Quy hoạch giao thông ngầm đô thị. Ảnh: NDO
UBND TP Hà Nội vừa phê duyệt quy hoạch không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm ở 20 quận, huyện với tổng diện tích 756 km2, độ sâu tối đa 30m. Đây có lẽ là 1 trong những bản quy hoạch được mong chờ nhất suốt hơn 10 năm qua.
Bản quy hoạch rất được trông chờ khi mà việc khai thác không gian ngầm thời gian qua vẫn còn manh mún, mang tính cục bộ khiến không gian ngầm không được sử dụng hiệu quả hay đúng mục đích.
Nhếch nhác, xuống cấp, có nơi chỉ lác đác vài người qua lại để tập thể dục, nơi thì trở thành chỗ bán hàng trà đá, chỗ trú mưa nắng, thậm chí nhiều hầm bộ hành còn là chỗ ngả lưng buổi trưa của nhiều người. Trong khi đó, người đi bộ vẫn bất chấp nguy hiểm băng băng cắt qua mặt đường giữa dòng xe cộ.
Hà Nội có tới 23 hệ thống hầm đi bộ qua các nút giao thông lớn. Tuy nhiên, hơn 10 năm qua, số người lựa chọn hệ thống hầm đi bộ này để đảm bảo an toàn khi đi qua các nút giao thông rất ít. Bên cạnh đó, việc quản lý của cơ quan chức năng còn nhiều bất cập khiến hệ thống các hầm bộ hành chưa phát huy hiệu quả thậm chí gây lãng phí.
Không phải là TP không quan tâm phát triển không gian ngầm. Hà Nội cũng có một số trung tâm thương mại dưới lòng đất nhưng manh mún và không được liên kết với mạng lưới giao thông xung quanh. Hà Nội cũng muốn có bãi đỗ xe ngầm nhưng rất nhiều năm đưa ra bàn thảo mà vẫn chưa có phương án đầu tư thích hợp.
Cũng không phải người dân không quan tâm tới phát triển hệ thống ngầm mà nhiều người bằng mọi cách vẫn xin được giấy phép để xây nhiều tầng hầm ở những tuyến phố vùng lõi, trong khi quy định tại đây không được phép xây hầm.
Chưa tính tới việc công trình xây dựng không đúng cấp phép chiều cao hầm chỉ tính với 4 tầng hầm cùng cột móng nhà 300m2 đã có độ sâu tới hơn 40m trong lòng đất và sẽ thành vật cản nếu có công trình ngầm đô thị đi qua. Metro ngầm Nhổn Ga Hà Nội chậm tiến độ 10 năm cũng chỉ vì chưa thể di dời 7 cột móng nhà có độ sâu tương tự với công trình được cấp phép sai quy định.
Mỗi năm, dân số Hà Nội tăng trung bình thêm khoảng 200.000 người; có khoảng 550.000 ôtô và khoảng 6 triệu xe máy, chưa kể hơn 1 triệu phương tiện từ ngoại tỉnh lưu thông trên địa bàn. Không gian trên mặt đất đã quá ngột ngạt, ùn tắc giao thông, quá tải hạ tầng ngày càng nghiêm trọng.
Thế nên, không gian ngầm của một đô thị nếu được quan tâm đúng mức sẽ có nhiều tầng lớp: từ hệ thống cấp thoát nước, cáp ngầm, mạng lưới giao thông ngầm như hầm bộ hành, đường hầm, metro, thậm chí là cả một thành phố ngầm trong lòng đất. Đã đến lúc cần coi không gian ngầm là một nguồn tài nguyên của các đô thị lớn như Hà Nội.
Phải mất 10 năm TP Hà Nội mới phê duyệt được quy hoạch không gian ngầm đô thị nhưng muộn còn hơn không. Và muộn thì sẽ phải quản lý, khai thác sao cho hiệu quả, đó mới là mối quan tâm đặc biệt ở thời điểm này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!