Khi nói đến việc làm mọi thứ trong cuộc sống của mình, mức độ động lực và hứng thú có thể tăng và giảm một cách tự nhiên với mỗi người. Nhưng nếu bạn đạt đến một điểm mà bạn không thể cảm thấy bất kỳ niềm vui nào, thì bạn có thể đang trải qua một thứ gọi là anhedonia.
Vậy, anhedonia là gì?
Một thuật ngữ Hy Lạp dịch theo nghĩa đen là "không có niềm vui", anhedonia là một triệu chứng phổ biến của bệnh trầm cảm và các rối loạn sức khỏe tâm thần khác. Nó cũng có thể phát triển do sống chung với một căn bệnh nghiêm trọng hoặc mãn tính, bao gồm cả COVID kéo dài.
Cùng với việc không thể cảm nhận được khoái cảm, các dấu hiệu khác của chứng anhedonia bao gồm việc một ai đó không còn muốn tham gia các hoạt động chung, rút lui khỏi xã hội và mất ham muốn tình dục.
Bộ não phải làm gì khi gặp triệu chứng này?
Các nghiên cứu trước đây cho thấy hoạt động giảm ở trung tâm khen thưởng của não ở những người mắc chứng anhedonia. Nhưng cần phải nghiên cứu thêm và Tiến sĩ tâm lý học kiêm nhà nghiên cứu của Viện Black Dog, Tiến sĩ Alexis Whitton đang làm điều đó.
Tiến sĩ Whitton nói: "Để phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả hơn, chúng ta cần hiểu những khía cạnh nào của quá trình xử lý phần thưởng trở nên tồi tệ ở anhedonia. Đồng thời, xem xét khía cạnh nào chúng ta có thể nhắm mục tiêu điều trị để thúc đẩy kết quả điều trị được cải thiện".
Hiện tại, thuốc chống trầm cảm thông thường không có xu hướng hoạt động tốt đối với những người bị trầm cảm với anhedonia, so với những người bị trầm cảm không có anhedonia.
Tiến sĩ Whitton cho biết: "Chương trình nghiên cứu này sẽ là chương trình đầu tiên xác định liệu các rối loạn xử lý phần thưởng có dự đoán được sự khởi đầu và quá trình của chứng anhedonia hay không".
Phải làm gì nếu bạn nghĩ mình mắc chứng anhedonia?
Do mối quan hệ của triệu chứng này với các tình trạng sức khỏe tâm thần khác, bước đầu tiên bạn nên gặp bác sĩ để thảo luận về bất kỳ vấn đề sức khỏe nào có thể khiến bạn gặp phải chứng anhedonia.
Các chiến lược khác có thể giúp bạn nếu bạn mắc phải chứng này bao gồm:
1. Luyện tập thể dục đều đặn
Kết quả của một nghiên cứu năm 2022 cho thấy rằng tập thể dục trong 30 phút giúp giảm các triệu chứng anhedonia trong ít nhất 75 phút sau khi tập luyện. Quan trọng hơn, theo một nghiên cứu mới của Úc, hoạt động thể chất có hiệu quả gấp 1,5 lần để kiểm soát trầm cảm so với tư vấn hoặc thuốc hàng đầu.
2. Bổ sung vitamin D
Gần một phần tư người Úc trưởng thành bị thiếu vitamin D, một sự thiếu hụt có liên quan đến việc tăng nguy cơ trầm cảm. Một nghiên cứu của Đại học South Australia cũng cho thấy mức độ thấp có thể gây viêm mãn tính, điều mà nghiên cứu khác cho thấy góp phần gây ra chứng anhedonia ở phụ nữ.
Tiến sĩ Ang Zhou, người đứng đầu nghiên cứu của Đại học South Australia, cho biết: "Nghiên cứu này đã kiểm tra các protein phản ứng vitamin D và C, và tìm thấy mối quan hệ một chiều giữa lượng vitamin D thấp và lượng protein phản ứng C cao".
"Tăng cường vitamin D ở những người bị thiếu hụt có thể làm giảm chứng viêm mãn tính, giúp họ tránh được một số bệnh liên quan".
3. Ưu tiên giấc ngủ
Theo một nghiên cứu năm 2020, có thể có mối liên hệ giữa việc thiếu ngủ và chứng mất ngủ ở thanh thiếu niên. Để thường xuyên có một giấc ngủ ngon, hãy thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày – ngay cả vào cuối tuần và bất kể bạn đi ngủ lúc mấy giờ.
Trên thực tế, thời gian thức dậy chứ không phải giờ đi ngủ của bạn điều chỉnh đồng hồ sinh học của bạn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!