Việt Nam hiện có hàng trăm triệu tài khoản mạng xã hội đang hoạt động. Mọi hoạt động ở đời thực đều hiện hữu trên không gian mạng. Chính vì vậy, việc cần định danh tài khoản mạng xã hội, tức là ghi rõ họ tên người dùng, đang trở thành chủ đề thu hút sự quan tâm lớn của dư luận, khi Bộ Thông tin và Truyền thông dự kiến yêu cầu tất cả chủ tài khoản mạng xã hội, gồm cả mạng xã hội nước ngoài như Facebook, Youtube, Tik tok phải định danh.
"Việc ẩn danh luôn tạo ra xu hướng rằng người ta sẽ hành xử ít trách nhiệm hơn, trong rất nhiều trường hợp. Bắt nạt, lừa đảo hay tội phạm trên mạng cũng được khuyến khích từ việc này. Nó ẩn chứa trong đó nguy cơ đẩy người ta đến hành vi, cách hành xử vượt quá các giới hạn", chuyên gia văn hóa truyền thông Nguyễn Đình Thành cho biết.
Theo Ủy ban Thương mại liên bang Mỹ ghi nhận, thiệt hại do gian lận trên mạng xã hội lên tới 1,2 tỷ USD trong năm 2022. Đó là những thiệt hại có thể đo đếm về vật chất, còn thiệt hại về tinh thần khó đo đếm được. Trong đó, tình trạng bắt nạt trực tuyến đang trở nên nhức nhối ở bất cứ quốc gia nào trên thế giới, gồm cả Việt Nam.
Thực tế, trong khi tại Việt Nam vẫn còn tranh luận, việc định danh tài khoản số đã được nhiều quốc gia quan tâm và tìm giải pháp, điển hình như Trung Quốc. Từ năm 2009, các cổng tin tức lớn ở Trung Quốc như Sina hay Sohu… đã yêu cầu người dùng mới phải cung cấp tên thật và mã số định danh. Các công ty mạng xã hội của nước này sau đó cũng có yêu cầu tương tự. Người dùng trên mọi nền tảng mạng xã hội trong nước đều phải đăng ký bằng danh tính thật, gồm tên tuổi, số thẻ căn cước và số điện thoại di động. Yêu cầu đăng ký bằng tên thật là nghĩa vụ pháp lý không chỉ với nhà cung cấp dịch vụ mà còn với cả người tham gia mạng xã hội.
Hiện nay, Việt Nam đang có hệ thống dữ liệu dân cư quốc gia, đang triển khai xác thực định danh điện tử. Nếu đồng bộ hóa dữ liệu này với dữ liệu người dùng mạng xã hội thì mỗi hành vi, phát ngôn của người dùng đều gắn chặt với trách nhiệm pháp lý của họ. Chỉ khi ấy, các vấn đề lộn xộn, tiêu cực, những hành vi phản văn hóa trên không gian mạng mới giảm thiểu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!