Lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có phát biểu về vấn đề vũ khí hạt nhân. Ngay lập tức, phát biểu này đã làm dậy sóng dư luận. Tổng thống Trump cam kết Mỹ sẽ đứng đầu thế giới về vũ khí hạt nhân, mở rộng kho vũ khí hạt nhân nếu cần thiết và đề xuất sửa đổi hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược với Nga (New START) nếu có thể.
Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới được Nga và Mỹ ký kết vào năm 2010. Hai nước nhất trí sẽ cắt giảm số đầu đạn hạt nhân chiến lược đang được triển khai xuống còn không quá 1550 đầu đạn vào năm 2018, mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ qua. Tuy nhiên, nếu thỏa thuận này được chính phủ Mỹ tiền nhiệm đánh giá cao là góp phần tăng cường an ninh toàn cầu thì dưới thời Tổng thống Trump, nó có nguy cơ bị xem xét.
Theo phóng viên Tuấn Trung - Thường trú của Đài THVN tại Mỹ, tuyên bố của ông Trump đã khiến nhiều chuyên gia phân tích phải "vò đầu bứt tai": "New START là một thỏa thuận khiến Mỹ bị thiệt hơn so với Nga, ít nhất là trong ước tính về số lượng đầu đạn cho tới nay, so với phần còn lại của thế giới thì không nước nào bị cắt giảm đầu đạn hạt nhân. Chính quyền của ông Trump không bỏ qua phương án nào nhằm đảm bảo quyền lực đi đầu về hạt nhân của Mỹ, kể cả đàm phán lại hiệp ước New START".
"Phần lớn chuyên gia cho rằng tuyên bố của ông Trump có thể cuốn Mỹ và Nga vào một cuộc chạy đua mới, vừa hao tốn tiền của, vừa không tốt cho xu thế hợp tác và đối thoại hiện nay trên toàn cầu. Tuy nhiên, theo chính quyền ông Trump, nhìn vấn đề về chuyện thiệt hơn trong thỏa thuận New START thì dù muốn hay không, cũng có nhiều nước khác ngoài Mỹ và Nga đang tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân. Như vậy, trong khi vẫn tìm cách chống phổ biến vũ hạt nhân, gây sức ép với nhiều nước thì Mỹ vẫn cần tiến lên để đứng đầu trong lĩnh vực này".
Trước tuyên bố của ông Trump, nước Nga hiện chưa đưa ra phản ứng chính thức nào. Phóng viên Duy Nghĩa - Thường trú của Đài THVN tại Nga cho biết: "Dư luận Nga nói chung cho rằng đây không đơn thuần chỉ là việc Mỹ mong muốn quay trở lại là cường quốc số 1 thế giới mà còn là điều đáng lo ngại về quan hệ hai nước, bởi nó ảnh hưởng tới mối quan hệ song phương".
"Cùng với tuyên bố về Crưm cách đây không lâu, đây cũng là động thái thăm dò phản ứng của Nga trước thềm cuộc gặp thượng đỉnh mà hai bên đang rất trông đợi. Các chính trị gia Nga đang bắt đầu nghĩ tới việc nên đàm phán kí kết lại hiệp ước cắt giảm đầu đạn hạt nhân New START. Dư luận Nga cho rằng nếu hiệp ước bị hủy bỏ, vũ khí hạt nhân sẽ không bị hạn chế bởi bất cứ ràng buộc pháp lý nào, nguy cơ dẫn tới một cuộc chạy đua vũ trang mới là không thể tránh khỏi".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!