Xe máy sẽ tăng phát thải gần 70.000 tấn/năm. Đó là một trong những con số đáng chú ý được đưa ra tại "Hội nghị Tổng kết chương trình nghiên cứu thí điểm kiểm tra khí thải xe máy" tổ chức tại TP Hồ Chí Minh sáng 27/1. Nếu không có biện pháp can thiệp, TP Hồ Chí Minh sẽ phải gánh chịu hậu quả không ít từ nguồn ô nhiễm này. Tuy nhiên, kiểm soát khí thải muốn hiệu quả phải có những bước triển khai thận trọng, hợp lý, tránh những phương án đã vấp phải sự phản đối từ phía người dân như trước đây.
Theo số liệu, tính đến tháng 9.2020, trên địa bàn TP Hồ Chí Minh có khoảng 7,4 triệu xe máy, trong đó lượng xe trên 10 năm sử dụng chiếm tới gần 68%. Trong khi đó, lượng xe này thường có lượng phát thải vượt tiêu chuẩn hiện hành.
Muốn kiểm soát được khí thải của xe gắn máy, các chuyên gia về môi trường đề xuất phương án "Kiểm soát hỗn hợp theo khu vực và năm sử dụng của xe". Phương án này cho phép kiểm soát kết hợp theo khu vực, trước tiên là khu vực trung tâm rồi mới tiến tới toàn thành phố, áp dụng với xe từ 5 năm sử dụng trở lên rồi mới tiến tới kiểm soát tất cả các xe.
Xe máy chiếm phần lớn lượng phương tiện giao thông tại TP Hồ Chí Minh (Ảnh minh họa: Dân trí)
Theo ông Đinh Trọng Khang - Phó Giám đốc Viện Môi trường, Viện Khoa học và Công nghệ: "Sở Giao thông Vận tải xác định rõ và trong đề án này cũng nêu rõ là phải thực hiện tuyên truyền, tuyên truyền sâu rộng. Đây là giải pháp tối ưu vì khi người dân hiểu rõ cách thức triển khai cũng như lợi ích mà chính sách mang lại thì người dân sẽ sẵn sàng thực hiện".
Sự thận trọng này là có lý do bởi theo Sở Giao thông Vận tải TP Hồ Chí Minh, khoảng 80% phương tiện đang lưu thông trên địa bàn thành phố là phương tiện mưu sinh của người dân.
Ông Bùi Hòa An - Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh - cho biết: "Sự chuyển đổi một cách đột ngột hoặc quá nhanh chóng và không có những giai đoạn chuyển tiếp cũng như không có sự hỗ trợ từ các tổ chức xã hội từ nhà nước thì cuộc sống của người dân sẽ rất khó khăn. Do đó, chúng ta phải có kế hoạch rất cụ thể".
Ô nhiễm không khí gây ảnh hưởng đến chất lượng sống người dân đô thị (Ảnh: Dân trí)
Trong giai đoạn tới, TP Hồ Chí Minh sẽ xây dựng hệ thống lưu trữ dữ liệu và 88 trạm kiểm định với mức phí là 50.000 đồng/xe/năm. Với những hộ nghèo, TP Hồ Chí Minh sẽ kiểm tra miễn phí và có cơ chế hỗ trợ người dân thay thế xe cũ không đạt chuẩn.
Sau khi kiểm tra, thành phố bắt đầu phân vùng các khu vực theo tiêu chuẩn khí thải và áp dụng cho xe từ 5 năm trở lên. Khu vực quận 1, 3, 5 cho phép xe có khí thải mức 2 được lưu hành. Xe vi phạm, không đạt chỉ tiêu bị phạt hành chính cho lưu thông.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!