Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 33 và các Hội nghị liên quan đã kết thúc vào chiều 15/11 tại Singapore sau 3 ngày làm việc.
Đây là một trong những hội nghị được đánh giá là rất thành công khi 10 nước ASEAN nhận được sự đồng thuận của các bên đối tác trong nỗ lực giải quyết 2 vấn đề lớn đó là duy trì hòa bình và ổn định trên Biển Đông cũng như thúc đẩy tự do thương mại và chủ nghĩa đa phương. Kết quả này cho thấy đoàn kết vẫn phải là nhân tố then chốt trong ASEAN.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các nhà lãnh đạo các nước ASEAN tham dự cuộc họp quan trọng nhất trong năm và giữa các nhà lãnh đạo ASEAN với các các nước lớn trong lúc nhiều thách thức về tinh thần thống nhất, hiệu quả và kết nối của ASEAN tiếp tục được đặt ra. Bởi theo lời Thủ tướng Lý Hiển Long, người đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN thì trật tự quốc tế đang ở một giai đoạn bước ngoặt, với hệ thống đa phương, tự do, mở và dựa trên luật lệ đang chịu sức ép lớn. Trong đó, các quốc gia, bao gồm cả các cường quốc đang phản đối các phương pháp và thể chế đa phương. Những xu hướng chiến lược cạnh tranh quyền lực và chống đa phương đó đang kéo các nước thành viên ASEAN theo các hướng khác nhau. Đó là chưa kể vấn đề Biển Đông vẫn là thách thức thường trực đối với tinh thần đoàn kết của ASEAN, chứ không chỉ là vấn đề của những nước ven Biển Đông.
Vì thế thông điệp được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đưa ra tại Hội nghị đó là đoàn kết, thống nhất phải tiếp tục là nhân tố then chốt trong tư tưởng và hành động vì một Cộng đồng ASEAN vững vàng, tự cường và liên kết chặt chẽ. Đồng thời ASEAN phải tiếp tục đẩy mạnh hợp tác và đối thoại xây dựng lòng tin, đề cao luật pháp quốc tế và ủng hộ một hệ thống quốc tế đa phương dựa trên luật lệ. Bởi trên thực tế, các diễn biến thời gian qua trên Biển Đông không khỏi gây lo ngại cho các nước trong khu vực. Những hoạt động đơn phương trên thực địa có thể dẫn đến tính toán sai lầm và nguy cơ va chạm cao.
Trong tất cả 12 bài phát biểu tại các hội nghị giữa các nhà lãnh đạo ASEAN cũng như giữa các nhà lãnh đạo ASEAN với các đối tác là các nước lớn trên thế giới, nhất là tại Hội nghị Cấp cao Đông Á giữa 10 nước ASEAN và 8 nước lớn trên thế giới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đều nhắc đến lập trường và nguyên tắc của ASEAN cũng như của Việt Nam về vấn đề Biển Đông. Trong đó các nước phải đề cao luật pháp quốc tế và Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển trong giải quyết hòa bình các tranh chấp, kiềm chế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không quân sự hóa, không làm phức tạp tình hình, đi cùng với tăng cường lòng tin và tích cực xây dựng một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông hiệu quả, song song với thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông.
Tại hội nghị Cấp cao Đông Á diễn ra vào chiều qua, nhiều nhà lãnh đạo đã lên tiếng mạnh mẽ chia sẻ quan điểm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và ủng hộ Việt Nam về vấn đề này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!