Lần đầu tiên người dân tự biết cách đo mức độ thu hút carbon từ các loài cây khác nhau trong rừng ngập mặn, tạo ra nền móng cơ bản mang tính khoa học để Cục Lâm nghiệp đưa ra hướng dẫn cách đo carbon trong rừng ngập mặn cho toàn quốc. Với sự tham gia tích cực của cộng đồng, số vụ vi phạm pháp luật về lâm nghiệp giảm đáng kể trong khi thu nhập bình quân của các hộ gia đình dựa vào sinh kế liên quan đến rừng ngập mặn tăng rõ rệt.
Đây là những kết quả nổi bật được chia sẻ tại lễ tổng kết dự án "Tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu của cộng đồng ven biển thuộc đồng bằng sông Cửu Long - giai đoạn 1" diễn ra ngày 22/11 tại thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng.
Lễ tổng kết dự án "Tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu của cộng đồng ven biển thuộc đồng bằng sông Cửu Long - giai đoạn 1" có sự tham gia của đông đảo khách mời
Dự án "Tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu của cộng đồng ven biển thuộc đồng bằng sông Cửu Long - giai đoạn 1" (gọi tắt là B4) được Bộ Bảo vệ Khí hậu, Môi trường và Sáng tạo của Cộng hòa Áo (BMK) thông qua Tổ chức Bánh mỳ cho thế giới cùng ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (ActionAid) đồng tài trợ. Đơn vị thực hiện là Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) và UBND Thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng. Dự án hướng tới việc giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, nâng cao khả năng chống chịu và thích ứng của các cộng đồng ven biển tại Sóc Trăng.
Sau 2,5 năm thực hiện dự án, từ tháng 6/2022 - tháng 11/2024, đã có 105 ha rừng ngập mặn được trồng và cải tạo với tỷ lệ sống của cây trồng mới rất cao - đạt 95%; tỷ lệ hấp thu carbon của cây rừng tăng 22,8%; 1.400 hộ gia đình đã được tiếp cận rừng ngập mặn hợp pháp và ngắn hạn 1 năm để bảo vệ rừng và phát triển sinh kế dưới rừng, nhờ đó, thu nhập trung bình tăng 40%; số vụ vi phạm pháp luật về lâm nghiệp giảm 85,7% .
Ở cấp quốc gia, dự án đã phối hợp với Viện sinh thái rừng và Môi trường, Trường Đại học Lâm nghiệp trong việc xây dựng phương pháp đo đếm carbon rừng ngập mặn. Trong đó, cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong giám sát mức độ phát triển của cây rừng và cập nhật dữ liệu đầu vào cho quá trình tính toán hấp thụ carbon, biến một công việc tưởng chừng khó khăn chỉ có các nhà khoa học mới làm được thành công việc mà mỗi người dân đều có thể làm tốt và làm chủ được quá trình này.
Từ nghiên cứu của dự án, Cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã xây dựng và ban hành hướng dẫn kỹ thuật điều tra, đo đếm carbon rừng ngập mặn theo Quyết định số 316/QĐ-LN-SXLN ngày 29/10/2024. Đây là hướng dẫn chuyên môn đầu tiên về lĩnh vực này được ban hành và áp dụng trên phạm vi toàn quốc.
Phát biểu tại lễ tổng kết dự án, ông Trần Văn Khiêm - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng - nhấn mạnh: "Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động mạnh mẽ đến đời sống của người dân, đặc biệt là các cộng đồng ven biển, dự án này không chỉ có ý nghĩa về mặt khoa học mà còn mang lại những lợi ích thiết thực về sinh kế, xã hội và môi trường, hướng tới phát triển bền vững".
Ông Trần Văn Khiêm - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng - phát biểu tại buổi lễ
Dự án giúp bảo vệ và tăng cường khả năng hấp thụ khí CO2 của rừng phòng hộ tại 3 xã trên địa bàn thị xã Vĩnh Châu thông qua nỗ lực chung của cộng đồng và chính quyền địa phương; cải thiện sinh kế của cộng đồng sinh sống trong các vùng đệm thông qua khoán rừng cho người dân để nuôi trồng thủy sản theo hướng bền vững và thân thiện với môi trường.
Theo ông Trần Văn Khiêm, kết quả dự án đã góp phần thực hiện các mục tiêu chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của tỉnh trên lĩnh vực lâm nghiệp giai đoạn 2021 - 2030 và tầm nhìn đến 2050; mục tiêu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, nuôi trồng thủy sản vùng ven biển, hỗ trợ cộng đồng thích ứng với biến đổi khí hậu, tăng giá trị sản xuất, cải thiện thu nhập dưới tán rừng cho người dân ven biển, từ đó góp phần thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu về tăng trưởng xanh, giảm phát thải khí nhà kính thông qua phát triển rừng và khôi phục và bảo vệ hệ sinh thái rừng ven biển; góp phần tăng độ che phủ rừng vào năm 2025 và 2030 đạt trên 3%.
Các cá nhân nhận giấy khen vì đóng góp tích cực vào dự án
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài chính tỉnh Sóc Trăng, UBND huyện Vĩnh Châu tặng hoa tri ân các nhà tài trợ dự án
Ông Tạ Việt Anh - Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ AFV - cho biết: "Kết quả dự án có được là do cộng đồng đã được nâng cao nhận thức cũng như năng lực trong công tác trồng rừng, bảo vệ rừng một cách bài bản và có trách nhiệm. Và từ đó, chính cộng đồng cũng được hưởng những lợi ích rất thiết thực và ngọt ngào mà rừng đã mang lại cho họ thông qua các mô hình sinh kế thành công như nuôi ong, các sản phẩm đặc sản của địa phương từ sản vật của rừng như mắm tép, muối ba khía, khô cá, khô tôm… giúp cộng đồng cải thiện sinh kế, từ đó thêm yêu rừng, gắn bó với rừng".
Ông Tạ Việt Anh - Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ AFV - phát biểu tại sự kiện
Chia sẻ về quá trình tham gia dự án ngay từ những ngày đầu, chị Kim Thị Điệp, thành viên Tổ bảo vệ rừng ấp Trà Sết, xã Vĩnh Hải, Vĩnh Châu, Sóc Trăng cho biết: "Ban đầu, mình tham gia trồng rừng ngập mặn, sau thấy mọi người đo carbon, mình thích quá nên cũng xin tham gia. Vậy là vừa trồng rừng, vừa đo carbon rừng. Muốn đo được phải làm rất nhiều bước, đo nhiều lớp nhưng rất thích. Bà con ở đây ai cũng rất mừng khi người dân ven biển có thể tự đo đếm được carbon, lại có tiềm năng bán tín chỉ carbon rừng ra thế giới".
Dự án "Tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu của cộng đồng ven biển thuộc đồng bằng sông Cửu Long - giai đoạn 1" đã khép lại, giai đoạn 2 sẽ sớm triển khai trong thời gian tới
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!