Ảnh minh họa.
Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết: Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) khởi xướng điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp với sản phẩm vỏ viên nhộng cứng nhập khẩu từ Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam. Trong vụ việc này, mặt hàng nói trên từ cả 4 nước đều bị đề nghị điều tra cả chống bán phá giá và chống trợ cấp.
Theo Cục Phòng vệ thương mại, sản phẩm bị điều tra là một số sản phẩm vỏ viên nhộng cứng (mã HS 9602.00.1040 và 9602.00.5010). Mã vụ việc: A-552-847 và C-552-848. Nguyên đơn là Công ty TNHH Lonza Greenwood. Doanh nghiệp xuất khẩu bị cáo buộc bán phá giá và được trợ cấp nguyên đơn nêu tên 2 công ty của Việt Nam. Thời kỳ điều tra chống bán phá giá từ tháng 4/2024 -tháng 9/2024. Cùng đó, thời kỳ điều tra chống trợ cấp năm 2023. Thời kỳ điều tra thiệt hại từ tháng 1/2021 - tháng 6/2024.
Theo nguyên đơn, tổng kim ngạch nhập khẩu mặt hàng từ Việt Nam trong năm 2023 là khoảng 26 triệu USD; Trung Quốc là 49 triệu USD, Ấn Độ là 67 triệu USD và Brazil là 4 triệu USD. Theo số liệu của Ủy ban Thương mại quốc tế Hoa Kỳ (ITC), lượng nhập khẩu từ Việt Nam chiếm khoảng 12% tổng lượng nhập khẩu sản phẩm bị điều tra vào Hoa Kỳ. Biên độ phá giá cáo buộc với Việt Nam: 63,53% đến 86,04%. Do Hoa Kỳ coi Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế phi thị trường, nên DOC sẽ sử dụng các giá trị thay thế của quốc gia thứ ba để tính toán biên độ phá giá cho Việt Nam.
Trong vụ việc này, nguyên đơn đề nghị sử dụng Indonesia là quốc gia thay thế do cho rằng Indonesia có mức độ phát triển kinh tế tương đồng với Việt Nam và có số lượng đáng kể các nhà sản xuất vỏ viên nhộng cứng (Indonesia nằm trong danh sách các nước thay thế mới nhất do DOC ban hành cho Việt Nam). Các bên có thời hạn bình luận về nước thay thế trong vòng 30 ngày trước khi DOC ban hành kết luận sơ bộ của vụ việc.
Đối với chống trợ cấp, căn cứ theo cáo buộc của Nguyên đơn, sau khi thẩm định đơn yêu cầu, DOC khởi xướng điều tra 27 chương trình trợ cấp từ Chính phủ được cho là mang lại lợi ích cho doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu vỏ viên nhộng cứng của Việt Nam, gây thiệt hại đáng kể hoặc đe dọa gây thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất vỏ viên nhộng cứng của Hoa Kỳ.
Các chương trình trợ cấp bị cáo buộc thuộc nhóm các chương trình ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp: gồm các chương trình ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho ngành được khuyến khích;doanh nghiệp nằm trong khu công nghiệp, khu kinh tế; doanh nghiệp nằm trong địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, cho nhà đầu tư mới và chương trình khấu hao nhanh.
Nhóm các chương trình cho vay và đảm bảo: gồm các chương trình cho vay ưu đãi, bao thanh toán, bảo lãnh xuất khẩu với lãi suất và điều khoản ưu đãi của 4 ngân hàng thương mại cổ phẩn có vốn nhà nước. Cụ thể gồm Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank), Ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam (Vietinbank), Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) và Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) do các ngân hàng này chịu sự can thiệp của Chính phủ; chương trình tín dụng đầu tư của Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) và chương trình hỗ trợ lãi suất của Ngân hàng Nhà nước. Chương trình tài trợ gồm chương trình tài trợ xúc tiến xuất khẩu và hỗ trợ đầu tư.
Nhóm các chương trình miễn thuế nhập khẩu gồm các chương trình miễn thuế nhập khẩu với hàng nhập khẩu dùng để sản xuất hàng xuất khẩu, hoàn thuế nhập khẩu với nguyên liệu thô dùng để sản xuất hàng xuất khẩu. Mặt khác, miễn thuế nhập khẩu với hàng nhập khẩu vào khu công nghiệp, miễn thuế nhập khẩu cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu nhập khẩu cho doanh nghiệp chế xuất và nằm trong khu chế xuất.
Nhóm các chương trình ưu đãi về đất gồm chương trình miễn giảm tiền thuê/thuế hoặc phí thuê đất và mặt nước cho ngành được khuyến khích, doanh nghiệp trong khu công nghiệp và khu kinh tế, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Chương trình cung cấp tiện ích với mức giá ưu đãi trong khu công nghiệp và khu chế xuất: gồm các chương trình cung cấp tiện ích điện, nước cho doanh nghiệp trong khu công nghiệp và khu chế xuất với mức giá ưu đãi.
Chương trình trợ cấp từ Chính phủ Hàn Quốc bảo đảm thực hiện hợp đồng, cho vay xúc tiến xuất khẩu, cho vay xúc tiến kinh doanh tại nước ngoài, chương trình cơ sở tín dụng luân chuyển liên ngân hàng của Ngân hàng Xuất Nhập khẩu Hàn Quốc. Đây là chương trình bị cáo buộc trợ cấp xuyên quốc gia căn cứ theo quy định mới có hiệu lực từ ngày 24 tháng 4 năm 2024 của Hoa Kỳ.
Đến thời điểm này, DOC chưa ban hành Bản câu hỏi về Lượng và Giá trị (Q&V) cho cả 2 vụ việc chốngbán phá giá và chống trợ cấp để thu thập thông tin, nhằm lựa chọn bị đơn bắt buộc. Các doanh nghiệp cần chủ động đăng ký tài khoản IA ACCESS tại cổng thông tin điện tử của DOC (https://access.trade.gov/login.aspx) để cập nhật thông tin về các doanh nghiệp bắt buộc phải trả lời Bản câu hỏi Q&V và nộp các văn bản, tài liệu liên quan tới Cơ quan điều tra Hoa Kỳ. Lưu ý thời hạn trả lời có thể xin gia hạn. Doanh nghiệp không nhận được bản câu hỏi Q&V nhưng có xuất khẩu mặt hàng này sang Hoa Kỳ trong thời kỳ điều tra vẫn cần trả lời để được tính thuế riêng.
Theo thông lệ, DOC sẽ dựa trên phản hồi Bản câu hỏi Q&V và số liệu của Hải quan Hoa Kỳ để lựa chọn 2 bị đơn bắt buộc (thường là các nhà xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam theo số liệu của Hải quan Hoa Kỳ trong giai đoạn điều tra). Các bị đơn bắt buộc sẽ được điều tra và xác định biên độ phá giá/biên độ trợ cấp riêng.
Riêng trong vụ việc điều tra chống bán phá giá, trong trường hợp không được lựa chọn làm bị đơn bắt buộc, các doanh nghiệp cần nộp Đơn xin hưởng thuế suất riêng rẽ. Các doanh nghiệp cần chứng minh hoạt động độc lập, không chịu sự kiểm soát của Chính phủ cả về pháp lý và thực tiễn. Mức thuế suất riêng rẽ bằng bình quân gia quyền các biên độ phá giá của các bị đơn bắt buộc (loại trừ các biên độ bằng 0, de minimis, và biên độ dựa trên dữ liệu sẵn có bất lợi). Thời hạn để nộp Đơn xin hưởng thuế suất riêng rẽ là 30 ngày kể từ ngày khởi xướng.
Trong trường hợp doanh nghiệp không nộp Đơn xin hưởng thuế suất riêng rẽ hoặc doanh nghiệp đã nộp, nhưng không được chấp nhận, thì biên độ phá giá dành cho các doanh nghiệp sẽ là biên độ phá giá chung (thường bằng biên độ cáo buộc).
Sau khi xác định được bị đơn bắt buộc, DOC sẽ ban hành Bản câu hỏi điều tra dành cho bị đơn bắt buộc. Trong vụ việc chống trợ cấp, DOC sẽ ban hành thêm Bản câu hỏi điều tra dành cho Chính phủ. Thời hạn trả lời thường là 30 ngày kể từ ngày ban hành bản câu hỏi ban đầu (có thể xin gia hạn). DOC có thể ban hành các bản câu hỏi bổ sung với thời hạn ngắn hơn.
Một số mốc thời gian chính đối với vụ việc điều tra đối với chống trợ cấp khởi xướng ngày 13/11/2024; kết luận sơ bộ về thiệt hại 912/2024; kết luận sơ bộ về chống bán phá giá/chống trợ cấp 17/1/2025. Cùng đó, kết luận cuối cùng về thiệt hại ngày 19/52025 và ban hành lệnh áp thuế ngày 27/5/2025.
Đối với điều tra chống bán phá giá, khởi xướng 13/11/2024; kết luận sơ bộ về thiệt hại 9/12/2025 và kết luận sơ bộ về chống bán phá giá/chống trợ cấp ngày 2/4/2025. Ngoài ra, kết luận cuối cùng về chống bán phá giá/chống trợ cấp ngày 16/6/2025; kết luận cuối cùng về thiệt hại ngày 31/7/2025 và ban hành lệnh áp thuế ngày 7/8/2025.
Để chuẩn bị ứng phó với vụ việc, Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị doanh nghiệp tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến của vụ việc; chủ động nghiên cứu, nắm vững quy định, trình tự, thủ tục điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp của Hoa Kỳ; đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu. Hợp tác đầy đủ với cơ quan điều tra Hoa Kỳ trong suốt quá trình diễn ra vụ việc. Bất kỳ hành động thể hiện sự bất hợp tác hoặc hợp tác không đầy đủ có thể dẫn tới việc cơ quan điều tra Hoa Kỳ sử dụng chứng cứ sẵn có bất lợi hoặc áp dụng mức thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp cao nhất cho doanh nghiệp.
Cùng đó, chủ động đăng ký tài khoản IA ACCESS tại cổng thông tin điện tử của DOC (https://access.trade.gov/login.aspx) nhằm cập nhật thông tin và nộp các văn bản, tài liệu liên quan tới Cơ quan điều tra Hoa Kỳ; thường xuyên phối hợp, cập nhật thông tin cho Cục Phòng vệ thương mại để nhận được sự hỗ trợ kịp thời.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!