Sách giáo khoa, đặc biệt là sách dành cho thiếu nhi, giáo trình dạy tiếng Hoa, ấn phẩm hướng dẫn du lịch từ Trung Quốc là 2 trong số những sản phẩm văn hóa dễ cài cắm hình ảnh "Đường lưỡi bò" nhất. Saigon Tourist vừa bị phạt 50 triệu đồng, mức phạt vượt khung vì để lọt ấn phẩm có sử dụng bản đồ thể hiện không đúng chủ quyền quốc gia.
Với 4 giây xuất hiện trong bộ phim Abominable - Everest: Người tuyết bé nhỏ, dù chỉ là hình ảnh nền cho nhân vật chính, tấm bản đồ có "Đường lưỡi bò" gây phản ứng mạnh mẽ không chỉ ở Việt Nam mà còn ở Maylaysia, Philippines. Nhà phát hành phim tại Việt Nam bị phạt 170 triệu đồng, phim bị ngưng chiếu và Quyền Cục trưởng Cục Điện ảnh bị thôi chức.
Trong lĩnh vực tiêu dùng, một số trang thương mại điện tử thông dụng tại Việt Nam cũng bị phát hiện bán các sản phẩm có hình ảnh "Đường lưỡi bò". Tổng cục Hải quan quyết định tạm giữ 2 ôtô Volkswagen Touareg chứa bản đồ "Đường lưỡi bò" trong bản đồ định vị. Hình thức này cũng được áp dụng với 7 ôtô xuất xứ Trung Quốc có bản đồ "Đường lưỡi bò" đang lưu giữ ở Hải Phòng. Ô tô, điện thoại có xuất xứ từ Trung Quốc sẽ phải kiểm tra 100% để ngăn chặn các hành vi vi phạm.
Mới đây nhất, Thành Long, một nghệ sĩ tên tuổi của điện ảnh Hồng Kong, Trung Quốc cũng đã phải hủy việc tham dự sự kiện của tổ chức Operation Smile tại Việt Nam, sau khi hàng ngàn người Việt Nam sử dụng facebook phản đối việc dùng hình ảnh một người từng ủng hộ "Đường lưỡi bò" làm đại sứ cho chương trình. Chưa dừng lại ở đó, một bộ phim nữa của Disney cũng đang được cộng đồng mạng Việt Nam kêu gọi tẩy chay dù chưa ra rạp vì diễn viên nữ chính cũng được cho là ủng hộ "Đường lưỡi bò".
Những hình thức cài cắm thông tin như thế này, được gọi là sử dụng "Quyền lực mềm" âm thầm tuyên truyền và nếu không bị phản ứng thì sẽ được xem là gián tiếp chấp thuận. Chính vì vậy, "Đường lưỡi bò" cũng là một trong những vấn đề được thẳng thắn đặt ra trong kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa 14, với những yêu cầu có một quy chế ngăn chặn hiệu quả hơn, kịp thời hơn trong quản lý nhà nước. Còn với các công dân Việt Nam, hơn lúc nào hết, đây là lúc cần phải tự vệ về văn hóa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
