Cuộc chiến chống vi phạm bản quyền truyền hình vẫn còn là chặng đường dài và cần nhiều biện pháp (Ảnh minh họa)
Ra đời năm 1970, Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) là đài truyền hình quốc gia và cũng là cánh chim đầu đàn trong ngành truyền hình Việt Nam. Hiện nay, VTV đã phủ sóng 100% lãnh thổ và phủ sóng vệ tinh hầu hết khu vực trên thế giới. Các kênh sóng VTV bao gồm 6 kênh quảng bá toàn quốc, 5 kênh quảng bá khu vực, hàng trăm kênh truyền hình trả tiền với hơn 120.000 giờ phát sóng các kênh quảng bá, hơn 15.000 giờ phát sóng vệ tinh mỗi năm. Uy tín và vai trò của VTV ngày càng được khẳng định trong xã hội.
Trân trọng sự sáng tạo và công sức của các tác giả, mỗi quốc gia luôn cố gắng bảo vệ quyền lợi của những tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả. Tại Việt Nam, tư tưởng về bảo đảm quyền lợi cho các tác giả được thừa nhận từ rất lâu, ghi nhận trong Hiến pháp 1946 và trong các Hiến pháp sau này.
Trong thế kỷ 21 hiện nay, các sản phẩm văn hóa nói chung và báo chí nói riêng được bảo hộ bởi Luật Sở hữu trí tuệ là biểu hiện của sức mạnh tri thức, đem lại lợi ích kinh tế to lớn. Trong thời đại kinh tế quốc tế hội nhập, vấn đề quản lý, bảo vệ và khai thác quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) nói chung và bản quyền nói riêng là một vấn đề vô cùng quan trọng đối với bất cứ lĩnh vực kinh tế xã hội nào. Lĩnh vực truyền hình của VTV cũng không thể nằm ngoài quy luật chung đấy.
Cùng với sự phát triển, yêu cầu bảo vệ tối đa quyền sở hữu trí tuệ của VTV là vấn đề thực tiễn. Chỉ có bảo vệ được bản quyền, VTV mới đảm bảo được lợi thế cạnh tranh trong môi trường truyền thông nhiều khó khăn, thách thức. Tuy nhiên, có thể thấy tình trạng vi phạm quyền SHTT đối với các chương trình của VTV vẫn còn khá phổ biến và phức tạp. Chỉ cần vài thao tác đơn giản là có thể search ra hàng trăm trang web, tài khoản mạng xã hội đang ngang nhiên sử dụng chương trình của VTV. Bên cạnh việc gây tổn thất kinh tế cho VTV, các trang này đã ít nhiều làm ảnh hưởng tới uy tín chính trị của VTV khi đã lồng ghép các quảng cáo cờ bạc, mại dâm...
Lĩnh vực SHTT tại Việt Nam có thể được coi là lĩnh vực khá mới mẻ. Từ trước đến nay, những xử lý vi phạm chủ yếu thông qua cơ chế hành chính, ít áp dụng các cơ chế dân sự, hình sự. Ðáng chú ý, nhiều website phim lậu đặt máy chủ tại nước ngoài dẫn đến tình hình vi phạm ngày càng trở nên khó xử lý. Đài Truyền hình Việt Nam luôn tích cực trong hoạt động rà soát và xử lý vi phạm bản quyền VTV. Tuy nhiên, có thể thấy rõ rằng hoạt động này là phức tạp, lâu dài và tốn kém.
Chính lý do đó, thời gian gần đây VTV đã tăng cường hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp trong nước và nước ngoài để cùng thúc đẩy hoạt động xử lý vi phạm. Đây chính là tiền đề cho việc hình thành Nhóm bảo vệ bản quyền của các chủ sở hữu bản quyền lớn tại Việt Nam, gồm: Đài Truyền hình Việt Nam, Công Ty Truyền Hình Số Vệ Tinh Việt Nam (K+), Công ty TNHH Bình Hạnh Đan (BHD), Ủy ban Bản quyền Hàn quốc (KCC), Hiệp hội điện ảnh Mỹ (MPA), CASBAA (Hiệp hội Truyền hình trả tiền khu vực châu Á - Thái Bình Dương), hãng Fox Century 21 và Văn phòng Luật sư Phan Law.
Nhóm đã thống nhất cùng hợp tác và loại bỏ những sản phẩm số không có bản quyền đồng thời cùng chung tay kiến nghị cơ quan quản lý tăng cường hoạt động xử lý vi phạm. Sự hợp lực giữa các đơn vị truyền thông, các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước có thể tạo nên tiếng nói có trọng lượng trước cơ quan quản lý.
Kết quả đáng kể là Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử đã lên danh sách các trang web vi phạm bản quyền, từ đó khuyến cáo các đơn vị dừng quảng cáo trên các trang web vi phạm bản quyền; làm việc với các đơn vị thanh toán để ngăn chặn việc thanh toán đối với các trang này để cắt nguồn sống của các trang này.
Cuộc chiến chống vi phạm bản quyền vẫn còn là chặng đường dài và cần nhiều biện pháp. Với việc hợp tác quốc tế để cất lên tiếng nói đấu tranh với tình trạng vi phạm bản quyền, hy vọng trong thời gian tới, công tác đấu tranh phòng ngừa vi phạm bản quyền chương trình truyền hình VTV nói riêng và các tác phẩm khác nói chung sẽ có nhiều thành tựu lớn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!