Vì sao bão lũ xuất hiện dồn dập ở miền Trung?

Ban Thời sự-Thứ hai, ngày 12/10/2020 18:35 GMT+7

VTV.vn - Trạng thái đại dương chuyển sang La Nina, không khí lạnh hoạt động mạnh, nhiệt độ ở khu vực Biển Đông đang khá cao (28 - 30 độ C) là những yếu tố dẫn tới bão chồng bão.

Bão chồng bão, lũ chồng lũ tại miền Trung. Những kỷ lục bão lũ liên tục bị xô đổ, nhiều tai nạn thương tâm đã xảy ra do bão lũ.

Sản phụ bị lũ cuốn trôi khi đang trên đường đi sinh

Ngày 12/10, hình ảnh người chồng khóc bên sông khi vợ bị lũ cuốn trên đường đi sinh được chia sẻ khắp trên mạng xã hội. Cảnh tượng đó thực sự đầy ám ảnh và xót xa. Người chồng mới buổi sáng còn thuê ghe đưa vợ trở dạ đi sinh nở trong hoàn cảnh nước lũ ngập bốn bề nhưng ghe bị lật đã cuốn đi người vợ bụng mang dạ chửa.

Vì sao bão lũ xuất hiện dồn dập ở miền Trung? - Ảnh 1.

Người chồng gào khóc tại nơi vợ bị lũ cuốn trôi.

Sự việc xảy ra tại xã Phong An, huyện Phong Điền, Thừa Thiên - Huế. Sản phụ là chị Hoàng Thị Phượng. Khi lật ghe, người dân gần đó đã chạy đến ứng cứu nhưng do lũ lớn nên đành bất lực. Lực lượng cứu hộ đã nỗ lực tìm kiếm khi nước lũ nước cao, chảy xiết. Nhưng phép màu mà bao người dõi theo câu chuyện này cầu mong đã không xảy ra, 13h cùng ngày, lực lượng cứu hộ đã tìm thấy thi thể chị Phượng cách vị trí gặp nạn 100m.

Câu chuyện đau xót này một lần nữa cho thấy sự khắc nghiệt do thiên tai mà người dân miền Trung đang phải trải qua.

Những ngày qua, bão chồng bão, chưa dứt đợt mưa lũ này đã lại đến đợt mưa lũ khác, 1 tuần sống trong mưa lũ dường như đã vắt kiệt sức lực của người dân miền Trung. Những dấu mốc lịch sử không hề mong muốn vẫn liên tục bị phá vỡ, thiệt hại không ngừng tăng lên.

Mưa lũ ở miền Trung vượt mức lịch sử

Vì sao bão lũ xuất hiện dồn dập ở miền Trung? - Ảnh 2.

Lũ ngập tới nóc nhà không còn lạ gì với người dân miền Trung. Nhưng trong đợt này, người dân vẫn trở tay không kịp vì lũ lên quá nhanh. Chỉ kịp di dời những tài sản có giá trị lên cao. Thậm chí, có những nơi người dân không kịp sơ tán, phải leo lên nóc nhà, chờ lực lượng chức năng đến giải cứu. Đến 12/10, hơn 30 người thiệt mạng và mất tích do mưa lũ. Gần 100.000 ngôi nhà vẫn ngập sâu trong lũ.

Ngập lụt xảy ra diện rộng ở toàn bộ 6 tỉnh thành Trung Trung Bộ. Tổng kết ban đầu về mưa cho thấy đã xuất hiện những giá trị lịch sử, từ tổng lượng mưa 10 ngày đầu tháng cho đến giá trị lượng mưa ngày. Kỷ lục mới tại Đông Hà và Khe Sanh - Quảng Trị lần lượt là 391 và 463mm. Tại A Lưới, Thừa Thiên - Huế là 593mm.

Kỷ lục về lũ cũng vừa mới xác lập cách đây vài ngày tại sông Bồ ở Thừa Thiên - Huế và sông Hiếu ở Quảng Trị.

Mưa lũ triền miên, bão xuất hiện liên tục ở miền Trung là bất thường

Ngay trong tối và đêm 12/10, dự báo lũ trên sông Thạch Hãn ở Quảng Trị cũng có thể vượt mốc lịch sử năm 1999. Theo dự báo, cơn bão số 7 có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực Bắc Trung Bộ và Bắc Bộ từ ngày 14/10 đến 16/10.

Ngay sau cơn bão này, nhiều khả năng từ ngày 15/10 -16/10, 1 cơn bão nữa có thể sẽ lại xuất hiện. Nó được hình thành ở vĩ độ thấp, di chuyển nhanh, hướng về Trung và Nam Trung bộ trong các ngày 17/10 và 18/10.

Vì sao bão lũ xuất hiện dồn dập ở miền Trung? - Ảnh 3.

Vị trí và đường đi của bão số 7. Ảnh: NCHMF

Có thể thấy, trong khoảng 2 tuần từ 5/10 - 18/10, 1 vùng thấp và 3 cơn bão đã và sẽ ảnh hưởng tới miền Trung, trung bình cứ 2 cơn bão/1 tuần nên mưa lớn chưa thể chấm dứt được.

Bão xuất hiện dồn dập như vậy là bất thường. Lý giải về việc xuất hiện bão dồn dập, ông Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, nguyên nhân chính thứ nhất là trạng thái đại dương chuyển sang Lanina. Trong các năm Lanina thì ở Biển Đông sẽ có nhiều bão và Việt Nam sẽ mưa nhiều hơn.

Thứ hai, trong tháng 10, không khí lạnh bắt đầu hoạt động khá mạnh, liên tục có các đợt tăng áp từ phía Bắc cho nên gió Đông Bắc trên khu vực Biển Đông cũng rất mạnh. Thứ ba, mặt biển trên khu vực Biển Đông còn đang khá ấm, nhiệt độ khá cao 28-30 độ C, thuận lợi cho việc hình thành bão.

3 điều kiện ấy khiến cho tháng 10, tháng 11 sẽ có bão liên tiếp hình thành trên Biển Đông.

Dự báo diễn biến mưa lũ tại miền Trung và những khuyến cáo ứng phó

Miền Trung sẽ còn mưa lớn thêm 1 tuần nữa. Mưa được chia làm 3 giai đoạn cụ thể như sau:

Đêm 12/10 và sáng 13/10, vùng mưa từ Hà Tĩnh - Quảng Ngãi, tâm mưa là Quảng Trị và Thừa Thiên Huế, có điểm trên 350mm.

Giai đoạn 2 sẽ là mưa lớn do ảnh hưởng của bão số 7, thời gian từ ngày 14/10 - 16/10. Vùng mưa di chuyển ra Hà Tĩnh - Thanh Hóa và Bắc Bộ, lượng mưa cũng có thể vượt 400mm ở vài nơi.

Từ ngày 17/10 - 21/10. Vùng mưa lại dịch xuống, từ Hà Tĩnh mở rộng đến Khánh Hòa.

Như vậy, 2/3 lần mưa lớn tiếp theo đều có tên khu vực Hà Tĩnh - Quảng Ngãi. Đây cũng là khu vực mưa lũ đang tàn phá 1 tuần qua.

Như vậy, đợt mưa lũ này có thể kéo dài thêm 1 tuần nữa, đồng nghĩa người dân miền Trung phải liên tục sống chung với lũ trong nửa tháng. Thậm chí vùng lũ có khả năng mở rộng lên khu vực Bắc Trung Bộ. Còn tại vùng tâm lũ đặc biệt lớn là Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế tiếp tục ngập sâu trên diện rộng.

Trước diễn biến bão lũ, ông Vũ Xuân Thành - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai đã đưa ra một số khuyến cáo như sau:

- Không chủ quan đi lại.

- Chủ động cắt điện để tránh tai nạn điện trong vùng lũ rất nguy hiểm.

- Chủ động dự trữ lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm.

- Đảm bảo an toàn cho gia súc, gia cầm cũng như tài sản, đưa di chuyển lên nơi cao.

- Không nên đi vớt củi, tài sản dẫn đến tai nạn.

Con người luôn nhỏ bé trước thiên nhiên và không thể kháng cự được sức tàn phá của chúng nhưng chúng ta có thể hạn chế rủi ro và thương vong từ những kinh nghiệm xương máu. Lũ sẽ còn phức tạp, bão đang hình thành, người dân miền Trung cần nâng cao ý thức cảnh giác hơn bao giờ hết.