Theo yêu cầu của Chính phủ, từ ngày 1/6, các cây xăng tại 8 tỉnh, thành phố Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Cần Thơ, Bà Rịa Vũng Tàu và TP.HCM phải bán xăng E5, phấn đấu 100% lượng xăng RON92 được thay thế bằng xăng E5. Tỷ lệ này ở các tỉnh, thành phố khác là 50%. Tuy nhiên, việc triển khai bán loại xăng này hiện còn gặp nhiều bế tắc.
Tới cuối năm 2015, trên địa bàn Hà Nội chỉ có khoảng 17% cửa hàng bán xăng E5. Trong khi đó, theo báo cáo của Sở Công thương TP.HCM, cuối tháng 4/2015, chỉ có gần 50% cửa hàng xăng dầu trong thành phố bán xăng sinh học E5. Sản lượng tiêu thụ bình quân chỉ chiếm 6,3 % tổng sản lượng tiêu thụ xăng dầu ở TP.HCM. Xăng E5 vẫn còn xa lạ với người tiêu dùng dù thời hạn ngày 1/6 đã cận kề, thậm chí nhiều khách hàng còn không quan tâm loại xăng này. Điều đó đặt ra thách thức lớn với việc thực hiện lộ trình thay thế xăng A92 bằng xăng E5 của Chính phủ.
Nói về nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, ông Ngô Chí Long – Nguyên Viện trưởng Viện Quản lý giá, Bộ Tài chính cho biết: “Sau 5 năm thực hiện dự án sử dụng xăng E5, cho đến nay, các doanh nghiệp xăng dầu cũng như người tiêu dùng đều chưa mặn mà với loại xăng này. Lý do là bởi giá cả của xăng E5 chưa thực sự hấp dẫn người tiêu dùng. Giá 1 lít xăng E5 so với xăng khoáng A92 chỉ rẻ hơn 500đồng/lít. Nguyên nhân thứ hai là người dân vẫn chưa hiểu rõ chất lượng của xăng E5 trong quá trình sử dụng máy móc".
"Còn đối với các doanh nghiệp xăng dầu, lý do họ không mặn mà với xăng E5 là bởi kinh doanh loại xăng này khác với xăng khoáng, chi phí về hạ tầng cơ sở, đường bơm, cột cây xăng bị đội lên lớn. Chi phí tăng làm lợi nhuận giảm, trong khi mục tiêu của doanh nghiệp là lợi nhuận, kinh doanh không có lợi nhuận thì người ra không mặn mà”, ông Ngô Chí Long phân tích.
Không chỉ đối mặt với sự thời ơ của doanh nghiệp và người tiêu dùng, vấn đề sản xuất và tiêu thụ xăng E5 còn gặp khó khăn về nguồn nguyên liệu. Hiện tại, hầu hết các nhà máy nguyên liệu sinh học để cung cấp đầu vào Ethanol cho pha trộn xăng E5 đều đã lâm vào tình cảnh phá sản hoặc ngưng hoạt động do thua lỗ kéo dài. Tình trạng này xảy ra bởi các nhà máy này không tìm được tiêu thụ.
Theo ông Ngô Chí Long, lộ trình sử dụng xăng E5 thay thế RON92 sẽ khó thực thi. “Từ thực tế có thể thấy, các cơ quan chức năng đang nhìn vấn đề từ lăng kính màu hồng còn các doanh nghiệp lại chỉ nhìn thấy mảng màu tối. Nguyên nhân cơ bản của việc lộ trình sử dụng xăng E5 không hiệu quả là do giá thành cao, đầu ra không có. Trong bối cảnh đó, người ta có thể khẳng định toàn bộ hệ thống tiêu thụ xăng E5 đang bị tê liệt", ông Ngô Chí Long nói thêm.
Trước tình hình xăng E5 khó có thể đưa vào thị trường, nhiệm vụ của cơ quan chức năng thời điểm này là phải đưa ra các giải pháp tổng thể xử lý. Trong khi đó, đại diện Bộ Công Thương khẳng định, không có chuyện dừng bán hoàn toàn loại xăng khoáng truyền thống RON 92 trong thời gian tới.
* Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.