Cuộc sống thường ngày tại Tehran khi Iran đang phải chịu các lệnh trừng phạt và sự cô lập từ phương Tây (Ảnh: AFP)
Nghị quyết này yêu cầu Iran "khẩn trương" cung cấp thông tin về tình trạng kho uranium làm giàu và các cơ sở hạt nhân bị tấn công, đồng thời cho phép cơ quan này tiếp cận để xác minh. Nghị quyết được thông qua tại phiên họp kín tại Vienna, với 19 phiếu ủng hộ, 3 phiếu chống và 12 phiếu trắng; Nga, Trung Quốc và Niger bỏ phiếu phản đối.
Nghị quyết chủ yếu nhằm gia hạn và điều chỉnh nhiệm vụ của IAEA trong giám sát chương trình hạt nhân Iran. Tuy nhiên, văn bản nhấn mạnh Tehran phải nhanh chóng trả lời các câu hỏi còn tồn đọng và tạo điều kiện cho việc thanh sát, sau các cuộc không kích do Israel và Mỹ tiến hành hồi tháng 6.
Mỹ, Anh, Pháp và Đức trong tuyên bố gửi Hội đồng IAEA nhấn mạnh: "Iran phải giải quyết ngay các vấn đề liên quan cơ chế đảm bảo an toàn, cho phép tiếp cận, cung cấp câu trả lời và khôi phục các hoạt động giám sát để IAEA hoàn thành nhiệm vụ và khôi phục lòng tin".
IAEA cho biết Iran đến nay vẫn chưa cho phép thanh sát các cơ sở hạt nhân bị tấn công, trong đó có 3 nhà máy làm giàu uranium đang hoạt động tại thời điểm xảy ra không kích. Cơ quan này cảnh báo việc đối chiếu số liệu về kho uranium làm giàu - bao gồm lượng uranium tinh sạch tới 60% độ tinh khiết, mức sát ngưỡng vũ khí - đã bị chậm trễ nghiêm trọng và cần được giải quyết ngay.
Theo ước tính của IAEA, vào thời điểm Israel mở cuộc tấn công ngày 13/6, Iran có khoảng 440,9 kg uranium làm giàu tới 60% - đủ để tiếp tục làm giàu thành lượng vật liệu có thể sử dụng cho khoảng 10 vũ khí hạt nhân nếu đạt tới mức 90%. Tuy nhiên, Iran khẳng định chương trình hạt nhân của mình phục vụ mục đích hòa bình và có thể làm giàu "ở bất kỳ mức độ nào cần thiết".
Bên trong một cơ sở hạt nhân của Iran (Ảnh minh họa: IRNA/TTXVN)
Trước bỏ phiếu, Iran cảnh báo nghị quyết sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới hợp tác với IAEA. Sau khi nghị quyết được thông qua, Đại sứ Iran tại IAEA, ông Reza Najafi, tuyên bố: "Nghị quyết này sẽ có những hệ quả riêng. Chúng tôi sẽ thông báo sau". Tehran ngay sau đó cho biết chính thức hủy bỏ thỏa thuận đạt được với IAEA tại Cairo hồi tháng 9 về việc nối lại hoạt động thanh sát.
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng, Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi tiếp tục kêu gọi Iran tuân thủ nghĩa vụ và cho phép tiếp cận các cơ sở bị tấn công. Ông cho biết IAEA phải được vào những địa điểm này để thực hiện đầy đủ nhiệm vụ giám sát.
Quan hệ Iran - IAEA nhiều năm qua liên tục căng thẳng, đặc biệt sau cuộc xung đột kéo dài 12 ngày với Israel hồi tháng 6. Việc Anh, Pháp và Đức kích hoạt cơ chế khôi phục trừng phạt của Liên hợp quốc năm 2025 cũng khiến Tehran đình chỉ việc thực thi thỏa thuận Cairo.
Dù vậy, 3 cường quốc châu Âu cho biết vẫn muốn giữ cánh cửa ngoại giao mở với Iran. Tổng thống Mỹ Donald Trump trong phát biểu mới nhất cũng nói Washington "sẵn sàng đối thoại" nhằm tìm kiếm giải pháp cho hồ sơ hạt nhân Iran - vấn đề trở nên phức tạp hơn kể từ khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân JCPOA năm 2018.
Bình luận (0)