Ảnh minh họa.
Tại cuộc họp chiều 6/8 giữa Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương và các Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh lúa gạo đã có ý tưởng và thống nhất cao việc đề xuất thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia.
Hội đồng này sẽ đóng vai trò như một diễn đàn để các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, nhà khoa học và người nông dân cùng nhau bàn bạc, thống nhất đưa ra những quyết sách quan trọng liên quan đến ngành lúa gạo tại những thời điểm và tình huống khác nhau.
Dự kiến, hội đồng sẽ có nhiệm vụ nghiên cứu đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chủ trương, chiến lược, cơ chế, chính sách tạo môi trường pháp lý minh bạch, hiệu quả, đảm bảo ổn định và phát triển thị trường; thúc đẩy phát triển ngành hàng lúa gạo toàn diện, góp phần đảm bảo anh sinh xã hội và an ninh lương thực quốc gia;
Phát triển sản xuất, xuất khẩu hướng tới mục tiêu bền vững thông qua nghiên cứu, rà soát để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hoặc đề xuất các Bộ, ngành ban hành việc bổ sung, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ chế, chính sách hiện hành; tổ chức khảo sát, nghiên cứu hệ thống sản xuất, kinh doanh ở trong nước và ngoài nước về ngành hàng lúa gạo.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan chia sẻ về ý tưởng thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia. Ảnh: PLO.
Sản xuất và xuất khẩu lúa gạo thuận lợi, song theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, các khung pháp lý hiện nay đang bộc lộ nhiều vấn đề cần xem xét, sửa đổi, bổ sung khi chưa tạo ra được những động lực đủ mạnh và một môi trường thuận lợi cho người sản xuất và các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo.
Thông tin, số liệu liên quan không đầy đủ, xác thực, kịp thời và không phản ánh đúng thực tế gây khó khăn cho điều hành, quản lý sản xuất, xuất khẩu gạo trong những thời điểm nhạy cảm.
Bên cạnh đó, ngành lúa gạo cũng còn một số hạn chế như sản xuất chưa theo quy hoạch dẫn đến dư thừa cục bộ ảnh hưởng đến người sản xuất; Thu nhập người nông dân trồng lúa còn thấp, đời sống của một số bộ phận còn khó khăn.
Cùng đó là thách thức về biến đổi khí hậu, thị trường trong nước và thế giới diễn biến nhanh, xu thế tiêu dùng thay đổi, nhiều nguồn tài nguyên suy giảm, nhất là tài nguyên nước.
Vì vậy, Bộ trưởng Hoan cho rằng: "Để đa dạng sản phẩm, thị trường, đa dạng nguồn thu nhập cho người trồng lúa và vùng sản xuất lúa, nâng cao khả năng chống chịu biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính và đóng góp cho bảo vệ môi trường, bảo vệ và sử dụng hiệu quả tài tài nguyên, rất cần một cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các Bộ, ngành, địa phương trong việc điều phối các hoạt động chung ngành lúa gạo".
Cùng chung quan điểm, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết Việt Nam là một trong số ít quốc gia được xem là cường quốc xuất khẩu gạo. Nhưng sản xuất mặt hàng này còn manh mún, xuất khẩu phụ thuộc vào các thị trường truyền thống. Doanh nghiệp chưa chủ động nguồn nguyên liệu đầu vào, gặp khó trong giao dịch. Chưa kể, tại một số thị trường khó tính, gạo Việt Nam có "chỗ đứng" nhưng doanh nghiệp không duy trì được thành tựu, tự đánh mất bạn hàng.
Do đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng cần thiết có một cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương như Hội đồng Lúa gạo quốc gia.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh cũng cho rằng, việc thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia là rất cần thiết. Lúa gạo là ngành hàng quan trọng bậc nhất trong kinh tế - xã hội Việt Nam. Không chỉ là kinh tế mà còn là chính trị, văn hóa… cần có cơ chế đặc biệt với ngành hàng này.
Lúa gạo là ngành hàng quan trọng với nông nghiệp Việt Nam. Sản xuất lúa gạo thuận lợi và ổn định trong năm 2023 cũng như 7 tháng đầu năm 2024.
Sản lượng cả năm 2023 đạt 43,5 triệu tấn thóc, tăng 1,9% so với năm 2022, sản lượng lúa thu hoạch tính đến ngày 15/7/2024 khoảng 25 triệu tấn, tăng 2% so với cùng kỳ.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tính toán, năm 2024, sản xuất lúa gạo ước đạt khoảng 43,4 triệu tấn thóc (giảm khoảng 35.000 tấn), trong đó tổng khối lượng cho xuất khẩu ước đạt khoảng 7,6 triệu tấn.
7 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo tiếp tục là điểm sáng, với 5,18 triệu tấn, trị giá 3,27 tỷ USD, tăng 5,8% về lượng và tăng 25,1% về trị giá. Giá xuất khẩu bình quân đạt 632,2 USD/tấn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!