Cách đây ít ngày, công an đã khởi tố và bắt tạm giam hàng loạt lãnh đạo, nhân viên của một số trung tâm đăng kiểm tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Bến Tre... vì hành vi nhận hối lộ để cấp giấy đăng kiểm cho xe không đủ điều kiện. Sự việc đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận, bởi công tác điều tra đã cho thấy hành vi của các đối tượng là đặc biệt nghiêm trọng, nhiều thủ đoạn tinh vi trong các trung tâm đăng kiểm.
THỦ ĐOẠN PHẠM TỘI TẠI NHIỀU TRUNG TÂM ĐĂNG KIỂM
Tại các trung tâm đăng kiểm bị điều tra, để có tiền chia cho các nhân viên hàng tuần, và làm quỹ hoạt động của trung tâm, Trần Lập Nghĩa - là Giám đốc của các trung tâm đăng kiểm gồm: 62-03D tại Long An, 71-02D Bến Tre, 83-02D Sóc Trăng, 66-02D Đồng Tháp, 63-02D Tiền Giang và 4 Giám đốc của 4 trung tâm đăng kiểm khác tại TP.HCM đã chỉ đạo nhân viên cố ý bỏ qua lỗi vi phạm, cho thuê phụ tùng thay thế, can thiệp vào hệ thống đăng kiểm để thay đổi thông số kiểm định khí thải của hơn 70.000 phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.
Thiếu tá Nguyễn Thành Hưng - Phó Trưởng phòng PC02, Công an TP. Hồ Chí Minh cho biết: "Những xe không đủ điều kiện về khói khí thải thì đối tượng dùng giấy trắng để che lại 1 cảm biến của thiết bị đo. Vì phanh của xe không đạt tiêu chuẩn nên đối tượng đạp từng lần một, để hợp thức hóa đạt tiêu chuẩn từng lần 1, rồi in ra cái giấy kiểm định".
Về thủ đoạn gian dối trong kiểm định, Thượng tá Nguyễn Ngọc Hà - Phó Trưởng phòng Tham mưu, Công an TP. Hồ Chí Minh nói: "Giả mạo chữ ký của các đăng kiểm viên không có thật này để ký cho 52.291 giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật, và bảo vệ môi trường".
Công an TP Hồ Chí Minh cũng cho biết thêm, ngoài các hành vi đã khởi tố, cơ quan cảnh sát điều tra còn tiếp tục làm rõ các hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn, thiếu tinh thần trách nhiệm, làm rõ trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước, thanh tra, kiểm tra… của các cơ quan, đơn vị có liên quan để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Từ năm 2019 quy định về phát triển các trung tâm đăng kiểm theo quy hoạch vùng, địa phương cũng được gỡ bỏ. Kể từ đó, các trung tâm đăng kiểm đã phát triển rầm rộ. Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, trong 280 đơn vị đăng kiểm đang hoạt động thì số doanh nghiệp tư nhân chiếm hơn 2/3. Phải khẳng định, xã hội hóa đăng kiểm là chủ trương đúng, giúp giảm tình trạng quá tải tại các trung tâm đăng kiểm ở các thành phố lớn. Nhưng câu hỏi đặt ra là: công tác cấp phép đã chặt chẽ, nghiêm túc hay chưa? Việc giám sát hoạt động của các trung tâm như thế nào?
NỞ RỘ TRUNG TÂM ĐĂNG KIỂM
Hệ thống nhà xưởng của trung tâm đăng kiểm này gần đã hoàn thiện. Các dây chuyển kiểm định cũng đã được chủ đầu tư mua sắm chuẩn bị lắp đặt. Như vậy không bao lâu nữa trung tâm sẽ chính thức được đưa vào hoạt động. Điều đáng nói là cách đây chỉ vài trăm mét, cũng trên trục đường này đã có một trung tâm đăng kiểm đang hoạt động. Theo chủ đầu tư, điều này cũng không phải là lạ. Có những nơi khoảng cách giữa các trung tâm đăng kiểm được được cấp phép xây dựng còn gần hơn nhiều. Ở Gia Lai có nơi 2 trung tâm đăng kiểm cách nhau có 100m.
Theo Cục đăng kiểm Việt nam, chỉ trong vòng 4 năm khi thực hiện chủ trương xã hội hóa và bỏ qui hoạch trung tâm đăng kiểm theo vùng và địa phương, đã có tới 117 trung tâm được xây mới, tăng khoảng 80%.
Đến nay có gần một nửa số trung tâm kiểm định tại TP Hồ Chí Minh phải tạm dừng hoạt động phục vụ công tác điều tra, dẫn đến tình trạng ùn ứ khi mà cuối năm, nhu cầu kiểm định tăng cao. Cục Đăng kiểm Việt Nam đã yêu cầu các đơn vị bố trí thời gian làm thêm giờ kể cả ngày nghỉ (thứ 7, Chủ nhật) để đáp ứng nhu cầu kiểm định của người dân.
Sau nhiều nỗ lực về cải tiến công nghệ trong quy trình đăng kiểm, giám sát trực tuyến từ xa, con voi vẫn chui lọt lỗ kim khi hàng vạn chiếc ô tô không đủ điều kiện an toàn vẫn ngang nhiên lưu thông. Đó là nguyên nhân của bao nhiêu vụ tai nạn? Khó để trả lời chính xác, và hậu quả khó lòng lường hết được. Cần rất nhiều giải pháp, như điều tiết để cân bằng cung cầu, siết lại quá trình cấp phép trung tâm đăng kiểm, phát huy công nghệ.… nhưng dù công nghệ hiện đại đến đâu thì cũng không thể thay thế hoàn toàn con người, và sai phạm sẽ khó lòng được triệt tiêu nếu chỉ trông chờ vào công nghệ.
Ông Khương Kim Tạo - Nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia đã cùng bàn luận để làm rõ hơn vấn đề này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!