Quây thầu, vây thầu, cướp và ngăn cản việc mua hồ sơ dự thầu của các nhà thầu và nhiều vi phạm trong đấu thầu diễn biến rất phức tạp trong thời gian qua. Những hành vi này không chỉ khiến thị trường đấu thầu bị méo mó, thất thoát tài sản của nhà nước mà còn là nguyên nhân của nhiều tiêu cực, điển hình như vụ thanh tra Bộ Xây dựng vòi tiền ở huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc vừa qua.
Hơn 3 năm qua, Ban Quản lý dự án huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc đã công khai kết quả lựa chọn nhà thầu của 80 gói thầu. Thực tế cho thấy, ở nhiều gói thầu đã xảy ra tình trạng 2 nhà thầu tự trượt thầu khi nộp hồ sơ dự thầu không hợp lệ để nhà thầu còn lại trúng thầu. Hiện tượng này cũng xảy ra tại Dự án khu đấu giá quyền sử dụng đất Đầm Thùng do UBND xã Lý Nhân làm chủ đầu tư và đã bị thanh tra Bộ Xây dựng vòi tiền bởi trong đấu thầu dự án có nhiều sai phạm.
Với việc phân cấp mạnh theo Luật Đấu thầu, cơ quan thẩm quyền chỉ phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, còn chủ đầu tư là cơ quan chịu trách nhiệm toàn bộ quá trình đấu thầu. Tất cả các thông tin về đấu thầu phải đăng tải trên mạng đấu thầu quốc gia. Tuy nhiên, việc giám sát công tác đấu thầu đang gần như bị bỏ ngỏ, đặc biệt với các dự án do cấp xã, phường làm chủ đầu tư.
Với chỉ thị 03 của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, biện pháp được kỳ vọng nhất là đẩy mạnh đấu thầu qua mạng nhằm công khai minh bạch công tác đấu thầu.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng để ngăn chặn tận gốc tình trạng này cần sửa đổi Luật Đấu thầu. Trong đó, mỗi bộ ngành và địa phương phải cử ra một lãnh đạo trực tiếp phụ trách công tác đấu thầu và phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra các tiêu cực trong đấu thấu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!