Ảnh minh họa. Ảnh: TTXVN.
Tuy nhiên, nếu không có những chuyển biến tích cực, mạnh mẽ về chính sách thu hút cũng như đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư thì nguy cơ đánh mất cơ hội như đã từng diễn ra là điều khó tránh khỏi. Thực tế cho thấy, nhiều cơn sóng lớn về dịch chuyển FDI trên thế giới trước đây do những yếu kém, rào cản nội tại của nền kinh tế cũng như sự thiếu chuẩn bị của các địa phương đã khiến chúng ta lỡ nhịp, chỉ đón được các cơn sóng nhỏ khi vào Việt Nam. Cơ hội đang có nhưng làm sao biến cơ hội trở thành hiện thực đang chờ lời giải từ chính các địa phương.
Tại khu vực phía Nam, TP.HCM vẫn là nơi dẫn đầu trong thu hút dòng vốn từ các nhà đầu tư ngoại với 369 dự án trong 4 tháng đầu năm. Tỷ lệ tăng vốn nhẹ hoặc duy trì ổn định sản xuất tại các nhà máy của doanh nghiệp FDI như thế này cho thấy TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung đang trở thành điểm đến và dừng chân của khối đầu tư ngoại từ Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore.
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 4 tháng đầu năm, Việt Nam đã thu hút được hơn 12 tỷ USD vốn đầu tư ngoại. Kết quả có thấp hơn so với cùng kỳ 2019 nhưng con số này vẫn cho thấy rằng, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tăng trưởng ảm đạm, thậm chí nhiều nền kinh tế tăng trưởng âm trong quý đầu năm 2020, thì với mức tăng trưởng này, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có sức chống chịu trước khủng hoảng là khá tốt.
Các chuyên gia nhận định, điều mà khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam cũng như các tỉnh thành khác cần làm để có thể sẵn sàng đón làn sóng đầu tư mới đó chính là cải thiện môi trường đầu tư minh bạch, phát triển hệ thống logistic, cắt bỏ giấy phép con, chọn lựa lĩnh vực ưu tiên thu hút như công nghệ cao, điện tử, năng lượng, tiêu dùng, để vừa tạo an tâm cho nhà đầu tư ngoại vừa đảm bảo được chất lượng thu hút vốn FDI vào Việt Nam.
Xu hướng dịch chuyển chuỗi sản xuất vào Việt Nam
Thực tế cũng cho thấy, hiện có nhiều thông tin các tập đoàn công nghệ lớn của thế giới lên kế hoạch dịch chuyển chuỗi sản xuất đến Việt Nam.
Mới đây, Nikkei dẫn nguồn tin cho biết, trong quý II này, Apple sẽ sản xuất 3 - 4 triệu chiếc tai nghe AirPods tại Việt Nam, tương đương gần 1/3 tổng sản lượng AirPods trên toàn thế giới. Foxconn - nhà cung ứng linh kiện cho Apple - đã làm nhà máy tại Bắc Giang. Còn đại diện Panasonic Việt Nam cũng cho biết, đang chuẩn bị vào đầu tháng 9 năm nay sẽ từng bươc tiếp nhận để sản xuất tủ lạnh và máy giặt cửa đứng công suất lớn từ Thái Lan.
Ảnh minh họa. Ảnh: Reuters.
Trước đó những cái tên như Samsung, Intel, LG, Canon cũng đã bày tỏ những kế hoạch mở rộng sản xuất tại Việt Nam do nhận thấy sự hấp dẫn về môi trường đầu tư cũng như hiệu quả từ chính các dự án đã có của họ.
Gỡ nút thắt chất lượng lao động để thu hút FDI
Xu hướng đã rõ ràng nhưng nếu chỉ ngồi chờ thì rất có thể cái mà chúng ta nhận được chỉ là những rơi vãi của xu hướng. Nhất là trong thời gian dài vừa qua, các doanh nghiệp FDI chỉ chú trọng tận dụng nguồn lao động giá rẻ nên làm chậm quá trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Việt Nam.
Nhìn vào con số thống kê về chất lượng nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp FDI hiện nay có thể thấy, tới 37% lao động được tuyển dụng chưa đáp ứng được công việc, gần 40% doanh nghiệp đang thiếu hụt lao động. Nhiều công ty phải mất 1-2 năm đào tạo lại lực lượng lao động.
Trong bối cảnh hậu COVID-19, các nhà đầu tư quốc tế đang có hoạt động tái cơ cấu, định vị lại chuỗi cung ứng thì việc hiện thực hóa những sản phẩm công nghệ cao "Made in Vietnam" đang là cơ hội gần hơn bao giờ hết. Do vậy, những rào cản về chất lượng tay nghề cần phải được đẩy nhanh tháo gỡ nếu chúng ta muốn đón được dòng vốn FDI chất lượng cao trong thời gian tới.
Theo các chuyên gia kinh tế, để đạt được mục tiêu thu hút nguồn FDI chất lượng cao trong tình hình mới, đã đến lúc Việt Nam cần lập một danh sách các doanh nghiệp công nghệ lớn hàng đầu trên thế giới. Có như vậy, những dòng vốn FDI chất lượng mới thực sự mang lại hiệu quả, giúp chuyển giao công nghệ với các doanh nghiệp trong nước cũng như nâng cao cao chất lượng lao động tay nghề cao.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!