Tại Lễ bế mạc và trao giải Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 38, series phim tài liệu Lần theo dấu vết do Trung tâm Phim tài liệu và Phóng sự, Đài THVN thực hiện, đã được vinh danh ở thể loại Phim tài liệu dài tập. Với những thành viên trong ê-kíp sản xuất, đây được coi là một sự động viên tinh thần, giúp họ có thêm điểm tựa nhằm tạo ra những tác phẩm xuất sắc hơn.
"Đây là loạt phim tài liệu điều tra dài tập lần đầu tiên nhóm phóng viên, BTV của Trung tâm Phim tài liệu và Phóng sự thực hiện. Việc sản xuất ra 24 tập phim này là cả một chặng đường rất vất vả của lãnh đạo Trung tâm và mọi người trong ê-kíp. Gần như 100% quay phim của Trung tâm Phim tài liệu và Phóng sự đều tham gia góp mặt trong series phim này. Và chúng tôi - đội ngũ phóng viên, BTV lại là những người không chuyên làm phim tài liệu".
"Được đánh giá cao trong Liên hoan THTQ lần này, cả ê-kíp sản xuất cảm thấy rất bất ngờ, vui mừng và phấn khởi, bởi những cố gắng nỗ lực của ê-kíp trong cả một thời gian dài đã có trái ngọt. Được Ban giám khảo ghi nhận và đông đảo khán giả đánh giá cao khi xem loạt phim này, đây cũng là sự động viên tinh thần rất lớn cho chúng tôi", biên tập viên Nguyễn Hải Yến chia sẻ khi nhận được giải thưởng.
BTV Nguyễn Hải Yến nhận giải tại LHTHTQ lần thứ 38
Nhớ lại quá trình sản xuất series phim tài liệu này, BTV Nguyễn Hải Yến cho biết thách thức đầu tiên khi làm loạt phim Lần theo dấu vết là chọn đề tài.
"Ngay từ ban đầu, lãnh đạo Trung tâm PTL&PS và cả ê-kíp đã đặc biệt lưu ý khâu chọn đề tài. Đó là tập trung vào các vụ án điển hình trong 3 lĩnh vực phòng chống các loại tội phạm về ma túy, tội phạm hình sự và tội phạm công nghệ cao. Mỗi chuyên án mang một dấu ấn đặc sắc riêng và phải trả lời được câu hỏi - Sự khác biệt của mỗi tập phim là gì?"
"Để tạo nên sự khác biệt này lãnh đạo Trung tâm đã quyết định giao cho một người chịu trách nhiệm chính một mảng khác nhau. Sau khi có ý tưởng, chúng tôi bắt đầu kết nối với các cục nghiệp vụ của Bộ Công an" - BTV Hải Yến kể lại - "Thuận lợi là chúng tôi được phía Bộ Công an cung cấp rất nhiều tài liệu về các chuyên án đặc biệt. Nhưng ngược lại, đây cũng là khó khăn bởi trong hàng trăm chuyên án được cung cấp chúng tôi phải làm biện pháp loại trừ để chọn ra khoảng 20 tập là điển hình của các điển hình".
"Làm cách nào để xây dựng kịch bản phim có thể giúp khán giả thấy dễ hiểu, dễ xem, trong khi bản thân các vụ án đều vô cùng phức tạp. Hơn nữa, tất cả những điều đó lại chỉ thể hiện trên hồ sơ. Để làm cho ra được vấn đề, chúng tôi phải tìm gặp nghe các trinh sát, các điều tra viên kể lại rất chi tiết, trên cơ sở đó mới xác định cần hình ảnh và bối cảnh như thế nào để phục dựng, tái hiện lại các bối cảnh giống y như thật... Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng với nhóm quay phim, chúng tôi đã có được những cảnh quay hợp lý và thật nhất".
Hình ảnh trong phim Lần theo dấu vết
BTV Hải Yến cho biết, trong quá trình thực hiện series Lần theo dấu vết, ấn tượng nhất với chị và các đồng nghiệp là sản xuất đề tài những vụ án phòng chống tội phạm công nghệ cao. Bởi lẽ, các chuyên án công nghệ cao phải khắc phục nhược điểm là không có những cảnh mật phục hoặc đuổi bắt kịch tính như các chuyên án hình sự ma tuý. Thách thức là phải làm thế nào để tái hiện những tập phim, mang lại sự hấp dẫn cho khán giả khi nhóm tội phạm phạm về công nghệ cao toàn làm việc trên không gian ảo.
"Ngay khâu trinh sát phát hiện hành vi của nhóm tội phạm công nghệ cao cũng cực khó truyền tải. Yêu cầu đặt ra của Bộ Công an là không được để lộ biện pháp nghiệp vụ, bởi chỉ cần 1 chút sơ xuất nhỏ trong quá trình ghi hình khi dựng lên phim để phát sóng, bọn tội phạm tin tặc cũng có thể hiểu được cách thức mà phía công an đang làm và chúng sẽ có những chiêu trò đối phó... như thế sẽ rất khó cho quá trình phá án các chuyên án sau này", BTV Hải Yến cho hay.
"Nhưng ngược lại yêu cầu đặt ra của nhóm sản xuất Lần theo dấu vết là phải từng bước từng bước giúp khán giả hiểu rõ chân tướng, thủ đoạn tinh vi bọn tội phạm. Việc tái hiện các hình ảnh theo dõi trên không gian ảo phải vừa đóng vừa mở, điều này phụ thuộc rất nhiều vào lúc quay tiền kỳ. Chính vì vậy lối dẫn dắt kể chuyện trong phim phải rất tỉ mỉ, chi tiết nhưng thật giản dị và đời thường để khán giả không biết về công nghệ theo dõi có thể hiểu ngay. Mỗi chuyên án về phòng chống tội phạm công nghệ cao là một lời cảnh báo về các dạng lừa đảo, chiếm đoạt mà bất cứ ai nếu sử dụng điện thoại thông minh, hay máy tính đều có thể là nạn nhân của bọn tin tặc.
Có những vụ án về tội phạm công nghệ cao mà hồ sơ của nó lên tới gần 50 tập, 4 lần cơ quan điều tra phải sửa chữa và bổ sung trong kết luận điều tra nhiều tình tiết mới như chuyên án 226T về việc triệt phá nhóm tội phạm quốc tế chuyên mua bán thông tin thẻ tín dụng bị trộm cắp trên toàn cầu… Chọn nội dung gì để truyền tải đến khán giả để họ thấy một vụ án phức tạp nhất nhưng lại phải dễ xem nhất đó là câu vấn đề mà ê-kíp chúng tôi phải thực hiện", BTV Hải Yến kể lại.
"Đối với các vụ án hình sự, ma tuý cũng vậy. Rất nhiều ông trùm ma tuý, xã hội đã xuất hiện nhiều trong các thể loại phim, vấn đề là nếu chọn 1 cái tên nổi tiếng thì làm thế nào để tạo nên sự khác biệt với các phim đã được làm từ trước. Khi trao đổi về các chuyên án được chọn để xây dựng khung từng tập phim riêng, chúng tôi nghĩ sẽ rất dễ dàng thực hiện vì có nhiều nguồn tư liệu hình ảnh. Nhưng khi tiếp cận từ hồ sơ đến thực tế, câu chuyện ngược lại hoàn toàn.
Vì thế, chúng tôi đã trao đổi và đưa ra ý tưởng sẽ phục dựng lại toàn bộ hình ảnh trong series phim từ quá trình trinh sát, điều tra đến phá án. Yêu cầu hàng đầu đặt ra là phục dựng và tái hiện nhưng phải dựa trên những tình tiết có thật trong vụ án. Rất may, đối với các chuyên án về hình sự và ma tuý, chúng tôi được phía Cục nghiệp vụ tạo điều kiện hết sức, cung cấp chi tiết tỉ mỉ các địa điểm theo đúng tài liệu của trinh sát; công an các địa phương cũng rất nhiệt tình tư vấn để ê-kíp có thể tái hiện bối cảnh giống như thật. Nhờ đó, tính chân thực của các vụ án được đảm bảo, hầu như không có sai sót về mặt nghiệp vụ".
Series Lần theo dấu vết do Trung tâm Phim Tài liệu và Phóng sự, Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp với Bộ Công an hợp tác sản xuất, phát trên sóng VTV1 từ ngày 18/7/2018. Ngoài loạt phim này, hai đơn vị còn cùng đồng thành thực hiện loạt phim Những mảnh đời được viết lại. Hai series phim ra đời nhằm vinh danh những chiến công thầm lặng, những hy sinh cao cả của cán bộ chiến sỹ trong lực lượng công an nhân dân thông qua các chuyên án chấn động một thời, những chuyên án nổi tiếng của Bộ Công an qua các thời kỳ. Mỗi tập phim là 1 chuyên án nổi tiếng đấu tranh với các loại tội phạm nguy hiểm về ma tuý, hình sư, tội phạm công nghệ cao… để giữ gìn an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ bình yên cho nhân dân.
Trong đó, series Những mảnh đời được viết lại gồm 6 tập phim về chân dung những ông trùm xã hội đen, những tội phạm giang hồ cộm cán hoàn lương trở về cuộc sống đời thường, thay đổi thành những người thành đạt, những công dân tốt có nhiều đóng góp cho xã hội, cho đất nước…
Series Lần theo dấu vết bao gồm 7 tập về các chuyên án hình sự gồm: Sát thủ ẩn mình, Sa lưới, 72h Phá án, 17 ngày lần theo dấu vết, Chuyện vùng biên ải, Bên bờ Kinh Thầy, Phá sới bạc Chùa Dận.
Quý vị và các bạn có theo dõi các tập trong series phim Lần theo dấu vết tại đây.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!