Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker đón Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Khẳng định trên được đưa ra trong Hội nghị Cấp cao Á - Âu (ASEM) lần thứ 12 tại Brussels, Bỉ.
Tối 18/10 và sáng 19/10 theo giờ địa phương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo của 20 quốc gia châu Á, 30 quốc gia châu Âu, cùng lãnh đạo của Liên minh châu Âu, Ban Thư ký ASEAN đã tham dự Hội nghị Cấp cao Á - Âu (ASEM) lần thứ 12 tại Brussels, Bỉ.
Tại phiên thảo luận toàn thể đầu tiên về "Thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và kết nối bền vững", các nhà lãnh đạo ủng hộ mạnh mẽ thúc đẩy hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, thương mại tự do, mở và không phân biệt đối xử; đồng thời cam kết chống lại mọi hình thức bảo hộ, phối hợp giải quyết các rủi ro đối với tăng trưởng kinh tế thế giới.
Cũng trong sáng 19/10, tại phiên toàn thể thứ hai về "Củng cố hệ thống đa phương: Thúc đẩy quan hệ đối tác ASEM ứng phó với các thách thức toàn cầu", các nhà lãnh đạo khẳng định ASEM cần phát huy vai trò nền tảng thúc đẩy hệ thống đa phương hiệu quả và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.
Là 1 trong 3 nhà lãnh đạo được mời phát biểu tại phiên thảo luận, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đưa ra 3 đề xuất quan trọng. Một là, ASEM cần đi đầu thúc đẩy hợp tác đa phương và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, đóng góp xây dựng cơ chế quản trị toàn cầu hiệu quả, công bằng, dân chủ hơn. Hai châu lục cần hợp tác chặt chẽ để duy trì hòa bình, thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, tuân thủ luật pháp quốc tế và các chuẩn mực chung. ASEM cần thúc đẩy hệ thống thương mại đa phương mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ, nâng cao vai trò của Tổ chức Thương mại Thế giới. Các chương trình hợp tác của ASEM cần có thêm nội hàm về ASEAN, và ASEAN cần tăng cường hợp tác với các thành viên ASEM trong xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh, tự cường, sáng tạo.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đề nghị, ASEM cần đi đầu triển khai các cam kết về ứng phó biến đổi khí hậu, thiên tai và quản lý bền vững các nguồn tài nguyên, an ninh lương thực, năng lượng, hợp tác Mekong - Đa-nuýp và nỗ lực giảm chất thải nhựa ra đại dương. ASEM cũng cần hỗ trợ các thành viên đang phát triển trong tiếp cận tài chính, chuyển giao công nghệ và đầu tư năng lượng sạch để chuyển sang nền kinh tế xanh.
Đề xuất thứ 3 được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu lên với lãnh đạo của hai châu lục đó là các nước Á - Âu cần thúc đẩy tăng trưởng bao trùm về kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững, phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số, đi cùng với kết nối các trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu và trung tâm đào tạo, phát triển nhân lực trong ASEM.
Thủ tướng đề nghị ASEM cần chia sẻ kinh nghiệm về khơi dậy tiềm năng đổi mới, sáng tạo, hỗ trợ các nhóm người dân dễ bị tổn thương trong xã hội tiếp cận công nghệ số, thích nghi với thay đổi và ứng phó với rủi ro.
Trước lãnh đạo của 53 thành viên ASEM, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam đang nỗ lực đến cuối năm nay phê chuẩn Hiệp định Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương và ký Hiệp định Thương mại tự do EU - Việt Nam, đồng thời hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực, đi cùng với tích cực chuẩn bị đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN 2020.
Hiện, Việt Nam đã ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021 và đã nhận được sự ủng hộ của 53 quốc gia khu vực châu Á - Thái Bình Dương với tư cách là ứng cử viên duy nhất. Việt Nam mong nhận được sự ủng hộ của các thành viên ASEM cho trọng trách vinh dự này.
Khẳng định Việt Nam luôn coi trọng hợp tác ASEM, Thủ tướng đề xuất Việt Nam tổ chức "Hội nghị ASEM về thúc đẩy phát triển bao trùm về kinh tế - xã hội ở châu Á và châu Âu", và "Hội thảo ASEM về thúc đẩy kinh tế số trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0" trong năm tới. Nhiều thành viên ASEM, trong đó có Trung Quốc, EU, Indonesia, Singapore, Lào, Australia, Italy, Đan Mạch, New Zealand, Hungary, Romania đã ủng hộ và tham gia đồng sáng kiến với Việt Nam. Thủ tướng cũng chính thức thông báo với các thành viên ASEM việc Việt Nam sẽ tăng đóng góp tài chính cho Quỹ Á - Âu từ năm tới.
Tại phiên họp riêng về "Các vấn đề quốc tế và khu vực", nhiều lãnh đạo bày tỏ quan ngại trước những diễn biến tác động đến môi trường an ninh tại châu Á, trong đó có Biển Đông và Hoa Đông.
Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng đề xuất, trước mắt cần sớm giảm cọ xát thương mại nhằm tiếp tục đà phục hồi và bảo đảm triển vọng tươi sáng của kinh tế toàn cầu. Việt Nam ủng hộ mọi nỗ lực của cộng đồng quốc tế phù hợp với Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế để tìm giải pháp hòa bình, bền vững cho các cuộc xung đột, tranh chấp ở Trung Đông, châu Phi và châu Á.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng khẳng định Việt Nam, các nước ASEAN đã và đang phối hợp chặt chẽ với cộng đồng quốc tế, trong đó có các thành viên ASEM, để duy trì hòa bình, ổn định, an ninh an toàn, tự do hàng hải, hàng không, thương mại tự do không bị cản trở ở Biển Đông, nơi có tuyến hàng hải quốc tế lớn, nối giao thương Á - Âu và toàn cầu. Theo đó, Thủ tướng đề nghị cần kiên trì tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa, đi cùng với giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển; đồng thời tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý cũng như kiềm chế các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình.
Ghi nhận kết quả bước đầu trong đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông, Việt Nam đề nghị các bên tiếp tục đàm phán thực chất để sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử có hiệu lực.
Tại phiên họp, các nhà lãnh đạo ASEM khẳng định cam kết duy trì hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh và an toàn hàng hải, tự do hàng hải và hàng không trên tinh thần tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Hiến chương của Liên Hợp Quốc và Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển, đi cùng với kiềm chế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không có các hành động đơn phương trái với luật pháp quốc tế, cũng như thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin và tự kiềm chế.
Sau 2 ngày làm việc, chiều 19/10, Hội nghị Cấp cao ASEM lần thứ 12 đã kết thúc. Hội nghị đã thông qua Tuyên bố Chủ tịch, khẳng định quyết tâm của các thành viên ASEM tăng cường quan hệ đối tác Á - Âu nhằm ứng phó với các thách thức toàn cầu, đồng thời đề ra những định hướng nâng tầm hợp tác ASEM trong thời gian tới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!