Thông tin được chuyên gia BVĐK Tâm Anh Hà Nội chia sẻ trong livestream "Thời điểm vàng cấp cứu đột quỵ tim: Xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu", lúc 20h ngày 9/1/2024. Các chuyên gia tư vấn gồm: TTND.PGS.TS Nguyễn Thị Bạch Yến, Trưởng khoa Tim mạch; TTƯT.TS.BS Lê Thị Diễm Tuyết, Trưởng khoa Cấp cứu; BS.CKI Nguyễn Đức Hưng, Phó khoa Tim mạch.
Theo PGS Bạch Yến, đột quỵ tim, hay nhồi máu cơ tim là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới và Việt Nam. Đây là tình trạng động mạch vành bị tắc nghẽn đột ngột, thường xảy ra trên nền động mạch vành bị xơ vữa. Mạch vành xơ vữa thường bắt đầu từ 30 tuổi, giống như đường ống nước dùng lâu ngày có lắng cặn. Khi mảng xơ vữa nứt vỡ ra sẽ tạo điều kiện cho cục huyết khối hình thành, làm tắc động mạch vành đột ngột, gây thiếu máu cơ tim, gây đau ngực dữ dội. Nhiều biến chứng nguy hiểm như suy tim đột ngột, sốc tim, rối loạn nhịp, thành cơ tim không được cấp máu lâu sẽ hoại tử dẫn đến vỡ tim, tử vong. Nhiều biến chứng nặng nề có thể xảy ra sau nhồi máu cơ tim. Chẳng hạn người bệnh trước mắt vẫn sống nhưng suy tim lâu dài, các biến chứng muộn như vỡ tim, tỷ lệ tử vong trong 1 tháng đầu vẫn khá cao.
PGS Nguyễn Thị Bạch Yến cho biết nhồi máu cơ tim gây nhiều biến chứng nặng nề, lâu dài trên người bệnh.
Trước đây nếu không điều trị, tỷ lệ tử vong do nhồi máu cơ tim cấp là 30%. Tuy nhiên gần đây với những tiến bộ về thuốc và can thiệp động mạch vành, tỷ lệ tử vong giảm 6-10%. Mặc dù vậy, tỷ lệ tử vong vẫn còn cao, việc cấp cứu và điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng và tử vong cho người bệnh vô cùng quan trọng. Cấp cứu càng sớm, cơ hội cơ tim phục hồi càng nhanh. Bác sĩ phải chạy đua với thời gian để cứu sống cơ tim, vì cơ tim chính là sự sống.
PGS Yến nhấn mạnh đa số nhồi máu cơ tim liên quan đến xơ vữa động mạch. Tăng huyết áp là một trong những thủ phạm chính gây xơ vữa động mạch, vì huyết áp cao gây áp lực lên thành mạch, tổn thương nội mạc mạch, khiến mảng xơ vữa hình thành nhanh hơn so với người không có tăng huyết áp. Nếu tăng huyết áp kèm rối loạn lipid máu thì sẽ càng làm hình thành mảng xơ vữa nhanh hơn, tiến triển bệnh nhanh hơn so với tuổi.
TS Lê Thị Diễm Tuyết nhấn mạnh cấp cứu rất quan trọng để duy trì sự sống cho người bệnh nhồi máu cơ tim.
TS Diễm Tuyết cho biết đột quỵ tim là bệnh lý cấp cứu đòi hỏi người bệnh cần nhận biết được dấu hiệu và chuyển đến cơ sở y tế gần nhất nhanh nhất. Tại BVĐK Tâm Anh, khoa cấp cứu tiếp nhận người bệnh từ đa khoa nhưng xử lý theo chuyên khoa, với nhiều kíp cấp cứu nội viện chuyên sâu như đột quỵ tim, đột quỵ não, đa chấn thương… Khi người bệnh vào khoa cấp cứu có triệu chứng đau ngực, vã mồ hôi, rối loạn nhịp, tụt huyết áp, nghi ngờ nhồi máu cơ tim, ngay lập tức khoa sẽ khởi động kíp cấp cứu nội viện. Chỉ trong vòng vài phút, các bác sĩ chuyên khoa tim mạch sẽ có mặt, cùng hội chẩn nhanh xem có phải hội chứng mạch vành cấp không, cần can thiệp ngay hay tiếp tục theo dõi thêm. Nếu chẩn đoán là nhồi máu cơ tim cấp có ST chênh lên, tại BVĐK Tâm Anh, chỉ trong vòng 60 phút từ lúc vào cấp cứu, người bệnh sẽ được chuyển lên bàn can thiệp để đặt catheter để chụp chẩn đoán và can thiệp mạch vành.
Bác sĩ Nguyễn Đức Hưng cho biết lối sống không lành mạnh có thể tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
Theo BS Hưng, nhồi máu cơ tim có xu hướng trẻ hóa một phần do liên quan đến lối sống căng thẳng, sử dụng thuốc lá, thức ăn nhanh… khiến mạch máu dễ tổn thương so với trước. Với người trẻ, mạch vành đang hoạt động ổn định mà đột ngột mất nguồn cấp máu, không có nguồn cấp máu bù đắp thì diễn biến và hậu quả còn nặng nề hơn so với người lớn tuổi. Do đó người trẻ nên xem xét việc tầm soát, phát hiện sớm nguy cơ nhóm bệnh lý này để có phương pháp phòng bệnh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!