Trong dòng chảy hối hả của nền kinh tế toàn cầu, hình ảnh những kiện hàng từ khắp nơi trên thế giới cập bến Việt Nam qua các dịch vụ chuyển phát nhanh đã trở nên quen thuộc. Tuy nhiên, đằng sau mỗi gói hàng nhỏ bé là một chuỗi quy trình thuế phí và thủ tục hải quan phức tạp. Việc Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 113/2025/TT-BTC quy định về biên lai thu thuế hàng hóa xuất nhập khẩu, phí hải quan và lệ phí quá cảnh không chỉ đơn thuần là thay đổi một văn bản pháp lý, mà là một bước đi chiến lược nhằm chuẩn hóa toàn bộ hạ tầng chứng từ trong lĩnh vực logistics.
Từ áp lực thanh toán hộ đến bài toán minh bạch hóa chứng từ của doanh nghiệp bưu chính
Hãy hình dung một kịch bản tại một doanh nghiệp chuyển phát nhanh quốc tế lớn: Mỗi ngày, đơn vị này xử lý hàng chục nghìn kiện hàng nhỏ lẻ từ các sàn thương mại điện tử. Để đảm bảo hàng hóa đến tay khách hàng đúng hẹn, doanh nghiệp thường phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế và phí hải quan thay cho chủ hàng. Với quy định cũ, việc quản lý hàng núi biên lai giấy, đối chiếu dòng tiền và hoàn thiện hồ sơ hoàn thuế/khấu trừ cho từng khách hàng là một áp lực khổng lồ đối với bộ phận tài chính. Chỉ cần một sai sót nhỏ trong việc lập hoặc lưu trữ biên lai, rủi ro pháp lý và tổn thất tài chính là điều khó tránh khỏi.
Quy định mới tại Thông tư 113/2025/TT-BTC đã trực diện giải quyết bài toán này bằng cách áp dụng công nghệ số vào công tác quản lý biên lai. Theo đó, các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính quốc tế, chuyển phát nhanh quốc tế khi nộp thuế thay cho chủ hàng sẽ thực hiện theo các nguyên tắc lập, quản lý và sử dụng biên lai điện tử một cách thống nhất. Điểm cốt lõi của thông tư lần này chính là việc đồng bộ hóa dữ liệu thông qua Cổng thông tin điện tử của Cục Hải quan. Mọi giao dịch từ đăng ký sử dụng biên lai điện tử đến thông báo phát hành đều phải tuân thủ nghiêm ngặt theo các quy định về giao dịch điện tử và kế toán, giúp loại bỏ hoàn toàn tình trạng trùng lặp số biên lai hoặc chứng từ không hợp lệ.
Điểm cốt lõi của thông tư lần này chính là việc đồng bộ hóa dữ liệu thông qua Cổng thông tin điện tử của Cục Hải quan.
Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, việc thay thế Thông tư 178/2011/TT-BTC bằng Thông tư 113/2025/TT-BTC được xem là một bước "thay máu" cần thiết. Quy định cũ sau 14 năm vận hành đã bộc lộ nhiều điểm chưa tương thích với sự phát triển của công nghệ và quy mô giao dịch điện tử hiện nay. "Với khung pháp lý mới, các tổ chức được ủy nhiệm thu phí hải quan, lệ phí hàng hóa và phương tiện quá cảnh sẽ có một hành lang an toàn để hoạt động, giúp rút ngắn thời gian thông quan và tối ưu hóa chi phí vận hành cho cả cơ quan quản lý lẫn doanh nghiệp", Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội nhấn mạnh.
Lộ trình chuyển đổi an toàn cho doanh nghiệp
Một trong những điểm nhấn quan trọng của thông tư này chính là sự phân định rõ ràng trách nhiệm của cơ quan Hải quan trong việc giám sát và hỗ trợ doanh nghiệp. Để đảm bảo tính minh bạch, Chi cục Hải quan khu vực có nhiệm vụ cập nhật thông tin phát hành biên lai lên trang thông tin điện tử của ngành. Đối với các biên lai đặt in hoặc tự in, quy trình thông báo phát hành cũng được siết chặt với thời hạn 10 ngày làm việc trước khi bán hoặc cấp lần đầu. Sự giám sát này giúp thị trường tránh được các rủi ro về biên lai giả hoặc các hành vi gian lận thuế phí trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.
Một hệ thống biên lai chuẩn xác, dễ dàng kiểm chứng là "giấy thông hành" quan trọng để Việt Nam thu hút thêm các ông lớn thương mại điện tử toàn cầu đặt tổng kho và trung tâm trung chuyển.
Từ góc nhìn vĩ mô, TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng, Thông tư 113/2025/TT-BTC là một mảnh ghép hoàn hảo cho bức tranh chuyển đổi số quốc gia. Khi biên lai thu thuế và phí hải quan được số hóa hoàn toàn, việc tra cứu và đối soát sẽ trở nên tức thời. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của chủ hàng - những người trực tiếp chịu thuế phí, mà còn giúp các doanh nghiệp bưu chính nâng cao uy tín với khách hàng quốc tế. Một hệ thống biên lai chuẩn xác, dễ dàng kiểm chứng là "giấy thông hành" quan trọng để Việt Nam thu hút thêm các ông lớn thương mại điện tử toàn cầu đặt tổng kho và trung tâm trung chuyển.
Để lộ trình có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 diễn ra suôn sẻ, lãnh đạo Cục Hải quan khuyến nghị, các doanh nghiệp cần chủ động rà soát lại hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin. Việc đăng ký sử dụng biên lai điện tử qua cổng thông tin của Cục Hải quan cần được thực hiện sớm để tránh các tắc nghẽn kỹ thuật trong giai đoạn chuyển giao. Đồng thời, đội ngũ nhân sự kế toán cần được đào tạo lại về các nội dung biên lai và nguyên tắc tạo lập mới để đảm bảo tính tuân thủ tuyệt đối.
Thông tư 113/2025/TT-BTC không chỉ dừng lại ở việc quản lý những con số, mà còn là cam kết của ngành Tài chính trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp. Khi những rào cản về thủ tục biên lai được dỡ bỏ, dòng chảy hàng hóa sẽ trở nên thông suốt hơn, góp phần đưa Việt Nam trở thành một mắt xích quan trọng và minh bạch hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây chính là nền tảng bền vững để phát triển kinh tế di sản và kinh tế số mà chúng ta đang hướng tới./.
Bình luận (0)