Nhà báo Lê Quang Minh : VTV đã sẵn sàng cho “cuộc chơi” số

Thời gian qua, Đài THVN đã có bước chuyển mình mạnh mẽ trong hành trình phát triển nội dung trên nền tảng số. Những thay đổi nhanh chóng trong chuỗi sản xuất, phân phối và tiêu thụ nội dung số đã buộc VTV phải tạo ra nhiều mô hình sản xuất và kinh doanh đa dạng. Nhà báo Lê Quang Minh – Giám đốc Trung tâm Tin tức VTV24 kiêm Chủ tịch Hội đồng tin tức số đã chia sẻ xung quanh hành trình số hóa nội dung của Đài THVN.

Chuyển mình đúng thời điểm

- Tổng Giám đốc Đài THVN đã ra quyết định thành lập Hội đồng tin tức số, với tư cách là Chủ tịch Hội đồng, ông có thể cho biết nhiệm vụ chính của Hội đồng tin tức số là gì?

Hội đồng tin tức số là đơn vị chịu trách nhiệm tư vấn chiến lược và cơ chế phát triển nội dung tin tức số; phối hợp với các nhóm giải trí và kinh doanh hoàn thiện mô hình sản xuất và kinh doanh nội dung số của Đài THVN; định hướng nội dung tin tức trên các nền tảng số, phối hợp với các nhóm sản xuất tin tức để đưa lên nền tảng số của VTV, cũng như phát triển sản phẩm mới trên nền tảng số...

Ngoài các nhân sự thường trực, Hội đồng tin tức số còn bao gồm các nhân sự không thường trực tại nhiều ban sản xuất chương trình trong Đài với trách nhiệm làm đầu mối liên hệ, cung cấp chất liệu đầu vào cho Hội đồng trên các nền tảng số của VTV. Hiện nay, quá trình chuyển đổi sang nội dung số của VTV đã chính thức bắt đầu.

Một trong những mục tiêu chính của Hội đồng tin tức số trong thời gian này là triển khai giao diện mới của báo điện tử VTV News (vtv.vn), bắt đầu từ ngày 1/4/2018. VTV News là một trong ba nền tảng chính trên môi trường số của Đài THVN, bên cạnh ứng dụng VTVGo và các nền tảng mạng xã hội. Được xác định là thế mạnh vượt trội của VTV, tin tức số sẽ được Đài THVN phát triển mạnh thông qua ba nền tảng này.

Bên cạnh đó, các mảng giải trí, thể thao cũng có những nền tảng riêng, ví dụ như mới đây, Ban Sản xuất các chương trình thể thao đã cho ra mắt ứng dụng VTV Sports trên hệ điều hành IOS và Android. Trước đó, các đơn vị sản xuất chương trình giải trí cũng đã trình làng một ứng dụng mới rất hấp dẫn là VTV Giải trí.

- Dịch chuyển trong bối cảnh bùng nổ dịch vụ nội dung số, Hội đồng tin tức số gặp phải những khó khăn và thách thức gì, thưa ông?

Trong quá trình dịch chuyển sản xuất nội dung từ truyền hình truyền thống sang nền tảng số thì nhân tố con người giữ vị trí quan trọng hàng đầu. Đội ngũ những người làm truyền hình phải có sự thay đổi căn bản về tư duy, xác định một tâm thế hoàn toàn khác mới có thể tiếp cận với khán giả số - một đối tượng có gu thưởng thức và tiếp cận thông tin hoàn toàn khác so với khán giả truyền hình truyền thống.

Việc chuyển đổi "ngôn ngữ" và cách thức làm truyền hình sang sản xuất, phân phối và kinh doanh nội dung số đang đặt ra những thách thức to lớn với những người làm nội dung vốn đã quen với cách thức sản xuất truyền thống. Nhưng tôi tin, chúng tôi sẽ nhanh chóng vượt qua những rào cản này.

Trước đây, báo giấy cũng đã có một cuộc trở mình đầy khó khăn. Và ngày hôm nay, như chúng ta thấy, những tờ báo giấy mạnh trước kia đều đã trở thành các tờ báo mạng có lượt truy cập rất lớn.

- Ông đánh giá như thế nào về tốc độ dịch chuyển sang các nền tảng số của Đài THVN?

Theo đánh giá của Tổng Giám đốc Đài THVN cùng Hội đồng tin tức số, quá trình chuyển dịch của VTV diễn ra không sớm và cũng không muộn, vào đúng thời điểm buộc phải tiến hành thay đổi. Nếu nhìn vào hệ thống báo chí trong nước hiện nay, đặc biệt là trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình thì Đài THVN là một trong những đơn vị đầu tiên có những bước dịch chuyển mạnh mẽ sang nền tảng số.

Cần phải nói rõ rằng, VTV chuyển dịch theo hướng bổ sung nền tảng mới để tiếp cận khán giả, chứ không phải chuyển đổi toàn bộ nội dung truyền thống sang digital. Ngay cả ở các quốc gia phát triển nhất thế giới, truyền hình vẫn chiếm một thị phần áp đảo so với các nền tảng báo chí và giải trí khác.

- VTV xác định đâu là lợi thế cạnh tranh trên nền tảng số so với các đài nói riêng và các nhà cung cấp dịch vụ số nói chung?

Sự phát triển như vũ bão của công nghệ và mạng xã hội đang làm nảy sinh ra một hệ quả là sự lan truyền của các thông tin thất thiệt với tốc độ chóng mặt, gây ảnh hưởng không nhỏ tới thương hiệu và độ tin cậy của tin tức trên nền tảng số. Chính vì vậy, bản thân người đọc cũng nảy sinh một nhu cầu mới, đó là kiểm chứng những thông tin mà họ được tiếp nhận hàng ngày, hàng giờ trên mạng xã hội.

Đây là lúc mà các cơ quan báo chí lớn như VTV phải khẳng định vai trò, giúp khán giả không bị lạc hướng và bị tác động bởi những thông tin có nội dung xấu, độc. Gần đây, báo chí thế giới có một cách tiếp cận mới về khái niệm Beyond the News (Phía bên kia thông tin). Có nghĩa là, khi mạng xã hội trở thành một cái chợ thông tin khổng lồ, thì các tờ báo lớn, các nhà báo có uy tín buộc phải cung cấp cho khán giả một sản phẩm báo chí chất lượng, điều mà mạng xã hội khó có khả năng đáp ứng.

Đó là những gì mà các tờ báo tiên phong như New York Times đang làm và họ đã làm rất tốt với những bài điều tra rúng động toàn cầu. Có thể nói, môi trường cạnh tranh trên nền tảng số đang diễn ra rất khốc liệt, nhưng VTV vẫn nắm giữ những thế mạnh của riêng mình. Sự phát triển của dịch vụ 3G, 4G với cước phí ngày càng thấp như hiện nay sẽ kích thích người đọc xem video nhiều hơn.

Sở hữu kho video chương trình khổng lồ mà khó có cơ quan truyền thông nào ở Việt Nam hiện nay có được sẽ giúp cho VTV có nhiều lợi thế trong việc đưa nội dung lên mạng Internet.

(Ảnh: Hải Hưng)

Nhanh chân để chiếm lĩnh thị trường

- Hiện nay, các ông lớn trong lĩnh vực dịch vụ truyền hình trực tuyến thế giới như Netflix hay Amazon đang gia tăng sự hiện diện tại Việt Nam. Ông đánh giá thế nào về tiềm năng phát triển của họ so với VTV ở thị trường trong nước?

Netflix hay Amazon dù là những nền tảng có giá trị toàn cầu nhưng không phải đối tượng khán giả nào ở Việt Nam cũng có thể tiếp cận được. Nhiều cuộc khảo sát cho thấy, khán giả Việt Nam có xu hướng tiêu thụ nội dung bản địa và của thế giới nhưng do người Việt Nam "chế biến".

Mặt khác, Netflix, Amazon hay bất kì hãng dịch vụ truyền hình trực tuyến nước ngoài nào hiện đều không được phép sản xuất tin tức tại Việt Nam. Điều đó có nghĩa là ít nhất, VTV sẽ chưa bị cạnh tranh về mặt dịch vụ tin tức với các nhà cung cấp này.

Bản thân tôi cũng là một người dùng Netflix, tôi chưa thấy cơ sở để Netflix có thể nhanh chóng gia tăng thị phần tại Việt Nam trong ít nhất một vài năm tới.

- Nếu nhìn vào trường hợp của Amazon sẵn sàng dốc hầu bao hàng tỉ USD đầu tư mua và sản xuất video trên toàn cầu thì VTV đã chuẩn bị nguồn lực ra sao để vững bước trong cuộc chơi số?

Bản chất của quá trình dịch chuyển số là tiếp cận thêm nguồn khán giả khác trên nền tảng số, trong khi vẫn giữ nguyên nền tảng truyền hình truyền thống. VTV đã xác định rất sớm việc dành riêng nguồn kinh phí sản xuất số, tuy nhiên, mức độ đầu tư sẽ được cân đối và do thị trường quyết định.

Nếu thị trường có nhu cầu và khán giả muốn tiếp cận nội dung số của VTV ngày càng nhiều thì việc đầu tư cho nó sẽ càng ngày càng lớn. Chính vì thế, VTV đang theo dõi sát nhu cầu của thị trường và sẽ sản xuất thêm nhiều sản phẩm mới phù hợp với khẩu vị của khán giả số. Về mặt nhân sự, không chỉ dừng lại ở việc sử dụng các nhân sự của Đài THVN, chúng tôi sẽ phối hợp với các đơn vị bên ngoài mạnh về công nghệ và kinh doanh để cùng nhau hợp tác.

Về mặt nội dung, VTV sẵn sàng kết hợp với các KOL (người có tầm ảnh hưởng đến khán giả) hoặc các đối tác mạnh về phân phối nội dung trên nền tảng số để phát triển những nội dung phù hợp hơn.

- Số hóa nội dung là thách thức lớn đối với bất kì hãng truyền thông nào trên thế giới. Trên hành trình đó, không ít hãng đã phải trải qua những bài học đắt giá. VTV đã lường trước điều này như thế nào?

Trước khi bắt tay vào thực hiện, chúng tôi đã khảo sát và tìm hiểu rất nhiều mô hình trên thế giới. Thậm chí, nhiều chuyên gia của hãng CNN đã sang Việt Nam trao đổi, tư vấn, đào tạo cho các phóng viên số của VTV.

Bản thân CNN cũng là một bài học rất giá trị đối với những người sản xuất nội dung số. Họ đã đầu tư rất lớn vào hệ thống số từ con người, kinh phí đến bộ máy. Tuy nhiên, rất nhiều chương trình đã phải hủy bỏ vì không đạt được lượng tương tác đủ.

Mới đây nhất, một bản tin của CNN kết hợp với Snapchat đã phải dỡ bỏ chỉ sau vài tháng ra mắt do lượng tương tác không đủ mục tiêu đặt ra. Nhu cầu của khán giả trên nền tảng số đang thay đổi từng ngày.

Bài học từ CNN cho thấy, người tiên phong có thể nhanh chóng chiếm thị phần, nhưng cũng đồng nghĩa với việc phải chấp nhận rủi ro lớn. Với tư cách của một đơn vị gia nhập cuộc chơi không sớm và cũng không muộn, VTV đã học được nhiều bài học từ những người đi trước. Chúng tôi đã cẩn trọng quan sát thị trường trong nước và quốc tế, xem xét các nhà phát triển nội dung trên nền tảng số ra sao rồi mới bước đi một cách vững chắc.

Tôi khẳng định đến thời điểm này, VTV đang đi đúng hướng và nếu tiến trình này càng được đẩy nhanh thì VTV càng sớm có cơ hội chiếm lĩnh thị trường.

- Với tư cách là Chủ tịch Hội đồng tin tức số, ông có đề xuất gì nhằm đẩy nhanh tiến trình số hóa nội dung hơn nữa?

Tôi cho rằng, để làm được điều này thì Đài THVN cần phải có những nhân sự giỏi trong lĩnh vực sản xuất và phân phối nội dung số. VTV cũng như bất kì cơ quan báo chí nào khác đều mong mỏi có được những con người có tâm và tài cống hiến. Qua đây, tôi cũng muốn kêu gọi những người có năng lực và niềm đam mê với nội dung số hãy đến với VTV để cùng hợp tác xây dựng nên nền tảng số hàng đầu Việt Nam. Xin cảm ơn ông!