Xuất phát điểm là một diễn viên nhưng giờ đây, Kathy Uyên còn được biết đến trong vai trò nhà sản xuất và đạo diễn. Có ai chưa nghe về Âm mưu giày gót nhọn hay Chị chị em em chưa nhỉ? Đó là những bộ phim đều có Kathy Uyên đứng phía sau. Nhưng bước chuyển của cô ấy từ một diễn viên sang những vai trò mới này có xuất phát điểm như thế nào?
Lúc nào thì chị nhận ra là mình muốn viết kịch bản và sản xuất những bộ phim của chính mình?
- Để mai tính là một bộ phim thu hút rất nhiều sự quan tâm của khán giả. Tại thời điểm đó bộ phim là đỉnh cao trong sự nghiệp của tôi, có nghĩa là rất nhiều khán giả biết đến tôi. Tôi nhận được rất nhiều cơ hội, nhiều lời đề nghị chụp ảnh bìa tạp chí, các bộ ảnh thời trang, và những cuộc phỏng vấn.
Vài tháng sau đó đột nhiên mọi thứ trở nên im ắng lạ thường. Tôi nghĩ: "Khoan đã, tôi là Mai trong phim Để mai tính đây, xin chào, có ai còn nhớ tôi không?". Đó thật sự là một khoảng thời gian im ắng. Rồi tôi nhận ra rằng không phải ai cũng sẵn sàng viết kịch bản cho một cô gái người Mỹ gốc Việt trong một bộ phim Việt Nam.
Tôi may mắn được đóng vai chính trong phim Chuyện tình xa xứ vì nhân vật đó là người Mỹ gốc Việt. Sau đó tôi may mắn được đóng vai Mai trong phim Để mai tính, vì đoàn phim rất ưng tôi vào vai này nên họ thay đổi nhân vật thành một cô ca sỹ từ Đức đến Việt Nam. Vậy là họ thay đổi nhân vật cho phù hợp với tôi. Nhưng tôi không thể trông vào may mắn rằng sẽ có một đạo diễn khác mơ ước một ngày được đạo diễn cho một cô gái người Mỹ gốc Việt trong một bộ phim Việt.
May mắn không thể xảy ra nhiều lần như thế được. Cuộc sống đâu phải lúc nào cũng cho bạn may mắn. Chị phải tạo ra điều gì đó!
- Vâng. Thế là tôi nghĩ, mình sẽ tự viết nên vai diễn của chính mình. Tôi sẽ viết một vai diễn trong mơ của mình mà tôi vô cùng muốn đóng, một nhân vật tôi chưa đóng bao giờ, một nhân vật có vô vàn cảm xúc khác nhau, tính cách thì kỳ quặc, đầy âu lo, điên cuồng, ăn mặc hợp mốt bởi vì chính tôi cũng say mê thời trang. Tôi muốn tạo nên vai diễn trong mơ mà tôi rất muốn đóng này. Đó là động lực để tôi viết kịch bản.
Lúc đó, tôi đưa kịch bản cho Timothy Linh Bui, anh ấy là một nhà sản xuất phim. Anh ấy nói, kịch bản tốt, nhưng sao tôi không viết thành cả một câu chuyện? Tôi hỏi anh ấy cách làm, và anh ấy hướng dẫn tôi. Một tháng sau, tôi gửi câu chuyện cho cho anh ấy, anh ấy rất ấn tượng vì vốn không nghĩ rằng tôi sẽ làm theo lời khuyên đó, bởi vì công việc này tốn rất nhiều thời gian và công sức. Nhưng tôi đã làm và khiến anh ấy hơi ngạc nhiên.
Sau đó anh ấy cùng với Irene Trinh, một nhà sản xuất phim khác, tham gia hỗ trợ tôi. Irene Trinh cũng là một nhà sản xuất của Chuyện tình xa xứ. Họ tham gia hỗ trợ tôi, và chúng tôi cùng nhau tuyển biên kịch. Lúc đó tôi làm việc với Sơn Phạm về kịch bản, rồi sau đó có rất nhiều thay đổi. Cuối cùng chúng tôi làm việc với một tổ biên kịch khác, đứng đầu là Tim Tori.
Mất ba năm để viết xong kịch bản, bởi vì có quá nhiều thay đổi khác nhau. Kịch bản đó trở thành bộ phim Âm mưu giày gót nhọn. Trong quá trình phát triển sự nghiệp cả điện ảnh và truyền hình, tôi chưa bao giờ muốn trở thành một nhà sản xuất. Tôi không muốn làm nhiều việc đến vậy! Nhưng mà bạn phải làm khi đó là giấc mơ của bạn và bạn muốn biến giấc mơ thành hiện thực. Bạn phải làm bất cứ điều gì có thể.
Đúng vậy!
- Thế là tôi trở thành một nhà sản xuất, bởi vì tôi phải làm việc để biến giấc mơ thành hiện thực. Tôi tham gia tổ biên kịch, rồi trở thành nhà sản xuất và sau cùng có cơ hội đóng vai diễn trong mơ.
Thế rồi trong quá trình đó, chị trở thành đạo diễn. Đây là chương tiếp theo của cuộc đời chị. Hãy kể cho chúng tôi nghe đi!
- Ồ, tôi cũng chưa bao giờ nghĩ mình sẽ trở thành một đạo diễn. Thực ra, sau phim Âm mưu giày gót nhọn, tôi bắt đầu huấn luyện cho các diễn viên. Khi ở phim trường, tôi sẽ chia sẻ một vài kỹ thuật diễn xuất hay các phương pháp nghiên cứu cảnh quay mà tôi học được ở các lớp diễn xuất của mình hồi còn ở Los Angeles. Tôi nhận ra là rất nhiều người, rất nhiều diễn viên làm việc cùng tôi không được biết những kiến thức đó. Thế là tôi nghĩ mình nên giúp họ, tại sao không?
Tôi là huấn luyện viên của Kate Nhung trong phim Cô hầu gái, sau đó là Kaity Nguyễn trong các phim Em chưa 18 và Gái già lắm chiêu 2, Ninh Dương Lan Ngọc, Lê Xuân Tiền, toàn bộ dàn diễn viên. Sau đó ngày càng nhiều diễn viên tìm đến tôi và tôi bắt đầu dạy một lớp diễn xuất nhỏ tại nhà.
Tôi mời 7-8 bạn diễn viên đến nhà mình vào buổi tối và cùng nhau luyện kỹ thuật diễn xuất. Đó là một lớp học rất tự do thoải mái. Giữa lúc đó thì nhà sản xuất Will Vũ của công ty MUSE Films tìm đến tôi, gửi một kịch bản phim cho tôi. Tôi hỏi có phải anh ấy muốn tôi đóng phim này không? Anh ấy bảo, không, thực ra tôi muốn mời chị đảm nhận vai trò đạo diễn.
Vì sao anh ấy làm vậy?
- Tôi cũng không biết vì sao. Tôi không biết nữa, nhưng anh ấy hỏi tôi nghĩ thế nào về việc trở thành đạo diễn của phim này. Tôi suy nghĩ…
Lúc đó chị nghĩ gì?
- Tôi chưa bao giờ làm đạo diễn phim cả.
Vậy là không có chút kinh nghiệm nào!?
- Đúng vậy, tất nhiên rồi!
Cũng chưa từng học đạo diễn!?
- Tất nhiên là lúc đó chúng tôi chẳng thể biết được bộ phim sẽ thành ra thế nào. Lúc đó nó chỉ là một tập kịch bản phim thôi. Quản lý của tôi lúc đó là anh Mike Brown nói với tôi rằng: "Tôi quan sát cách chị làm việc với các diễn viên, cách chị huấn luyện họ, và tôi biết chị rất say mê viết kịch bản và làm phim. Chị sẽ trở thành một đạo diễn tuyệt vời. Chị sẽ trở thành một trong những đạo diễn nữ hàng đầu Việt Nam". Anh ấy nói như vậy. Tôi bảo: "Anh đáng yêu quá, Mike ạ. Đó là lý do anh là quản lý của tôi. Anh thật đáng yêu. Anh đặt rất nhiều niềm tin ở tôi đúng không? Thật nhiều niềm tin mù quáng!".
Nhưng vì lý do nào đó, điều anh ấy nói ra khiến tôi cảm thấy rất tuyệt. Nó khiến tôi cảm thấy thoải mái hơn một chút. Ít nhất là có một người tin rằng tôi có thể làm được, bây giờ thì có hai người rồi. Người thứ ba phải là chính tôi. Tôi phải tin rằng mình làm được. Tôi nghĩ, tại sao không, cơ hội chỉ gõ cửa một lần. Nhỡ đâu không ai đem đến cho tôi một cơ hội như vậy nữa? Tôi thà làm thử và đứng trước nguy cơ thất bại, còn hơn là hối hận vì mình không nhận cơ hội đó.
Tôi nhớ là sau khoảng một năm viết kịch bản, tôi lại gọi điện cho Timothy Linh Bui: "Chào anh! Tụi tôi có một kịch bản và muốn phát triển nó thành phim". Anh ấy nói: "Em đạo diễn à?". Tôi bảo: "Vâng. Nhưng em chưa từng đạo diễn bao giờ... Nhưng anh giúp em được không? Anh giúp em phát triển kịch bản nhé?". Thế rồi anh ấy tham gia cùng các nhà biên kịch khác, chúng tôi mở rộng đội ngũ để có thể đưa thêm nhiều tình tiết gay cấn vào trong đó. Chúng tôi mất thêm một năm nữa để viết kịch bản này.
Chà, vậy tổng cộng là hai năm.
- Hai năm! Và thêm một năm nữa để quay phim. Nhưng vẫn ít hơn Âm mưu giày gót nhọn một năm. Có lẽ bộ phim tiếp theo của tôi chỉ mất một năm để làm thôi.
Chị nghĩ mình đã có thể làm gì để bộ phim đó trở nên tốt hơn?
- Bạn dành ba năm cuộc đời để xây dựng kịch bản, biến điều gì đó thành hiện thực. Nhưng rồi ngay khi giấc mơ sắp trở thành hiện thực đến nơi rồi thì ác mộng cũng xảy ra. Tôi đang tập luyện với các diễn viên thì mẹ tôi ngã bệnh nặng. Tôi phải trở về để được ở bên bà trong những ngày cuối cùng. Đó là tuần cuối cùng của mẹ và tôi biết rõ lần đó về thăm mẹ cũng là lần cuối cùng. Trong vòng 7 tháng kể từ khi tôi biết về bệnh tình của mẹ, các bác sĩ chẩn đoán là mẹ tôi chỉ còn 6-9 tháng để sống. Vậy nên ngay lập tức tôi đã dành trọn vẹn 2 tháng với mẹ, sau đó trở lại phim trường làm việc rồi mỗi tháng lại bay về một lần.
Tôi nói với các nhà sản xuất rằng tôi chỉ có thể tham gia bộ phim này nếu cứ 4 tuần tôi lại bay về với mẹ 1 tháng. Các nhà sản xuất tạo điều kiện cho tôi rất nhiều. Tôi thật sự rất may mắn. Tôi huấn luyện các diễn viên tốt nhất có thể, rồi bay về với mẹ. Gia đình tổ chức tang lễ chu đáo cho mẹ, rồi tôi đưa mẹ về Việt Nam và tổ chức một tang lễ nữa cũng rất trọn vẹn tại đây, đưa tro cốt của mẹ về Gò Công. Điều đó thực sự giống như một câu chuyện cổ tích.
Tôi sẽ không thay đổi điều gì cả. Tôi thực sự may mắn. Đôi khi, một người thân của bạn qua đời mà bạn không biết trước và không thể dành thời gian với họ. Nhưng tôi thực sự may mắn vì mình có thể dành thật nhiều thời gian với mẹ và nói với mẹ mọi điều mình muốn nói. Tôi coi đây là một điều phúc lành. Một tuần sau thì tôi phải quay phim. Đó có lẽ là điều khó khăn nhất mà tôi từng làm trong cuộc đời mình. Nhưng điều đó cũng cho tôi sức mạnh ở phim trường, không có việc gì trên phim trường mà tôi không xử lý được, bởi vì tôi đã đi qua một trải nghiệm đầy thử thách và cảm xúc rồi. Tôi muốn dốc hết sức mình cho bộ phim.
Sau trải nghiệm đó, khi ở trên phim trường tôi có thể dễ dàng giữ bình tĩnh, bởi vì bạn cứ phải quay cuồng trên phim trường và ở đó hàng giờ liền thì rất mệt mỏi. Nhưng bất kể điều gì xảy ra trên phim trường, dù là kịch tính đến đâu, đều không thể tệ bằng những gì tôi đã trải qua. Nhờ đó mà tôi có thể bình thản.
Để nghe trọn vẹn cuộc trò chuyện của Kathy Uyên, bạn hãy xem trong video dưới đây!
Talk Vietnam: Kathy Uyên - Dám sống với ước mơ điện ảnh
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!