Sáng nay (16/7), tại phiên họp cuối cùng của Hội nghị Cấp cao Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM), các nhà lãnh đạo ASEM bày tỏ lo ngại về tình hình trên Biển Đông và Biển Hoa Đông, đồng thời khẳng định cam kết cùng nỗ lực đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở các khu vực này.
Phiên họp hẹp về chủ đề Tăng cường ba trụ cột hợp tác ASEM đó là chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa -xã hội được tổ chức trong ngôi lều truyền thống của người Mông Cổ trên thảo nguyên. Tại phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các nhà lãnh đạo ASEM đã thảo luận các vấn đề liên quan đến hòa bình, an ninh, chủ nghĩa khủng bố, di cư, không phổ biến vũ khí hạt nhân, vũ khí hủy diệt hàng loạt và an ninh hàng hải.
Các nhà lãnh đạo chia sẻ đánh giá về tình hình phức tạp tại Trung Đông - Bắc Phi, bán đảo Triều Tiên, Ukraine, cuộc khủng hoảng nhập cư và tác động của việc Anh rút khỏi EU. Trong đó, nhiều nhà lãnh đạo bày tỏ quan ngại trước những diễn biến mới đang tác động đến môi trường an ninh tại châu Á, trong đó có Biển Đông và Hoa Đông.
Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh các mục tiêu phát triển, kết nối, liên kết kinh tế và gia tăng hợp tác giữa hai châu lục không thể thực hiện được trong môi trường bất ổn và đầy bất trắc. Những diễn biến phức tạp hiện nay đang đặt ra yêu cầu cấp bách đối với hai châu lục là phải tăng cường đối thoại trên tinh thần xây dựng, thúc đẩy hợp tác, chia sẻ lợi ích và trách nhiệm chung trong việc bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định nhằm tập trung mọi nguồn lực cho phát triển. Theo đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các thành viên ASEM cần tiếp tục thực hiện quyết tâm chính trị, có trách nhiệm cao và đi đầu trong việc thúc đẩy các cơ chế đối thoại hợp tác khu vực, liên khu vực và toàn cầu. Ngoài ra, ASEM cũng cần chú trọng các biện pháp xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa.
Trước các nhà lãnh đạo ở cả hai châu lục, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đặc biệt nhấn mạnh tới những diễn biến đáng lo ngại gần đây tại Biển Đông - tuyến đường huyết mạch về hàng hải và hàng không quốc tế đang làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng, tiềm ẩn nguy cơ đe dọa hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực và thế giới.
Thủ tướng nêu rõ, trước tình hình này, ASEAN đã thể hiện vai trò trung tâm và ASEAN luôn kiên trì lập trường thúc đẩy đối thoại, đi cùng với tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa. ASEAN cũng tự kiềm chế, không có hành động đơn phương gây căng thẳng, làm phức tạp tình hình; không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, không quân sự hóa; thực hiện đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố về ứng xử ở Biển Đông và nỗ lực để sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông. Bên cạnh đó, ASEAN cũng duy trì các quan điểm là các tranh chấp phải được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế bao gồm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển đồng thời tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng khẳng định với các nhà lãnh đạo Á - Âu việc Việt Nam đã và đang nỗ lực cùng các thành viên ASEAN và cộng đồng quốc tế tiếp tục tăng cường đóng góp thiết thực và có trách nhiệm, thúc đẩy đối thoại nhằm duy trì môi trường hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực và toàn thế giới.
Chia sẻ quan điểm này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nhiều nhà lãnh đạo ở cả hai châu lục đã nhất trí về nhu cầu cấp thiết là cần phải tăng cường hợp tác nhằm duy trì hòa bình, an ninh và ổn định. Đồng thời khẳng định cam kết sẽ cùng nỗ lực để đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không, không cản trở thương mại, đi cùng với việc kiềm chế không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực và các hành động đơn phương, giải quyết các tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online.