Hội nghị Cấp cao Hợp tác Mekong-Lan Thương lần thứ 2. Ảnh: VGP/Quang Hiếu
Chiều nay (10/1), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith cùng các nhà lãnh đạo Thái Lan và Myanmar đã tham dự Hội nghị Cấp cao Hợp tác Mekong - Lan Thương lần thứ 2, theo lời mời của Thủ tướng Hun Sen. Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo đã nhất trí sẽ xây dựng kế hoạch hành động riêng cho các lĩnh vực ưu tiên gồm nguồn nước, nông nghiệp và giảm nghèo, kết nối, hợp tác năng lực sản xuất và hợp tác kinh tế qua biên giới.
Đây là lần đầu tiên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tham dự Hội nghị Cấp cao Hợp tác Mekong - Lan Thương được tổ chức luân phiên hai năm 1 lần. Lan Thương là tên của phần sông Mekong chảy trên lãnh thổ Trung Quốc. Cách đây gần 2 năm, Hội nghị cấp cao lần thứ nhất đã chính thức khởi động tiến trình hợp tác giữa Việt Nam, Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Trung Quốc trên ba trụ cột là chính trị - an ninh, kinh tế và phát triển bền vững, văn hóa - xã hội và giao lưu nhân dân với 5 ưu tiên hợp tác là quản lý tài nguyên nước, kết nối, hợp tác năng lực sản xuất, hợp tác kinh tế qua biên giới, nông nghiệp và xóa đói giảm nghèo. Hiện Trung Quốc đã đóng góp 300 triệu USD vào Quỹ đặc biệt hợp tác Mekong - Lan Thương và các nước đã thành lập trung tâm hợp tác về nguồn nước, môi trường và trung tâm nghiên cứu về Mekong, còn Việt Nam cũng đã sẵn sàng đóng góp tài chính, chuyên gia làm việc tại Trung tâm này.
Những kết quả hợp tác đầu tiên trong hai năm qua của 6 nước trong cơ chế hợp tác Mekong - Lan Thương đã trình bày tại triển lãm ở cung Hòa Bình vào chiều nay (10/1), trước khi các nhà lãnh đạo tham dự hội nghị với chủ đề "Dòng sông hòa bình và phát triển bền vững của chúng ta".
Tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các nhà lãnh đạo đánh giá, sau hai năm hoạt động, hợp tác Mekong - Lan Thương đã có những bước tiến quan trọng cả về xây dựng cơ chế hoạt động và triển khai dự án cụ thể. Một số kết quả chính đáng chú ý như hoàn thành nhiều dự án thu hoạch sớm, thành lập các trung tâm hợp tác về môi trường, nguồn nước và nghiên cứu Mekong, cũng như hình thành và vận hành Quỹ đặc biệt hợp tác Mekong - Lan Thương.
Về hợp tác trong thời gian tới, các nhà lãnh đạo tái khẳng định mục tiêu xây dựng một khu vực Mekong - Lan Thương hoà bình, ổn định, phát triển bền vững và thịnh vượng, đồng thời nhất trí hợp tác Mekong - Lan Thương cần đóng góp tích cực hơn nữa vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của khu vực, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nước thành viên và hỗ trợ xây dựng Cộng đồng ASEAN. Bên cạnh đó, hợp tác Mekong - Lan Thương cũng cần phối hợp hài hoà với các chương trình và phát triển kinh tế như Kế hoạch tổng thể kết nối ASEAN, Sáng kiến Hội nhập ASEAN, Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc tế Phát triển bền vững cũng như các sáng kiến liên kết khu vực.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định sự coi trọng và đóng góp của Việt Nam vào hợp tác Mekong - Lan Thương trong thời gian qua, đồng thời nhấn mạnh các nguyên tắc, mục tiêu quan trọng mà hợp tác cần bảo đảm để có thể đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế xã hội của các nước thành viên, thúc đẩy hoà bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực.
Về hợp tác 5 năm tới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, 6 nước cần chú trọng tăng cường hợp tác bảo vệ, quản lý và sử dụng hiệu quả, bền vững nguồn nước sông Mekong, đưa hợp tác nguồn nước trở thành một trọng tâm hợp tác giữa 6 nước. Các ưu tiên trước mắt gồm tăng cường chia sẻ thông tin và số liệu khí tượng thuỷ văn; hợp tác ứng phó với hạn hán, lũ lụt; tiến hành các nghiên cứu khoa học chung; và nghiên cứu xây dựng Quy chế vận hành liên hồ chứa nước dọc theo dòng chảy Lan Thương - Mekong. Thủ tướng cũng đề nghị các nước trong cơ chế hợp tác này cần phát triển hệ thống hạ tầng cơ sở hoàn thiện và kết nối để tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hoá, dịch vụ, dòng vốn và đi lại của người dân, đi cùng với hỗ trợ các nước Mekong - Lan Thương tận dụng cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trên cơ sở: chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức và công nghệ để thúc đẩy công nghiệp hoá tại các nước thành viên cũng như phát triển lực lượng doanh nghiệp và đào tạo lao động có chất lượn và thu hút nguồn lực hướng vào phát triển hạ tầng và tạo điều kiện cho các dự án phát huy tiềm năng, thế mạnh, giải quyết việc làm cho người dân. Các nước cũng cần tăng cường hợp tác nghiên cứu và chuyển giao công nghệ phát triển nông nghiệp, nhất là phát triển nông nghiệp hữu cơ ứng dụng công nghệ cao. Các đề xuất và đóng góp của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã được các nước thành viên đánh giá cao và thể hiện trong các văn kiện của hội nghị.
Về hợp tác nguồn nước, các nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường hợp tác quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước thông qua các hoạt động như: đối thoại chính sách thông qua việc tổ chức định kỳ Diễn đàn hợp tác nguồn nước Mekong - Lan Thương, đi cùng với việc xây dựng và cải thiện hệ thống theo dõi chất lượng nguồn nước; chia sẻ thông tin và số liệu thuỷ văn; hợp tác kỹ thuật, triển khai các nghiên cứu chung và các dự án thí điểm liên quan đến nguồn nước sông Mekong - Lan Thương.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo cũng nhất trí thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao năng lực trong quản lý nước, hợp tác trong quản lý lũ lụt và hạn hán và nghiên cứu sớm thiết lập đường dây liên lạc trong các tình huống khẩn cấp, đi cùng với đẩy mạnh hợp tác về môi trường, đặc biệt chú trọng giảm thiểu rủi ro môi trường trong hợp tác kinh tế, thúc đẩy hợp tác về nghiên cứu và công nghệ trong lĩnh vực môi trường và nông nghiệp. Các nhà lãnh đạo cũng hoan nghênh các nước đã đề xuất danh sách 214 dự án và nhất trí từng bước mở rộng hợp tác sang các dự án lớn của tiểu vùng trên cơ sở tận dụng tối đa Quỹ đặc biệt Mekong - Lan Thương và các nguồn tài chính huy động từ chính phủ, khu vực tư nhân và các tổ chức tài chính quốc tế.
Hội nghị Cấp cao Hợp tác Mekong - Lan Thương đã kết thúc. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo của 5 nước đã thông qua Tuyên bố Phnom Penh cùng với Kế hoạch hành động hợp tác Mekong - Lan Thương cho 5 năm tới cùng với danh sách các đề xuất dự án hợp tác Mekong - Lan Thương đợt hai. Cũng tại hội nghị, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith đã nhận bàn giao vai trò đồng Chủ tịch Hội nghị Cấp cao Mekong - Lan Thương lần thứ 3 từ Thủ tướng Hun Sen.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!