Nâng cao chất lượng thực phẩm đáp ứng nhu cầu của người dân
Trong những năm 2010-2014, sản xuất và xuất khẩu nông lâm thủy sản có tốc độ tăng trưởng cao kể cả về số lượng và giá trị. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển gia tăng của sản xuất hàng hóa nông lâm thủy sản một số tồn tại về chất lượng, an toàn thực phẩm chưa được xử lý đồng bộ, kịp thời. Trong các năm 2010-2014, trung bình mỗi năm, cả nước xảy ra trên 150 vụ ngộ độc thực phẩm làm khoảng 5000 người bị ngộ độc, khiến cho dư luận xã hội có nhiều bức xúc về vấn đề an toàn thực phẩm, đặc biệt là sản phẩm rau và thịt là 2 nhóm sản phẩm được người dân sử dụng hàng ngày.
Nhằm tìm kiếm phương án đảm bảo An toàn thực phẩm cũng như cung cấp nguồn thực phẩm sạch cho nhân dân, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Uỷ ban Nhân dân thành phố Hà Nội/ Tp. Hồ Chí Minh/ Tp. Đà Nẵng đã thực hiện chương trình Phối hợp phát triển các chuỗi cung ứng rau, thịt an toàn. Sau 5 năm thực hiện, TP Hà Nội đã đạt được những thành tựu đáng kể thông qua chương trình.
Sau 5 năm, thực phẩm sạch, an toàn đã cung cấp và đáp ứng đáng kể nhu cầu của người dân Hà Nội
Mục tiêu chính của chương trình là sản phẩm rau, thịt đưa về tiêu thụ trên địa bàn TP Hà Nội được sản xuất kinh doanh đảm bảo an toàn thực phẩm và truy xuất được nguồn gốc xuất xứ. Sau 5 năm, chương trình về cơ bản đã thực hiện đầy đủ các nội dung cũng như đạt những kết quả đáng lưu tâm.
Cụ thể, Ban chỉ đạo Chương trình chuỗi cung cấp rau, thịt an toàn cho thành phố Hà Nội đã thực hiện tốt công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện Chương trình thông qua việc ban hành kế hoạch triển khai hàng năm, có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai chương trình kịp thời cũng như tổ chức các hội nghị sơ kết tổng kết hàng năm để rút kinh nghiệm cũng như đề xuất phương hướng triển khai tiếp theo.
Các địa phương tham gia Chương trình đã tích cực hỗ trợ kỹ thuật về đảm bảo an toàn thực phẩm cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh, phân phối trong các chuỗi cung ứng rau, thịt an toàn; Công tác thống kê, lập danh sách và tổ chức kết nối giữa các cơ sở sản xuất kinh doanh và cơ sở phân phối, tiêu thụ sản phẩm rau, thịt tại thành phố Hà Nội đã được thực hiện tại tất cả các tỉnh, thành phố tham gia chương trình.
Các tỉnh, thành phố tham gia Chương trình đã tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra đột xuất về ATTP các sản phẩm nông lâm thủy sản từ sản xuất đến kinh doanh, cũng như thông báo kịp thời khi phát hiện mẫu vi phạm để phối hợp điều tra, truy xuất nguồn gốc, xác định nguyên nhân nhằm cung cấp cho người tiêu dùng các sản phẩm đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm.
Theo thống kê đến thời điểm hiện tại, cả nước có 1.630 chuỗi, 2.991 điểm bán hàng; trong đó riêng Hà Nội là 141 chuỗi (chiếm 8,8%) với 70 điểm bán sản phẩm chuỗi chiếm 4%) ; Hà Nội và 21 tỉnh, thành phố cung cấp sản phẩm cho Hà Nội là 786 chuỗi (chiếm 48%) với 670 điểm bán sản phẩm chuỗi (22%). Như vậy, chỉ có 21 tỉnh, thành phố cung cấp sản phẩm cho Hà Nội (chiếm 1/3 số tỉnh thành trong cả nước) thì số lượng chuỗi cung cấp cho Hà Nội đã triển khai đạt gần 50% số chuỗi trên cả nước. Đây là thành tích rất đáng khích lệ trong việc triển khai chương trình phối hợp chuỗi cung cấp nông lâm thủy sản cho thành phố Hà Nội mà chương trình đã triển khai trong 05 năm qua.
Cần khai thác lợi thế của địa phương để nâng cao hiệu quả chương trình.
Dù đạt được những thành tựu đáng kể nhưng chương trình vẫn còn những tồn tại và hạn chế cần khắc phục. Cụ thể, tỷ trọng sản lượng nông lâm thủy sản được kiểm soát theo chuỗi trong số tất cả sản phẩm đưa về tiêu thụ tại Hà Nội vẫn còn thấp.
Kết quả phát triển các chuỗi và số lượng sản phẩm rau, thịt được tiêu thụ trên địa bàn thành phố còn chưa đồng đều giữa các địa phương do việc thực hiện quy hoạch vùng sản xuất ở một số địa phương vẫn còn lỏng lẻo, sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, manh mún, chưa có nhiều vùng sản xuất đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn VietGap, ISO, GlobalGap, Hữu cơ... Chất lượng sản phẩm của từng mùa vụ chưa đồng đều, tỷ lệ nông sản hàng hóa được tiêu thụ thông qua hợp đồng và truy xuất được nguồn gốc còn thấp; sự liên kết, kết nối còn thiếu bền vững.
Công tác tổng hợp cung cấp thông tin thị trường, sản lượng hàng hóa nông sản vào ra giữa các tỉnh về Hà Nội và ngược lại còn gặp nhiều khó khăn. Hà Nội chưa xây dựng được hệ thống logistic hoàn chỉnh để có thể lưu giữ sản phẩm của các tỉnh được đảm bảo, giá cả ổn định.
Trong thời gian tới, Hà Nội sẽ đặt ra nhiều mục tiêu mới để duy trì và phát triển các chuỗi cung ứng thực phẩm sạch đã thiết lập
Trước những hạn chế trên, các cấp chính quyền, Ban chỉ đạo Chương trình/ Sở Nông nghiệp và PTNT các địa phương thực sự quan tâm, vào cuộc quyết liệt, thường xuyên để tạo ra sự chuyển biến rõ nét. Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tại địa phương ban hành các văn bản chỉ đạo, triển khai xây dựng và phát triển chuỗi, khuyến khích tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp an toàn theo chuỗi theo quy định.
Ngoài ra, cần khai thác tiềm năng, lợi thế sẵn có của địa phương, phát triển cơ sở hạ tầng cho các vùng sản xuất trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng an toàn tập trung, giết mổ gia súc, gia cầm, tập trung đặc biệt là các vùng sản xuất tham gia mô hình chuỗi...
Trong thời gian phát triển 5 năm tới, Ban chỉ đạo Chương trình đặt ra những mục tiêu thiết thực dư duy trì bền vững các chuỗi cung ứng nông lâm thủy sản đã được thiết lập; Mở rộng các chuỗi liên kết với các tỉnh, thành phố khác; Mở rộng phạm vi chương trình với quy mô, sản lượng, sản phẩm đa dạng và phong phú; Tăng sản lượng sản phẩm kiểm soát ATTP trong chuỗi đưa về tiêu thụ tại Hà Nội tiến tới toàn bộ sản phẩm tiêu thụ đều được kiểm soát trong chuỗi.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!