Ngày 21/5, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) phối hợp với Trường Đại học Luật và Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học lý luận, thực tiễn về chứng chỉ hành nghề và đạo đức nhà giáo.
3 vấn đề cốt lõi
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng, Luật Nhà giáo được đặt vấn đề nghiên cứu từ 10 năm nay. Giai đoạn 2015-2020 đã có đề tài cấp Nhà nước nghiên cứu về Luật Nhà giáo.
2 năm qua, với sự chủ trì của Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý (Bộ GD&ĐT) và sự hỗ trợ giúp đỡ của các chuyên gia, các nhà khoa học, Bộ đã tổ chức hàng trăm cuộc hội thảo, hội nghị, tọa đàm về nhà giáo.
Hồ sơ, văn bản trình Chính phủ, Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội đều khẳng định: Thứ nhất, các cấp, cơ quan, nhà khoa học, chuyên gia đều thống nhất cần thiết phải ban hành Luật Nhà giáo;
Thứ hai, về quan điểm ban hành Luật Nhà giáo, ngoài những nguyên tắc bất biến bám sát vào chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước đề cao vị trí, vai trò của nhà giáo thì nguyên tắc cốt yếu nhất của lần này là, ban hành luật để chúng ta tạo điều kiện tối đa, tốt nhất nhằm phát triển đội ngũ nhà giáo cả về số lượng, chất lượng, phẩm chất và năng lực.
Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng phát biểu tại hội thảo
Ở nhiều nước, chứng chỉ hành nghề cho nhà giáo là một yêu cầu bắt buộc
Nhấn mạnh nhà giáo đóng vai trò vô cùng quan trọng trong xã hội và có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều khía cạnh phát triển của một quốc gia, PGS.TS Lê Thái Hưng Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: Ở nhiều quốc gia trên thế giới, chứng chỉ hành nghề cho nhà giáo là một yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo rằng các giáo viên, giảng viên đủ điều kiện và có đủ năng lực, phẩm chất để giảng dạy.
Các cơ quan cấp phép yêu cầu các ứng viên phải hoàn thành một chương trình đào tạo giáo viên được công nhận, vượt qua các kỳ thi về kỹ năng cơ bản và chuyên môn, và thường xuyên cập nhật kiến thức để duy trì chứng chỉ qua các khóa đào tạo nâng cao. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng giáo dục mà còn bảo vệ quyền lợi của người học bằng cách đảm bảo rằng họ được giáo dục bởi những người có trình độ chuyên môn cao và đạo đức nghề nghiệp. Việc tuân thủ những yêu cầu này cũng giúp tăng cường niềm tin của xã hội vào hệ thống giáo dục và hỗ trợ sự phát triển chuyên nghiệp của giáo viên.
Nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, có căn cứ khoa học, phù hợp với thực tiễn
"Tại Việt Nam, việc đưa ra quy định bắt buộc về cấp chứng chỉ hành nghề nhà giáo sẽ là một thay đổi căn bản góp phần đảm bảo chất lượng đội ngũ nhà giáo viên, về cả kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ và phẩm chất đạo đức nghề nghiệp", PGS.TS Lê Thái Hưng nhận định.
Các đại biểu chia sẻ ý kiến tại hội thảo.
Liên quan đến vấn đề đạo đức nhà giáo, GS.TS Phạm Hồng Thái, Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng cần có những điều chỉnh thống nhất về đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo, quy định đạo đức nghề nghiệp của mọi nhà giáo cả khu vực công, khu vực tư và được áp dụng đối với cả nhà giáo nước ngoài làm việc ở các cơ sở giáo dục của Việt Nam, cơ sở giáo dục của nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam. Không phân biệt đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo ở các cấp học.
Đồng tình với các ý kiến cho rằng cần phải có chứng chỉ hành nghề nhà giáo, theo TSKH Phạm Đỗ Nhật Tiến, trên thế giới, một lĩnh vực nào đó trở thành một nghề thì đó là bước chuyển rất quan trọng cho một khái niệm. Để một việc làm trở thành một nghề thì đội ngũ phải được đào tạo ở trình độ đại học, phải có bộ quy tắc về đạo đức nghề nghiệp, phải có chứng chỉ hành nghề và có tổ chức nghề nghiệp.
Khi công bố dạy học là một nghề thì đương nhiên sẽ đẩy vị thế của việc dạy học đi lên và buộc nhà giáo phải có chứng chỉ hành nghề. Vì vậy, muốn dạy học, nhà giáo cần có chứng chỉ hành nghề. "Điều này khẳng định, nghề giáo không phải là một hoạt động nghiệp dư nữa mà là một hoạt động chuyên nghiệp và giáo viên trở thành một nhà giáo chuyên nghiệp", TSKH Phạm Đỗ Nhật Tiến nêu quan điểm.
Nhiều ý kiến góp ý cho dự thảo Luật Nhà giáo được trao đổi tại hội thảo.
Trao đổi tại hội thảo, PGS.TS Hoàng Thị Kim Quế - Trường ĐH Luật (ĐH Quốc gia Hà Nội) nhìn nhận, đã là nghề, cần có chứng chỉ hành nghề; nhà giáo cũng không ngoại lệ. "Có chứng chỉ cũng là để an toàn cho nhà giáo" - PGS.TS Hoàng Thị Kim Quế nhấn mạnh và cho rằng, vấn đề này cần được luật hóa.
Đồng quan điểm, GS.TS Phạm Hồng Thái – Trường ĐH Luật (ĐH Quốc gia Hà Nội) nêu quan điểm, chứng chỉ hành nghề sẽ nâng đỡ phát triển nhà giáo và thuận lợi hơn cho việc tuyển dụng viên chức giáo viên.
Ở Thái Lan, dù bác sĩ Việt Nam có tay nghề giỏi đến đâu nhưng nếu không có chứng chỉ hành nghề thì họ cũng không có "động" vào bệnh nhân, GS.TS Phạm Hồng Thái viện dẫn. Từ thực tế này cho thấy sự cần thiết phải có chứng chỉ hành nghề đối với nhà giáo. Muốn vậy phải đưa vào trong Luật Nhà giáo.
Phải có nội dung về đạo đức nghề nghiệp thì mới ra được Luật Nhà giáo, GS.TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc – nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) nêu quan điểm và cho rằng, không phải ngẫu nhiên nhà giáo được xã hội tôn vinh. Do vậy, nhà giáo muốn hành nghề phải có đạo đức nghề nghiệp.
Tới đây, nếu luật được Quốc hội thông qua; trong đó có chứng chỉ hành nghề thì cũng cần tính đến một thông tư hướng dẫn, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng lưu ý.
Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học đã trao đổi, thảo luận các vấn đề xung quanh hai nội dung là chứng chỉ hành nghề và đạo đức nhà giáo liên quan đến quy định pháp luật, cơ quan có thẩm quyền cấp chứng chỉ hành nghề giáo viên, quy định về đạo đức nhà giáo, kinh nghiệm và bài học quốc tế…
Đánh giá cao ý nghĩa hội thảo cũng như tinh thần xây dựng của các chuyên gia, nhà khoa học, Thứ trưởng Bộ GDĐT Phạm Ngọc Thưởng nhận định: Luật Nhà giáo là vấn đề mới, khó, phức tạp nên cần phát huy trí tuệ của các chuyên gia, nhà khoa học và mọi tầng lớp trong xã hội.
Về chứng chỉ hành nghề, Thứ trưởng nhấn mạnh: Các chuyên gia tại hội thảo khẳng định phải có và cần chuyên nghiệp hóa chứng chỉ hành nghề nhà giáo. Các ý kiến tại hội thảo đã nêu rõ, tất cả tựu chung lại để phát triển đội ngũ giáo viên và phát triển ở 5 yếu tố quan trọng nhất gồm: công tác quản lý phát triển, cơ sở đào tạo giáo viên phát triển, cơ sở giáo dục sử dụng giáo viên phát triển, bản thân nhà giáo phát triển và học sinh phát triển.
Đối với đạo đức nhà giáo, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng chia sẻ, ngoài đạo đức của một công dân, một viên chức bình thường thì cần có những đặc trưng riêng của ngành nghề. Đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo vừa là tôn vinh, trách nhiệm và tạo nên vị thế của nhà giáo.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!