Theo 4 bản phán quyết của 2 cấp tòa án Dân Sự và tòa Hình Sự tại Genova và Napoli, Italy, toàn bộ các container hạt điều nghi bị lừa đảo tại Italy đã được trả lại quyền sở hữu cho các doanh nghiệp Việt. Đến thời điểm này, có thể khẳng định, các doanh nghiệp Việt toàn thắng trong vụ lừa tranh chấp thương mại 74 container hạt điều bán sang châu Âu.
Trong tổng số 74 container xuất khẩu sang Italy, ngay sau khi các doanh nghiệp phát hiện các dấu hiệu bất thường, 39 container còn bộ chứng từ gốc đã được đưa về Việt Nam, hoặc bán luôn cho các nước khác, hoặc bán vào thị trường Italy. 35 container mất bộ chứng từ gốc.
Dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng, sự nỗ lực của các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và luật sư, đến ngày 16/6, Cảnh sát Kinh tế - Tài chính Napoli và Cảnh sát Quân đội cảng Genova (Italy) đã ra quyết định trả 2 container cuối cùng cho doanh nghiệp Việt. Như vậy cho đến nay, toàn bộ 100 container hạt điều đều đã được trả lại quyền sở hữu cho các doanh nghiệp Việt.
Chế biến hạt điều xuất khẩu. (Ảnh: TTXVN)
"Chúng tôi khẳng định đây là một chiến thắng vô tiền khoáng hậu trong thời gian rất ngắn là 3 tháng. Thường những vụ việc như thế này sẽ mất từ 1 - 3 năm. Tòa án đã tuyên hủy vô hiệu toàn bộ 35 bộ chứng từ của doanh nghiệp Việt Nam đã bị đánh tráo mất. Như vậy bất kỳ ai đang có 35 bộ chứng từ này cũng không có quyền tranh chấp lấy hàng với các doanh nghiệp Việt Nam. Các hãng tàu phải trả lại hàng ngay cho các doanh nghiệp Việt Nam mà không được phép yêu cầu đặt cọc", Luật sư Davide Gallasso, Văn phòng luật sư Davide Gallasso và cộng sự, cho biết.
Cũng theo Luật sư Davide Gallasso, mấu chốt trong vụ việc này là kẻ xấu lợi dụng thời điểm hàng tồn nhiều do dịch bệnh và lễ Tết của Việt Nam, mua nhiều hàng cùng một lúc của nhiều doanh nghiệp. Các doanh nghiệp bán hàng tin tưởng hoàn toàn vào môi giới, bỏ qua bước đánh giá tín nhiệm của người mua, ký kết các hợp đồng theo mẫu có sẵn của người mua hoặc của bên môi giới.
"Thường các hợp đồng kiểu này đã được cài cắm rất nhiều điều khoản có lợi cho người mua hoặc môi giới. Bất lợi sẽ nằm hoàn toàn về phía người bán. Trong khi đó điều khoản thanh toán nhờ bên thứ 3 thu hộ qua nhiều cấp lòng vòng. Sơ hở này đã để cho kẻ xấu đánh tráo chiếm dụng chứng từ gốc, chiếm quyền kiểm soát lô hàng", Luật sư Davide Gallasso, Văn phòng luật sư Davide Gallasso và cộng sự, cho biết thêm.
Dù đã lấy lại được quyền kiểm soát toàn bộ container hàng, nhưng tổn thất đối với các doanh nghiệp Việt là rất lớn khi phải chi trả chi phí lưu kho bãi, bảo quản hàng hóa, phí thuê luật sư, cước tàu vận chuyển hàng từ Italia đi các nơi… Theo Thương vụ Việt Nam tại Italy, đây sẽ là một bài học lớn cho các nhà xuất khẩu, cần phải tìm hiểu kỹ thông tin của đối tác khi thực hiện các giao dịch thương mại quốc tế.
"Các doanh nghiệp chúng ta chỉ kiểm tra sơ qua trên Internet như Google và vào bản đồ để biết địa chỉ nằm ở đâu... trong khi nhiều doanh nghiệp đăng ký địa chỉ ở nơi đồng không mông quạnh", ông Nguyễn Đức Thanh, Tham tán Công sứ Thương vụ, Đại sứ quán Việt Nam tại Italy, cho hay.
Qua sự việc trên, luật sư khuyến cáo, các doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu hàng hóa, cần lựa chọn phương thức thanh toán an toàn, tìm hiểu kỹ đối tác nhập khẩu; đồng thời, nên chủ động trong việc thuê tàu vận chuyển, nghĩa là xuất khẩu theo hình thức điều kiện CNF hoặc CIF. Bởi lẽ việc chúng ta chủ động thuê tàu là đã có quyền kiểm soát chứng từ gốc và hàng hóa tốt hơn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!