Việc phát triển nhà kính thiếu kiểm soát tại Lâm Đồng đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và cảnh quan đô thị. Đến hết quý I/2024, diện tích nhà kính toàn tỉnh đạt 5.688,48 ha, tăng gần 271,6 ha so với năm 2022, trong đó thành phố Đà Lạt gần 2.900,3 ha. Sự gia tăng này dẫn đến giảm tính đa dạng sinh học, ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật trong đất và phá vỡ mỹ quan đô thị.
Vườn dưa leo Baby xanh tốt của gia đình Trịnh Kim Loan, ở xã Ka Do, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng.
Đây là vườn dưa leo baby trồng trong nhà lưới của gia đình bà Trịnh Kim Loan, ở xã Ka Do, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng. Hiện gia đình bà đang xuống khoảng 10.000 cây dưa Baby trong diện tích khoảng 3 xào nhà lưới. Bước đầu đến nay, cây dưa phát triển rất khỏe mạnh, kháng sâu bệnh tốt và bắt đầu cho quả chỉ sau khoảng 20 ngày xuống giống. Được biết đây là giống dưa mới được một công ty trong nước lai tạo và nhân giống thành công.
Bà Trịnh Kim Loan, chia sẻ: "Khi tôi làm thì có mấy anh em trên đoàn xuống chỉ tôi cách làm dưa này. Mà lần đầu tiên tôi mới làm thôi, tôi rất là sợ nhưng mà lần đầu tiên tôi thấy dàn cây hôm nay rất vững. Chưa biết thu hoạch thì chưa biết rõ, nhưng mà cái cây phát triển rất mạnh. Như cái cây này tôi xuống giống mới chỉ 24 ngày mà đã cho trái chừng này rồi."
Để giảm sự phát triển của nhà lồng, việc ứng dụng khoa học về giống cây trồng là một giải pháp hiệu quả. Bằng cách chọn lọc và phát triển các giống cây có khả năng chống chịu sâu bệnh và thích ứng với điều kiện môi trường tự nhiên, nông dân có thể giảm sự phụ thuộc vào nhà kính. Điều này không chỉ bảo vệ môi trường mà còn duy trì hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp.
Ông Nguyễn Khánh Dư, Tổng giám đốc coong ty giống cây trồng tại Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Đắk Nông, chia sẻ: "Chúng tôi chuyên nghiên cứu về giống cây trồng ôn đới, để phục vụ cho môi trường cây màu xứ ôn đới và cận nhiệt. Khi mà chúng tôi đầu tư lên Lâm Đồng thì việc khuyến cáo ở địa phương đó là việc phát triển nhà lưới trở nên rất là nhiều bất cập. Và chúng tôi phải đặt cái bài toán là lai tạo các giống cây trồng với phẩm chất tốt, cũng như là phù hợp trong điều kiện trồng ngoài nhà kính và bước đầu chúng tôi đã nghiên cứu giống dưa leo baby phục vụ cho các nhà lưới, đem lại hiệu quả cao cho bà con. Đặc tính của một số giống cây này thích nghi trong điều kiện nhà lưới là có thể ra hoa, đậu quả, cũng như là khả năng kháng bệnh trong điều kiện mùa mưa là vô cùng quan trọng. Và chúng tôi cũng mong muốn có thể góp phần giải quyết tập quán canh tác từ canh tác nhà màn sang canh tác nhà lưới. Đơn giản hơn, chi phí đầu tư thấp hơn và đem lại hiệu quả kinh tế hơn."
Phó giáo sư, tiến sĩ Phạm Văn Hiền, Giảng viên trường đại học nông lâm TP. Hồ Chí Minh tham quan và khảo sát thực tế về giống cây dưa leo baby trong nhà lưới.
Theo như Phó giáo sư, tiến sĩ Phạm Văn Hiền, Giảng viên trường đại học nông lâm TP. Hồ Chí Minh, chia sẻ: "Cái ưu thế giống thứ nhất là nó có thể trồng trong nhà lưới, và cái giá thành nó thấp hơn so với cái giống mình phải nhập từ ngoài vào. Và cái sinh trưởng phát triển của nó thì cũng rất là nhanh. Chỉ trong vòng trên dưới 1 tháng là người nông dân có thể thu hoạch và bán hàng ngày và có nguồn thu. Và cái thời gian thu của cái giống này là có ưu điểm kéo dài đến 2 tháng. Như vậy người ta có nguồn thu nhập hiệu quả so với những giống trước đây."
Thời gian qua, vấn đề hệ lụy của nhà kính tại Lâm Đồng là một vấn đề nan giải.
Tỉnh Lâm Đồng đã triển khai đề án quản lý nhà kính, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao thích ứng với biến đổi khí hậu. Mục tiêu đến năm 2025 giảm 20% diện tích nhà kính tại các vùng nội ô, nội thị, khu dân cư so với hiện trạng năm 2022, và đến năm 2030 tiến tới không còn diện tích nhà kính tại các khu vực này. Đồng thời, tỉnh cũng đã tháo dỡ hơn 82% diện tích nhà kính, nhà lưới trái phép, góp phần bảo vệ môi trường và cảnh quan.
Việc kết hợp giữa quản lý chặt chẽ và ứng dụng khoa học về giống cây trồng sẽ giúp Lâm Đồng phát triển nông nghiệp bền vững, giảm thiểu tác động tiêu cực của nhà kính đến môi trường và xã hội.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!