Đã hơn 2 tháng kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra. Về phía Nga, việc xuất khẩu dầu mỏ của nước này đã chịu sự kìm hãm từ chính phủ các nước phương Tây, như một biện pháp trừng phạt kinh tế. Tuy nhiên số liệu thực tế mới được các tổ chức công bố lại cho thấy, kết quả hoàn toàn ngược lại, Nga đã tăng gấp đôi doanh thu dầu mỏ và khí đốt trong 2 tháng qua nhờ vào việc bán nhiên liệu cho Liên minh châu Âu (EU).
Theo phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA), Nga đã thu về được khoảng 62 tỷ Euro từ xuất khẩu dầu, khí đốt và than trong 2 tháng kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột với Ukraine.
Còn về phía EU, khối này đã phải bỏ ra 44 tỷ Euro để mua khí đốt của Nga trong 2 tháng qua.
Công nhân kiểm tra đường ống dẫn dầu của công ty Lukoil tại giếng dầu Imilorskoye ở ngoại ô thành phố Kogalym, Nga. (Ảnh: Reuters)
Nga vẫn đang là quốc gia cung cấp tới 45% lượng khí đốt sang châu Âu. Chính vì vậy, các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Nga lại khiến chính EU lâm vào thế khó, càng cố gắng không nhập khẩu khí đốt của Nga, thì càng đẩy giá khí đốt toàn cầu lên cao hơn.
Xuất khẩu có thể giảm do xung đột, nhưng phía Nga lại có thể yêu cầu giá cao hơn cho dầu và khí đốt của mình khiến doanh thu tăng lên. Những con số đã cho thấy không dễ để ngưng phụ thuộc vào khí đốt từ Nga.
"Những ngành công nghiệp chủ chốt của Đức rất cần năng lượng và khí đốt. Việc ngưng nhập khẩu khí đốt có thể khiến kinh tế Đức phải trả giá bằng GDP. Điều này cũng có thể tác động tới các nền kinh tế khác ở châu Âu, vì Đức là đầu tàu kinh tế của cả khối", Giáo sư Melinda Crane, chuyên gia phân tích chính trị tại DW, nhận định.
Có thể thấy, Nga cũng đang tận dụng triệt để thế chủ động của mình trong việc cung cấp khí đốt bằng cách sẵn sàng ngừng xuất khẩu tới các quốc gia không chịu thanh toán bằng đồng Ruble.
Trong 4 tháng đầu năm 2022, đồng tiền của Nga đã tăng 6,2% so với đồng USD và là đồng tiền duy nhất thế giới làm được điều này.
Mới đây, quyết định ngừng cung cấp khí đốt của Nga tới Ba Lan và Bulgaria cũng khiến châu Âu "đứng ngồi không yên".
Bloomberg đưa tin ít nhất 10 nước châu Âu đã mở tài khoản để trả tiền mua khí đốt Nga bằng đồng Ruble, 4 trong số đó đã bắt đầu thanh toán theo đề xuất của Nga.
Tuy vậy, lợi thế về khí đốt của Nga có thể sẽ giảm đi khi đã bắt đầu những tháng hè nóng nực tại châu Âu.
"Châu Âu vẫn tiếp nhận khí đốt từ Algeria, Na Uy. Nhu cầu về khí đốt trên khắp châu Âu đang giảm mạnh do thời tiết ấm áp lên. Các thành viên EU sẽ có khoảng 6 tháng để chuẩn bị dự trữ khí đốt trước khi mùa lạnh về, ông Michael Stoppard, chuyên gia chiến lược khí đốt toàn cầu, cho biết.
Ngoài khí đốt, nhiều khía cạnh khác của kinh tế Nga cũng đang gặp thách thức đến từ các lệnh trừng phạt. Mới đây, Trưởng phòng Kiểm toán Liên bang Nga Alexei Kudrin cho biết GDP của Nga dự báo sẽ giảm 8,8% vào năm 2022 trong bối cảnh xung đột vẫn chưa có hồi kết.
Tuy nhiên như đã đề cập, EU đang thảo luận để thông qua gói trừng phạt thứ 6 liên quan đến cấm vận dầu mỏ nhập khẩu từ Nga, do vậy doanh thu từ năng lượng trong những tháng tới có thể sẽ khó đạt được những con số kỷ lục trong 2 tháng vừa qua.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!