Bộ đội hành quân trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968. Ảnh tư liệu
Chủ trương tiến công táo bạo Tết Mậu Thân được xây dựng từ tháng 10/1967 và chỉ hơn 1 tháng trước giờ nổ súng, kế hoạch chiến lược này mới được Bộ Chính trị chính thức thông qua nhằm “giành thắng lợi quyết định trong một thời gian tương đối ngắn” để tạo ra bước ngoặt lớn của cuộc chiến tranh.
Như vậy là các chiến trường chỉ có rất ít thời gian để chuẩn bị kế hoạch tổng tiến công vào các thành phố lớn trên toàn miền Nam. Nhiệm vụ của lưới tình báo H.63 lúc ấy là điều tra nghiên cứu nhiều mục tiêu quan trọng, trong đó có Bộ tư lệnh Hải quân, nơi bà Mỹ Nhung (tức Tám Thảo) đã được cài vào làm phiên dịch.
Bà Nguyễn Thị Mỹ Nhung, Điệp viên lưới tình báo H.63 kể: “Lúc đó đồng chí Tư Cang chỉ thị: Em làm sao vẽ được địa thế cái nhà này vì mình tấn công vào. Tôi cũng suy nghĩ mãi mình vẽ thế nào, và rồi cuối cùng cũng hoàn thành”.
Để chuẩn bị vũ khí cho các đội biệt động thành, ông Trần Văn Lai khi đó trong vai một nhà thầu xây dựng ở dinh Độc Lập đã âm thầm bí mật xây dựng một kho vũ khí. Căn hầm hiện nay đang được bảo tồn gần như nguyên trạng.
Ông Nguyễn Văn Vinh, cựu chiến binh, Quận 5, thành phố Hồ Chí Minh kể lại: “Người ta đóng ván lại thành hình thù của những khẩu súng và để những vũ khí cần thiết như B40, B41, AK, thậm chí cả K54, lựu đạn và sau đó gập hai tấm gỗ vào với nhau, trông giống như một tấm ván, rất nặng. Sau khi đưa toàn bộ vũ khí xuống căn hầm, ta đã chở trên 200 tấn vũ khí”.
Toàn bộ kế hoạch tiến công táo bạo vào dịp Tết Mậu Thân được giữ tuyệt mật. Tuyệt mật, nhưng phải tính đến nguyên tắc giữ độc lập, tự chủ mà vẫn tranh thủ được tối đa sự ủng hộ của bạn bè quốc tế đang hướng Việt Nam và Mỹ cùng thương lượng để tìm kiếm các giải pháp hoà bình sau khi Mỹ bắt đầu sa lầy ở chiến trường Việt Nam.
PGS-TS. Hồ Khang, Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam cho rằng: “Cho đến thời điểm chúng ta toan tính mở cuộc tiến công Tết Mậu Thân, trước đó, Liên Xô đã nhiều lần chuyển thông điệp của phía Mỹ và muốn chúng ta ngồi hội đàm với Mỹ. Trong khi đó, Trung Quốc muốn chúng ta phải tiếp tục đánh, chưa thể có hội đàm. Do đó, Mậu Thân mở ra là một điều chúng ta giấu kín, bí mật. Chúng ta rất bí mật, độc lập, chủ động, sáng tạo trong những tính toán”.
Cuộc Tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 đồng loạt diễn ra trên các đô thị toàn miền Nam là điều mà quân Mỹ không ngờ tới. Bởi ở thời điểm đó, với nửa triệu quân, nỗ lực xâm lược của Mỹ ở Việt Nam đang lên đến đỉnh cao. Dù ta chưa thực hiện được hoàn toàn được mục tiêu “Tìm đường đánh Mỹ và tìm cách thắng được Mỹ”, đồng thời phải hy sinh to lớn, nhưng Mậu Thân 1968 đã đánh đòn quyết định vào ý chí xâm lược của Mỹ và khởi đầu cho quá trình đi xuống về mặt chiến lược của Mỹ trên chiến trường miền Nam, và ta đã xoay chuyển được cục diện trên các chiến trường mà trước đó chưa bao giờ tạo ra được.