Mô hình đặc khu kinh tế trên thế giới, còn được gọi là khu kinh tế đặc biệt, là mô hình phát triển cao hơn dựa trên mô hình khu kinh tế cơ bản với các đặc trưng như có không gian riêng biệt, có môi trường đầu tư và kinh doanh đặc biệt thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Sự phát triển của các đặc khu kinh tế trên thế giới không chỉ đơn thuần vì lý do kinh tế của riêng khu vực đó mà có ý nghĩa to lớn hơn nhiều. Đó là lợi ích chung của cả nền kinh tế ở góc độ tạo công ăn việc làm, thu hút các nguồn lực phát triển, mở rộng xuất khẩu, chuyển giao công nghệ và tri thức quản lý, phát triển tổng hợp vùng.
Tinh thần chung của các chính sách đặc thù cho đặc khu kinh tế là giảm thiểu mọi hàng rào ngăn cản các dòng di chuyển của các nguồn lực và đủ hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Phần lớn các đặc khu kinh tế có tên tuổi trên thế giới đều nằm ở các vị trí ven biển hoặc những giao điểm giao thông lớn gồm cả đường thủy, đường bộ, đường sắt và đường hàng không.
Vận dụng sáng tạo từ mô hình đặc khu kinh tế đã có trên thế giới, Việt Nam đã triển khai xây dựng 3 đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt tại 3 miền của đất nước. Cùng với Vân Đồn và Phú Quốc, Bắc Vân Phong của Khánh Hoà là một trong những khu hành chính - kinh tế đặc biệt, được xác định sẽ là nơi tạo đòn bẩy phát triển kinh tế mạnh mẽ cho cả miền Trung.
Vịnh Vân Phong là một vịnh lớn, sâu, tương đối kín và chắn gió tốt. Tổng diện tích của vịnh khoảng 46.000 ha, bao gồm cả diện tích mặt nước và đất vùng bờ. Vùng đất quanh vịnh rộng hơn 264.500 ha, diện tích đất có thể khai thác, sử dụng cho phát triển chiếm khoảng 16 - 21%. Vịnh có độ sâu 20 - 25 m, thuận tiện cho khu cảng nước sâu, là một trong những vịnh tự nhiên tốt nhất vùng Đông Á.
Với những lợi thế tự nhiên vô cùng quý giá, Bắc Vân Phong hội tụ đủ điều kiện để trở thành một trong tâm du lịch tầm cỡ quốc tế. Tuy nhiên, những trở ngại về nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng đang là một trong những thách thức lớn đối với khung hành chính, kinh tế đặc biệt Bắc Vân Phong.
Nhằm giúp Bắc Vân Phong sớm hoàn thành đề án xây dựng đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương sớm hoàn tất đàm phán nội dung hợp đồng BOT, dự án nhà máy nhiệt điện BOT Vân Phong 1 để tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của khu kinh tế Vân Phong, phát huy vai trò làm động lực phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Khánh Hòa trong thời gian tới.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!