Tác phẩm "Chân dung cô Phương" là Bức tranh nằm trong danh sách tranh Việt đắt giá nhất trên thị trường đấu giá quốc tế. Tác giả là họa sĩ Mai Trung Thứ, một danh họa hàng đầu của Việt Nam đầu thế kỷ 20.
Nhưng có lẽ ít ai biết ông còn là một một nhà quay phim đã ghi lại một sự kiện lịch sử vô cùng đặc biệt.
Trong hồ sơ an ninh báo cáo về hoạt động của phái đoàn Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Pháp năm 1946, cái tên Mai Trung Thứ liên tục xuất hiện trong vai trò nhiếp ảnh gia.
Là một trong những sinh viên xuất sắc của khóa I Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, Mai Trung Thứ sang Pháp từ năm 1937.
Tham gia Hội Ái hữu Việt Nam, năm 1946, ông được giao phụ trách công việc quay phim, chụp ảnh các hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Pháp và phái đoàn Việt Nam dự Hội nghị Fontainebleau.
Tại sân bay Bourget, lần đầu tiên trong lịch sử, quốc kỳ của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sánh ngang hàng cùng quốc kỳ Pháp.
Trong chuyến đi đặc biệt kéo dài tới 99 ngày này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có gần 400 cuộc gặp mặt với rất nhiều nhân vật là chính khách, thủ lĩnh các đảng phái chính trị, các giới văn hóa, xã hội và kiều bào.
Mai Trung Thứ luôn bám sát tiến trình đối thoại, thương lượng, tận dụng từng giây từng phút kiên định gìn giữ nền độc lập thống nhất bằng biện pháp hòa bình của Người.
Khoảnh khắc ấn tượng Bác đưa tay bịt nòng khẩu đại bác tại di tích chiến trường Normandie đã được ông kịp ghi lại, như là một biểu tượng khát vọng hòa bình của dân tộc Việt Nam.
Trong suốt gần 30 năm, họa sĩ Mai Trung Thứ đã trân trọng gìn giữ những thước phim gốc để sau này có dịp gửi về Tổ quốc qua đoàn làm phim về Bác của Nhà báo Hồng Hà năm 1974.
Mai Trung Thứ ghi lại đến những hình ảnh cuối cùng khi con tầu đưa Chủ tịch Hồ Chí Minh rời nước Pháp. Trên cảng, chỉ còn lại bóng dáng của người họa sĩ hướng về Tổ quốc. Gần nửa thế kỷ xa quê, ông đã góp phần giữ lại những tư liệu quý giá về lịch sử Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh với biết bao gian khó của những ngày đầu lập nước.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!