Theo Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối năm ngoái, tỷ lệ nợ xấu nội bảng và nợ xấu đã bán cho VAMC chiếm 5,8%, nếu tính cả nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu chiếm 10,08% trên tổng dư nợ cho vay, đầu tư với nền kinh tế. Con số này gấp hơn 4 lần con số 2,55% mà mọi người thường biết đến. Một trong những nguyên nhân lớn nhất chính là những vướng mắc trong quá trình xử lý tài sản đảm bảo.
Khay đựng thức ăn, lồng gà, máng lợn, những vật dụng tưởng như chỉ thấy ở vùng quê đã có mặt trong tòa nhà cao ốc ngay giữa trung tâm Hà Nội gần 5 năm qua. Tòa nhà là tài sản thế chấp của công ty ATS tương ứng với khoản vay ngân hàng khoảng 900 tỷ đồng. Trải qua hàng chục lần hòa giải, quá trình tố tụng, xử án tại tòa sau 4 năm mới bàn giao xong tài sản. Trên đây chỉ là một trong nhiều trường hợp gặp vướng mắc kéo dài khi xử lý tài sản đảm bảo của bên vay ngân hàng qua hình thức thi hành án. 90% nợ xấu hiện nay đang nằm trong tài sản đảm bảo. Theo các ngân hàng, nếu chỉ xử lý qua thi hành án, người vay thường tìm cách để kéo dài thời gian, tiêu tốn rất nhiều nguồn lực.
Tốn kém, mất thời gian là như vậy nhưng từ 1/1/2017 xử lý tài sản đảm bảo qua toò án sẽ là phương thức duy nhất các ngân hàng được dùng khi bên đi vay không đồng ý giao tài sản. Đây là điểm mới trong Luật Dân sự 2015. Điều này khiến các quy định cho ngân hàng quyền thu giữ, xử lý tài sản đảm bảo không còn hiệu lực.
Trong 4 năm qua, việc xử lý tài sản đảm bảo chỉ đạt khoảng 14.000 tỷ trên tổng số gần 500.000 tỷ đồng, tức chỉ đạt khoảng 2,8%. Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, cần sớm có Luật chuyên ngành về vấn đề này.
Bên cạnh các vướng mắc về quyền thu giữ tài sản đảm bảo của các tổ chức tín dụng, các vấn đề về thủ tục rút gọn trong xử lý tại tòa án hay một thị trường mua bán nợ theo giá thị trường đều là giải pháp hữu hiệu trong việc phá tan "cục máu đông" nợ xấu để khơi thông dòng tín dụng cho nền kinh tế.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!