràng buộc chặt chẽ và thông thường hợp đồng đó sẽ tồn tại trên dưới 20 năm. Vì các công trình có mức đầu tư lớn đến hàng chục tỉ, thậm chí hàng chục ngàn tỉ nên các vấn đề liên quan đến phí, thời gian hoàn vốn, cũng như các vấn đề qua lại giữa người sử dụng và chủ đầu tư là rất nhiều".
"Rõ ràng đối với một dự án BOT với quy mô vốn rất lớn sẽ có tác động kinh tế rất mạnh đối với địa phương. Phí đối với dự án giao thông hiện nay, chúng ta đang thực hiện theo thông tư 159, ban hành năm 2013 của Bộ Tài chính. Ngoài ra chúng ta cần phải quan tâm đến tổng thời gian hoàn vốn, lượng xe lưu hành trên đoạn đường thu phí,... " - chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh chia sẻ - "Đối với những dự án lên tới hàng ngản tỉ, trong đó 80 - 90% nguồn vốn là của ngân hàng thì việc thay đổi dù nhỏ cũng rất khó khăn. Bởi nó không chỉ ảnh hưởng đến nhà đầu tư, quyền lợi, lợi ích của nhà nước mà còn động chạm đến hệ thống tài chính nước ta. Do đó, tôi cho rằng việc chúng ta thay đổi các phương án liên quan đến BOT, đặc biệt là các dự án chúng ta đã hoàn thành phải hết sức cẩn trọng, tránh gây ra những xáo trộn quá lớn làm ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội".
Trong cuộc họp chính phủ ngày 5/5 đã đưa ra dự thảo nghị quyết, trong đó có nội dung Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Giao thông vận tải và các địa phương liên quan phải rà soát lại mức phí đường bộ, phí BOT hiện nay; đồng thời đánh giá và đề xuất mức điều chỉnh hợp lý để giúp doanh nghiệp (là các doanh nghiệp có xe phải trả phí) có thể giảm được chi phí.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!