Ngã ba Đồng Lộc, Đời cát, Đừng đốt và gần đây là Mùi cỏ cháy đã dành các giải thưởng Bông Sen vàng, Cánh Diều vàng và là những bộ phim xúc động về đề tài chiến tranh trong thời gian qua. Khi nhiều người đã lầm tưởng chiến tranh và cuộc sống của những con người trong khoảng thời gian gian khổ mà hào hùng đó của dân tộc, đã lùi vào quá khứ, thì những bộ phim đã trở thành minh chứng mạnh mẽ nhất cho những giá trị trường tồn cùng năm tháng.
Đừng đốt là bộ phim đã tiếp nối thành công của điện ảnh những thập kỷ trước trong việc khai thác đề tài chiến tranh và hình tượng những người anh hùng trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đặc biệt là chống Mỹ của dân tộc. Đừng đốt dựa trên câu chuyện có thật của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm, đã thực sự tạo được dấu ấn trong lòng công chúng. Có thể nói không quá rằng, bộ phim đã góp phần không nhỏ tạo ra phong trào học tập tấm gương yêu nước của liệt sĩ Đặng Thùy Trâm trong các bạn trẻ như một lời tri ân cho những người đã hi sinh vì Tổ quốc.
‘ Diễn viên Minh Hương trong phim "Đừng đốt", vai bác sĩ Đặng Thùy Trâm
Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh cho biết: “Bản thân chúng tôi, khi thực hiện bộ phim cũng thực sự xúc động. Bởi thực sự câu chuyện và cuộc đời của nhân vật có nhiều khoảnh khắc rất linh thiêng. Chính từ sự xúc động ấy, chúng tôi mới truyền được tình cảm tới khán giả thông qua từng cảnh quay, từng động tác diễn xuất, thậm chí từng nụ cười, khóe mắt của diễn viên”.
Có thể nói, hai cuộc chiến kéo dài hàng chục năm để tiến tới thống nhất đất nước đã kéo theo số phận của hàng triệu con người, với biết bao câu chuyện cảm động, thậm chí là nghiệt ngã đã và sẽ tiếp tục là nguồn đề tài vô tận cho điện ảnh. Bởi tại đây, họ luôn tìm thấy những con người, những câu chuyện, những số phận thực sự không thể tìm thấy trong cuộc sống đời thường hôm nay.
Tiếp nối thành công của Đừng đốt, bộ phim Mùi cỏ cháy là câu chuyện về những chàng sinh viên sẵn sàng từ bỏ sách bút để cầm súng vào Quảng Trị, một chiến trường khốc liệt nhất trong những năm kháng chiến chống Mỹ, để chiến đấu cũng đã tạo ra được những âm hưởng khó quên. Sự quan tâm của giới trẻ đối với bộ phim trong thời gian công chiếu, đã cho thấy thế hệ trẻ hôm nay không hề quên những năm tháng hào hùng trong lịch sử dân tộc.
‘ Hình ảnh trong phim "Mùi cỏ cháy"
Đạo diễn, NSƯT Nguyễn Hữu Mười cho biết: “Họ càng quên thì chúng ta càng phải làm những bộ phim về chiến tranh về những người anh hùng, những số phận trong thời chiến để nhắc thế hệ trẻ rằng: lịch sử dân tộc đã trải qua những năm tháng như vậy. Hơn nữa, đề tài chiến tranh là một đề tài thực sự hấp dẫn, ở đấy con người luôn bị đặt vào những hoàn cảnh thử thách cam go để bộc lộ bản chất, tố chất của mình. Đó là lý do vì sao tôi thực sự thích chọn mảng đề tài này trong việc làm phim.
TS. Ngô Phương Lan cho biết: “Đề tài chiến tranh và người có công chắc chắn sẽ tiếp tục là ưu tiên số một trong các đơn đặt hàng sản xuất phim truyện nhựa của ngân sách trong những năm tới. Bởi ngoài những thành công đã đạt được, chúng ta phải luôn có những tác phẩm nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay về lịch sử dân tộc, về những người anh hùng, những tấm gương yêu nước đã có trong quá khứ”.
Điện ảnh Việt Nam đã từng rất thành công với đề tài chiến tranh trong suốt những thập kỷ 1960, 1970, 1980 với rất nhiều những đạo diễn, diễn viên đã tạo dựng được tên tuổi của mình trong lòng công chúng. Nhưng cũng phải thấy rằng, những thành công này cũng rõ ràng là thách thức không nhỏ cho những đạo diễn hôm nay khi tiếp tục khai thác đề tài chiến tranh.
Sự thành công của những bộ phim gần đây như Đừng đốt hay Mùi cỏ cháy khẳng định rõ ràng, những năm tháng chiến đấu gian khổ của dân tộc vẫn là nguồn cảm hứng vô tận, với rất nhiều số phận và câu chuyện thực sự vẫn chưa được khai thác để đến được với khán giả. Nếu thực hiện tốt, đó sẽ là những tác phẩm điện ảnh hấp dẫn hơn rất nhiều so với những câu chuyện nhảm, đang được đưa lên màn ảnh rộng ngày một nhiều trong thời gian qua.