Chiều 5/10, Lễ trao giải "Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội" đã được báo Thể Thao Và Văn Hóa của Thông tấn xã Việt Nam, Quỹ Bùi Xuân Phái tổ chức.
Trong đó, hạng mục quan trọng nhất là Giải thưởng lớn - Vì tình yêu Hà nội đã được trao cho NSND Đặng Nhật Minh. Đây là giải thưởng được trao cho người "có những cống hiến suốt đời cho Hà Nội bằng các tác phẩm, ý tưởng, việc làm xuất sắc, bằng sự gắn bó máu thịt với Hà Nội trong cả cuộc đời và sự nghiệp của mình".
Đạo diễn Đặng Nhật Minh được trao Giải thưởng Lớn "Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội"
Nhắc đến NSND Đặng Nhật Minh, ta nghĩ ngay đến Bao giờ cho đến tháng Mười (1985) rồi Thương nhớ đồng quê (1995)… Đó là những tác phẩm đã đưa tên tuổi ông vươn tầm thế giới.
Thế nhưng sự nghiệp điện ảnh đồ sộ của Đặng Nhật Minh không chỉ có thế. Ông còn có những tác phẩm quan trọng khác như Trở về (1994), Hà Nội mùa đông năm 46 (1997), Mùa ổi (2001), Đừng đốt (2009),… và mới nhất là Hoa nhài (2022). Đó là những bộ phim mà ít hay nhiều, đậm đặc hay phảng phất, chủ đề Hà Nội đều xuất hiện và được Đặng Nhật Minh khai thác ở nhiều chiều kích, từ thời cuộc cho đến con người. Để rồi dấu ấn Hà Nội trở thành một phần quan trọng trong sự nghiệp từ văn chương đến điện ảnh của Đặng Nhật Minh với những tác phẩm đi cùng năm tháng và thực sự Hà Nội.
Dễ thấy có một lịch sử Hà Nội vừa hoài niệm, vừa hiện thực, vừa dữ dội, vừa bình yên qua những thước phim của Đặng Nhật Minh - mà rất nhiều trong số đó bắt nguồn từ tác phẩm văn học của ông, được ông tự chuyển thể kịch bản và đạo diễn. Thế nhưng, ông lại tiết lộ mình không có ý thức hay bất cứ chủ đích nào để phản ánh các giai đoạn thăng trầm của lịch sử Hà Nội. Ông coi đó là một duyên số với Hà Nội, với đề tài Hà Nội.
Theo lời của đạo diễn Đặng Nhật Minh, làm phim về Hà Nội, cái quan trọng nhất là nói được cái bên trong của con người Hà Nội, khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của người Hà Nội.
Phát biểu khi nhận giải, NSND Đặng Nhật Minh cho biết: "Hà Nội là tình yêu của tôi, là nơi tôi gắn bó hơn 60 năm cuộc đời. Giải thưởng hôm nay là sự ghi nhận cho tình yêu đó trong tôi, thể hiện qua những phim mà tôi đã làm về mảnh đất này. Giải thưởng càng quý giá hơn khi tôi nhận được nó khi tuổi đã cao, trong những ngày tháng 10 đáng nhớ".
Kết thúc bài phát biểu, ông đọc 5 câu thơ của nhân vật giáo Khang trong phim Bao giờ cho đến tháng Mười:
"Bao giờ cho đến tháng Mười
Lúa chín trên cánh đồng giông bão
Ta để lại sau lưng những ngày dài mong đợi
Những mất mát, hy sinh, chịu đựng, khổ đau
Khi trời thu vẫn xanh mãi trên đầu"
Đạo diễn Đặng Nhật Minh sinh năm 1938 tại Thừa Thiên Huế. Ông được phong tặng danh hiệu NSND vào năm 1993, được vinh danh giải thưởng "Thành tựu trọn đời" vì những cống hiến xuất sắc cho điện ảnh châu Á tại Liên hoan Phim quốc tế Gwangju 2005. Năm 2007, ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh chuyên ngành điện ảnh cho các tác phẩm: Thị xã trong tầm tay, Bao giờ cho đến tháng Mười, Hà Nội mùa đông năm 46 và Mùa ổi. Năm 2016, ông được Hà Nội vinh danh là "Công dân Thủ đô ưu tú". Năm 2022, ông được trao tặng Huân chương Hiệp sĩ Văn học Nghệ thuật cao quý của Pháp.
Ban tổ chức trao Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội
Bên cạnh Giải thưởng lớn - Vì tình yêu Hà Nội cho đạo diễn Đặng Nhật Minh, ban tổ chức còn trao bốn giải thưởng ở 3 hạng mục.
Cụ thể, hạng mục Tác phẩm - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho hai tác phẩm:
- Triển lãm ảnh Hanoi Streets 1985-2015: In The Years Of Forgetting (Hà Nội 1985 - 2015: Những năm tháng bị lãng quên) của William E. Crawford do Không gian nghệ thuật Manzi, Phòng tranh Art Vietnam phối hợp tổ chức, với sự tài trợ của Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam.
- Cuốn Phố Hàng Bột, chuyện "tầm phào" mà nhớ của Hồ Công Thiết (Nhà xuất bản Lao Động và Chibooks ấn hành).
Giải Việc làm - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho Festival Thu Hà Nội - Đến để yêu lần đầu tiên do Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch thành phố Hà Nội (UBND thành phố Hà Nội) tổ chức.
Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội được trao cho: Chủ trương và các bước chuẩn bị tích cực của thành phố Hà Nội, Trường đại học Thủ đô Hà Nội cùng các đơn vị liên quan nhằm đưa môn Hà Nội học thành một môn học trong giáo dục phổ thông tại Hà Nội.
Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội do báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN) và gia đình cố họa sĩ Bùi Xuân Phái thành lập từ năm 2008, nhằm trao cho các tác giả, tác phẩm, ý tưởng, việc làm có giá trị khoa học, nghệ thuật cao, thấm đượm tình yêu Hà Nội. Hội đồng giám khảo do nhà thơ Bằng Việt, nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội làm Chủ tịch, cùng các thành viên gồm: Nhà sử học Dương Trung Quốc, Phó Chủ tịch Hội Sử học Việt Nam; nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam; nhà báo Ngô Hà Thái, nguyên Phó Tổng giám đốc TTXVN; GS-TS-KTS Hoàng Đạo Kính và nhà báo Lê Xuân Thành - Tổng Biên tập Báo Thể thao và Văn hóa
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!