Các bằng chứng khoa học hiện nay chứng minh rằng virus SARS-CoV-2 chủ yếu lây lan qua các giọt dịch lớn từ hơi thở cũng như các hạt bụi nhỏ khi thở ra được gọi là khí dung. Chúng có thể tồn tại ở không gian trong nhà với thời gian dài, đặc biệt nếu không gian bị kín và thông gió kém. Nguy cơ lây truyền COVID-19 cũng gia tăng đáng kể khi chúng ta cởi bỏ khẩu trang (kể cả khi ăn hoặc uống) và dùng chung một khu vực trong nhà.
Cơ chế lây nhiễm
Virus SARS-CoV-2 lây lan qua đường hô hấp. Khi bệnh nhân ho virus theo các hạt nhỏ li ti văng bắn ra ngoài. Người ngoài hít phải sẽ bị lây nhiễm. Khi xâm nhập vào cơ thể, nó có khả năng tổng hợp các gen, trở thành một thành phần của cơ thể.
Virus biến chủng này dường như đã làm được "thẻ ra vào" để có thể xuyên qua "hàng rào" bảo vệ của cơ thể mà không bị phát hiện ra. Chúng gắn vào tế bào cơ thể và sản sinh với tốc độ cực nhanh. Tới khi số lượng quá lớn thì cơ quan phản vệ của cơ thể mới phát hiện ra.
Nguy hiểm hơn là COVID-19 có thể lây qua tiếp xúc bề mặt. Nếu chạm vào bề mặt có virus của người bệnh đã bị phát tán ra ngoài như tay nắm cửa, nút bấm cầu thang máy, bề mặt các đồ dùng trong môi trường kín thì nguy cơ lây nhiễm là rất cao. Trong phòng nhiệt độ lạnh, kín nên không khí tù, không thông thoáng là điều kiện rất dễ lây nhiễm nếu như trong phòng có người ủ bệnh.
Theo kết luận của Tổ chức Y tế thế giới, môi trường thông thoáng và nắng nóng từ ánh sáng mặt trời sẽ làm giảm mạnh khả năng hoạt động và giảm nguy cơ lan tràn lây nhiễm của hầu hết các chủng virus gây bệnh đường hô hấp.
Mở cửa thông thoáng nơi ở và ánh nắng mặt trời là một trong những "khắc tinh" của virus gây bệnh hô hấp, trong đó có SARS-CoV-2. Vậy chúng ta phải hành động gì ngay bây giờ để hạn chế môi trường trú ngụ và giảm mật độ của virus trong không khí nơi ở và sinh hoạt, nhằm tránh lây nhiễm cho chính bạn và gia đình bạn?
Giữ mọi thứ có tổ chức, gọn gàng và vệ sinh nhà cửa hàng ngày
Đối với những vật dụng xung quanh bạn trong nhà hay phòng riêng, phải sắp xếp một cách gọn gàng và khoa học. Hút bụi, làm sạch bề mặt nhà cửa, đồ đạc, các tay nắm, tay vịn... nhất là các ngóc ngách và gầm tủ, giường dễ bỏ sót. Loại bỏ bụi bẩn và đồ đạc không dùng đến để dễ dàng cho việc lau chùi và dọn vệ sinh hàng ngày. Càng làm tốt việc này, bạn càng loại bỏ nơi ẩn náu của virus.
Làm thông thoáng nhà cửa, đón nhận ánh sáng mặt trời
Mở cửa giúp nhà thông thoáng, tạo nhiều dòng không khí đối lưu liên tục, từ đó giảm nhanh mật độ virus trong không khí, nhất là khi trong nhà bạn có người đang mắc các bệnh liên quan nhiễm virus hô hấp như cảm lạnh, cúm...
Khi ánh nắng mặt trời tràn vào nhà bạn, không khí sẽ ấm nóng lên một cách tự nhiên, tạo ra một môi trường có nhiệt độ cao không thích hợp cho sự sinh trưởng của các chủng virus gây bệnh đường hô hấp.
Ngoài ra, ánh sáng mặt trời còn có khả năng giúp cơ thể tiết ra beta-endorphin giúp cải thiện tâm trạng và cảm thấy vui, phấn chấn hơn. Ánh nắng mặt trời giúp tăng cường nồng độ serotonin - một hormone hạnh phúc tự nhiên của cơ thể.
Việc giảm nồng độ SARS-CoV-2 bằng cách thông và lọc gió có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự lây truyền của virus. Ngoài việc giữ cơ thể khỏe mạnh, thông gió đầy đủ, đeo khẩu trang và tránh không gian đông đúc trong nhà, tuân thủ nghiêm ngặt 5K của Bộ Y tế, những giải pháp trên đây có thể giúp kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!