Thay vì được hưởng từ 1,5 đến 2 tháng lương theo số năm tham gia như hiện nay, người lao động, chưa đến tuổi nghỉ hưu, có thể sẽ chỉ được hưởng 1 tháng lương nếu rút bảo hiểm xã hội một lần. Đây là đề xuất mới nhất của Bộ LĐ-TB&XH liên quan đến việc xây dựng Luật BHXH sửa đổi, nhằm giữ chân người lao động ở lại hệ thống, đảm bảo chế độ an sinh xã hội khi về già. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đề xuất này cần phải xem xét kỹ.
Đóng BHXH được 8 năm nhưng 1 năm trước, anh Sâm phải nghỉ việc do ảnh hưởng của dịch bệnh. Quyết định ra làm ngoài, anh cũng có ý định dừng tham gia BHXH và mong muốn rút về 1 lần sau khi nghe thông tin mức hưởng có thể giảm trong thời gian tới.
Anh Nguyễn Văn Sâm, Huyện Thanh Trì, TP Hà Nội chia sẻ: "Chủ yếu liên quan đến tình hình dịch bệnh, mình quyết định dừng đóng BHXH. Mình không làm theo doanh nghiệp nữa mà làm tư nhân nhỏ thôi. Tất nhiên là nhận được tư vấn, việc đóng BHXH thì có lợi rồi nhưng tuỳ vào thời điểm và hoàn cảnh mỗi người thôi".
Chỉ trong 5 tháng đầu năm nay, Bảo hiểm Xã hội thành phố Hà Nội đã giải quyết hơn 14.500 trường hợp người lao động nhận BHXH một lần, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm trước. Đại diện đơn vị này cho biết, việc quy định lại mức hưởng cũng như siết chặt các quy định khi rút BHXH một lần là điều cần thiết, để hạn chế sự gia tăng người lao động rời bỏ hệ thống.
Ông Vũ Đức Thuật, Phó Giám đốc BHXH TP Hà Nội cho rằng: "Nhiều người lao động do khó khăn về kinh tế nên họ không tham gia BHXH nữa mà quyết định nhận 1 lần. Do đó, giảm số tiền nhận BHXH 1 lần đi để bảo đảm quỹ hưu trí tử tuất, khuyến khích người lao động bảo lưu sổ đề sau này hưởng hưu trí, đây là những nội dung vẫn tuyên truyền, nếu được triển khai vào luật sửa đổi thì theo tôi là điều tích cực".
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc giảm mức hưởng khi rút BHXH một lần có thể gây thiệt thòi cho người lao động, bởi sẽ có các trường hợp không chờ được đến tuổi nghỉ hưu để nhận đầy đủ các chế độ. Chưa kể, mức giảm cũng cần được tính toán kỹ với lộ trình áp dụng thích hợp.
Ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng ban Chính sách pháp luật, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết: "Chúng tôi rất băn khoăn về tỉ lệ cắt giảm 50%. Đây là đề xuất, theo chúng tôi là chưa có lộ trình thích hợp. Trong thời gian này, những chính sách tạo ra cú sốc như thế này có thể tạo ra làn sóng người lao động chạy chính sách, như vậy sẽ không thực hiện tốt được công tác an sinh xã hội".
Cũng theo ông Quảng, việc siết chặt các quy định hưởng BHXH một lần cần phải cân nhắc kỹ và tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp. Quan trọng nhất là phải thu hẹp được khoảng cách về thu nhập giữa các nhóm lao động.
Theo ông Lê Đình Quảng, giải pháp căn cơ nhất của chúng tôi, phải có chính sách, thúc đẩy người lao động có tiền lương, đủ sống, có tích lũy. Khi họ buộc phải dừng công việc thì có tiền để sinh sống, giảm tình trạng rút BHXH một lần như hiện nay.
Có thể thấy, việc điều chỉnh các quy định, hạn chế tình trạng rút BHXH một lần được xem là cần thiết, giữ vững vai trò của BHXH trong đảm bảo an sinh xã hội về lâu dài. Tuy nhiên, từng điều chỉnh cần phải cân nhắc kỹ lưỡng, đảm bảo quyền lợi để giữ chân người lao động ở lại hệ thống.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!